Upał a niemowlę: jak pomóc dziecku w domu, samochodzie i na spacerze?

Upały są trudne do przetrwania także dla niemowląt, które nie potrafią wyraźnie sygnalizować, że jest im za gorąco. Wysoka temperatura może powodować brak apetytu, apatię i rozdrażnienie u niemowlaka. Dlatego na rodzicach spoczywa obowiązek zadbania o to, by dziecko przetrwało upał w dobrej formie. Najważniejsze jest odpowiednie ubieranie niemowlęcia w upał – w domu i na spacer. To jednak niejedyna rzecz, o którą trzeba zadbać, by nie dopuścić do odwodnienia i przegrzania niemowlęcia w czasie upału.

Niemowlę a upały:

• co grozi niemowlęciu w upał?
• jak ubierać niemowlę w upał?
• upał a spacer z niemowlakiem
• upał z niemowlakiem w domu
• upał a niemowlę w samochodzie

Niemowlę a upały – zagrożenia

Podczas upałów na malutkie dzieci trzeba chuchać i dmuchać. A wszystko po to, żeby nie dopuścić do problemów, które mogą wyniknąć z przegrzania organizmu, np. do odwodnienia dziecka. Co grozi niemowlęciu w gorące dni?

Akademia Młodych Rodziców

Wakacje z dzieckiem? Zobaczysz, będzie super! Czytaj więcej

Upał a odwodnienie dziecka

Objawy: Dziecko staje się apatyczne, ospałe, ma suchą, rozgrzaną i mniej elastyczną skórę, a także wysuszone śluzówki (w jego ustach brakuje śliny), nie siusia albo siusia dużo mniej niż zwykle. Ciemiączko jest zapadnięte.

Co robić: Odwodnienie jest bardzo groźne dla niemowlaka, więc jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem. Może zalecić pojenie malca Gastrolitem albo skierować go do szpitala. Obniżenie zawartości wody w organizmie spowalnia pracę nerek i układu trawiennego.

Upał a udar cieplny u dziecka

Objawy: Rozpalona, wilgotna, a potem sucha skóra. Dziecko jest rozdrażnione, masz wrażenie, że przelewa ci się przez ręce. Rośnie mu temperatura.

Co robić: Jeśli podejrzewasz, że dziecko ma udar słoneczny, zmocz ręcznik chłodną wodą i owiń nim niemowlę. Wezwij pogotowie.

Uwaga! Wbrew mitom szczepienie niemowlaka w upał jest bezpieczne. Wysokie temperatury nie są przeciwwskazaniem do szczepień niemowląt, starszych dzieci ani dorosłych.

Jak ubierać niemowlę w upał?

W czasie upałów łatwo o przegrzanie niemowlęcia, dlatego zwracaj szczególną uwagę na to, w co jest ubrane. A w pierwszej kolejności:

• Chroń główkę. Podczas spaceru dziecko powinno mieć na głowie czapeczkę. Najlepiej białą z przewiewnego, cieniutkiego materiału (np. z bawełny), z daszkiem (a jeszcze lepiej kapelusik z rondem, który ochroni także kark) osłaniającym oczy i buzię malucha.

• Rozbieraj, nie ubieraj. Gdy jest upał, nie ma sensu zakładać dziecku śpioszków, kaftaników, skarpetek itd. Niemowlę ubrane w jednorazową pieluszkę przykryj jedynie pieluchą tetrową.
• Schowaj kołdrę. W upalne letnie noce wystarczy flanelowa pieluszka, prześcieradło albo poszewka na kołdrę.

Upał a spacer z niemowlakiem

Lejący się z nieba żar najdotkliwiej odczuwają najsłabsi, a więc także niemowlęta, u których system termoregulacji dopiero się rozwija. Dlatego w upał:

• Zmień godziny spacerów. Niemowlęta potrzebują stałego rozkładu dnia, jednak nie dotyczy to sytuacji wyjątkowych. Wychodziłaś z maluszkiem na spacer zawsze o 13? Nie rób tego, jeżeli na dworze jest gorąco – spacer w taki skwar nie będzie dla malca przyjemnością. W upały najlepiej wychodzić rankiem, zanim zrobi się gorąco, albo późnym popołudniem, gdy słońce przestaje już prażyć.

Konkurs „Narodziny rodziny”

Jesteś rodzicem niemowlaka? Opisz swoją historię i wygraj wózek spacerowy! Czytaj więcej

• Szukaj cienia... Przebywanie w pełnym słońcu jest niebezpieczne dla niemowląt nie tylko ze względu na możliwość poparzenia skóry, ale także z powodu zagrożenia udarem słonecznym.
• ... i chłodu. Rozgrzane chodniki i ściany domów oddają ciepło nawet wtedy, gdy słońce przestaje świecić. Między blokami jest cieplej niż w parku, dlatego staraj się spacerować z niemowlakiem tam, gdzie jest dużo zieleni.
• Rozsądnie korzystaj z budki wózka. Pamiętaj, że pod budką głębokiego wózeczka może się zrobić naprawdę gorąco i duszno. Sprawdź, być może lepszym rozwiązaniem będzie jej opuszczenie i osłonięcie maleństwa dużą parasolką?
• Miej pod ręką napój dla dziecka. Częste nawadnianie niemowlęcia (mlekiem mamy, wodą) zapobiega odwodnieniu, o które wcale nie trudno, gdy dziecko obficie się poci.

Upał z niemowlakiem w domu

Gdy na dworze panuje upał, także mieszkanie może przypominać saunę, zwłaszcza jeśli macie okna wychodzące na południe i zachód. Staraj się, by w domu było świeże powietrze, ale:

• Zasłoń okna. Weź przykład z mieszkańców południowej Europy i zasłoń okna albo opuść żaluzje. Jeśli upały zapowiadane są na dłużej, warto także pomyśleć o zmianie zasłon na jaśniejsze i gęściej tkane – zwłaszcza w oknach od południa i zachodu. Będą lepiej odbijać promienie słoneczne. Masz balkon? Sprawdź, czy nie dałoby się na nim zamontować czegoś w rodzaju markizy (choćby z rozpiętego na sznurkach do suszenia prześcieradła) – dzięki temu „zmagazynujesz” odrobinę cienia, co sprawi, że w pokoju przylegającym do balkonu zrobi się chłodniej.

• Zmień pokój. W każdym mieszkaniu są miejsca cieplejsze oraz chłodniejsze. Jeśli w okna pokoju dziecka wpadają właśnie gorące promienie słoneczne, przenieś maluszka do innego pomieszczenia. Zrób to od razu, zanim w pokoju zrobi się skwar. Nie osłaniaj łóżeczka baldachimem, bo uwięzionym w ten sposób powietrzem trudno będzie dziecku oddychać.
• Uważaj na przeciągi... Mieszkanie trzeba oczywiście jak najczęściej wietrzyć (w upał warto otwierać okna po mniej nasłonecznionej stronie), ale należy unikać przeciągów. Przenoś maleństwo do pomieszczeń, w których aktualnie nie ma otwartych okien.
• ... i wentylator. Jeśli go używasz, koniecznie zadbaj o to, aby ochłodzone powietrze nie owiewało bezpośrednio niemowlęcia.
• Ochładzaj dziecko. Jeśli mimo tych wszystkich działań widzisz, że maluszkowi nadal jest gorąco, możesz wykąpać go w letniej wodzie. Dobrym rozwiązaniem jest też przemywanie mu czółka, karczku i skroni nawilżoną gąbką.

Sprawdź, jak jeszcze można ochłodzić pokój w upał.

Upał a niemowlę w samochodzie

Gdy na dworze jest gorąco, stojący na słońcu samochód błyskawicznie przeobraża się w rozpalony piec. Temperatura w jego wnętrzu może dojść do 60°C (lub więcej!).Dlatego:

• Parkuj w cieniu. Jeśli jest taka możliwość, korzystaj z garaży i parkingów pod dachem. Możesz także osłonić przednią szybę odbijającą promienie tkaniną, ale taka sztuczka zmienia sytuację tylko w niewielkim stopniu.
• Przewietrz auto, zanim posadzisz w foteliku niemowlę. Ochłodzenie wnętrza potrzebne jest także kierowcy: upał, który sprawia, że kierownica parzy w ręce, a w samochodzie nie ma czym oddychać, działa także na mózg: dekoncentruje.
• Osłoń szybę. Trochę pomagają półprzezroczyste osłony, które montuje się na przyssawkach bądź magnesach do szyb.

• Nie przesadzaj z klimatyzacją. Choć podczas upałów można korzystać z klimatyzacji, to należy robić to z rozwagą. Dla niemowlęcia szok związany z nagłym skokiem temperatury jest znacznie bardziej dotkliwy. Dlatego jeśli używasz klimatyzacji, ustaw ją tak, by temperatura w aucie była tylko trochę niższa niż temperatura otoczenia. Wyłącz ją, zanim się zatrzymasz.

O tym, jak bezpiecznie korzystać z klimatyzacji w samochodzie podczas upałów, opowiada w filmie ratownik medyczny Kamil Kasiak.

Nigdy nie zostawiaj dziecka samego w samochodzie! Nie wolno tego robić o żadnej porze roku, jednak latem taka niefrasobliwość może zakończyć się tragedią.

Zobacz też:

• Za gorąco? Pomóż dziecku się ochłodzić
• Jak ubierać niemowlę latem, żeby go nie przegrzać?
• Jak pomóc niemowlęciu przetrwać upał – prawdy i mit

Konsultacja merytoryczna

lek. med. Elżbieta Jasiak-Pałczyńska

Pediatra, neonatolożka