Reklama

Źródłem zakażenia kleszczowym zapaleniem mózgu nie musi być dorosły kleszcz, zakaża też nimfa lub maleńka larwa kleszcza. Co roku w Polsce na kleszczowe zapalenie mózgu choruje od 50 do 250 osób, najwięcej w rejonach północno-wschodniej Polski. Wśród zarażonych są zarówno dzieci, jak i dorośli. Najlepszym sposobem zapobiegania chorobie jest szczepienie.

Reklama

Spis treści:

Kleszczowe zapalenie mózgu – objawy

Kleszczowe zapalenie mózgu nie zawsze ma ciężki przebieg – to, dlaczego niektórzy mali i duzi pacjenci nie mają objawów mimo zakażenia, a inni przechodzą KZM ciężko lub nawet umierają, nadal jest zagadką dla naukowców.

Choroba wylęga się w ciągu 7-14 dni od czasu, gdy dziecko ugryzie kleszcz. Pierwotne zakażenie zwykle przebiega bezobjawowo lub objawy przypominają grypę (gorączka, bóle głowy, mięśni, katar, kaszel, nudności, wymioty).
Jeśli nie dochodzi do zajęcia układu nerwowego, dziecko zdrowieje. Gdy wirusy przedostaną się do układu nerwowego, po kilku dniach rozwija się druga faza choroby. Dziecko może wtedy mieć:

  • wysoką gorączkę (ok. 40 st. C),
  • silne bóle głowy,
  • światłowstręt,
  • oczopląs,
  • drgawki,
  • podwójne widzenie,
  • niedosłuch, spadek ciśnienia krwi,
  • zaburzenia i utratę świadomości,
  • sztywność karku.

W przebiegu kleszczowego zapalenia mózgu może dojść do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenia mózgu.

Powikłania kleszczowego zapalenia mózgu

Skutkami kleszczowego zapalenia mózgu mogą być:

  • trwałe niedowłady i objawy neurologiczne,
  • uszkodzenie nerwów,
  • uszkodzenie słuchu,
  • nadmierna drażliwość,
  • agresja wobec otoczenia,
  • drżenie rąk,
  • upośledzenie ruchów rąk.

U 1 procenta chorych kleszczowe zapaleniem mózgu kończy się śmiercią. Jedyną skuteczną ochroną przed zachorowaniem jest szczepionka.

Kleszczowe zapalenie mózgu – szczepionka

W Polsce dostępne są dwie szczepionki przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu o prawie takich samych właściwościach. Obydwie zawierają wirusy inaktywowane (zabite). Trzeba przy tym pamiętać, że szczepienie to jest szczepieniem zalecanym, a nie obowiązkowym, w związku z tym jest płatne. Aby uzyskać pełną ochronę i ją podtrzymywać, należy podać 3 dawki w szczepieniu podstawowym, a następnie dawkę przypominającą podawać co 3-5 lat. Można szczepić dzieci już od 2. roku życia.

Uwaga! Przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu nie powinno się szczepić dzieci uczulonych na białko kurze, u których wystąpiła ostra reakcja po szczepieniu innymi szczepionkami. U osób uczulonych na białko kurze i formalinę istnieje ryzyko poważnych problemów, nawet wstrząsu anafilaktycznego.

Kleszczowe zapalenie mózgu: cena szczepionki

Cena szczepionki na kleszczowe zapalenie mózgu to ok. 90-130 zł za jedną dawkę. Szczepienie podstawowe (3 dawki), dające pełną ochronę kosztuje zatem ok. 300 zł. Przed podaniem szczepionki niezbędna jest kwalifikacja wykonywana przez lekarza (w prywatnej służbie zdrowia może ona wiązać się z dodatkowymi kosztami).

Kleszczowe zapalenie mózgu a borelioza

Początkowe objawy obu chorób mogą być podobne. Jeżeli kleszcz przekazał bakterię powodującą boreliozę, to po około 2 tygodniach w miejscu ukłucia pojawi się czerwona plamka. Nie będzie swędzieć ani boleć, tylko się powiększać, stąd jej nazwa: rumień wędrujący. W przypadku zakażenia kleszczowym zapaleniem mózgu taki objaw nie występuje.

Niestety, rumień nie zawsze pojawia się u osób zakażonych boreliozą. U niektórych początki choroby mogą być niezauważone lub przypominać grypę. Dziecko może się źle czuć, skarżyć się na ból głowy. Jeśli maluch nie będzie leczony, istnieje ryzyko pojawienia się kolejnych objawów boreliozy: bólów mięśni, stawów, porażenia nerwu twarzowego (po jednej stronie maluch nie domyka powieki, opada mu kącik ust).

Zobacz także:

Reklama
Konsultacja merytoryczna

dr Paweł Grzesiowski

Pediatra, immunolog, prezes Fundacji „Instytut Profilaktyki Zakażeń”, ekspert Naczelnej Rady Lekarskiej ds. COVID-19, autor wielu publikacji na temat profilaktyki, immunologii i szczepień
Reklama
Reklama
Reklama