Zanim niemowlę zaśnie, trzeba się naskakać. A może niekoniecznie? Co robimy źle?

Dlaczego niemowlę nie chce spać – to pytanie dręczy wielu niewyspanych i zmęczonych rodziców. Najpierw warto poszukać przyczyny, a potem ustalić, co robić. Podpowiadamy, co na pewno zadziała.

Spis treści:

Dlaczego niemowlę nie chce spać?
Niemowlę nie chce spać – co robić?

Dlaczego niemowlę nie chce spać?

Przyczyny, dla których niemowlę nie chce spać, mogą być naprawdę różne. Zanim więc rodzice ustalą, co przeszkadza w spaniu ich dziecku, muszą się zwykle nieźle natrudzić. Warto jednak poświęcić temu tematowi trochę uwagi i czasu, by w końcu zapewnić maluszkowi spokojny, zdrowy sen. A przy okazji dać odpocząć sobie.

Najczęstsze przyczyny, przez które niemowlę nie chce spać w dzień lub w nocy, są prozaiczne:

Niemowlę jest wyspane

Być może wydaje ci się, że to banalna odpowiedź, ale na początek przeanalizuj, ile snu potrzebuje dziecko w różnym wieku.

Dziecko nie śpi, bo nie odróżnia dnia od nocy

Ten problem dotyczy zwłaszcza noworodków. Minie trochę czasu, zanim dziecko przyzwyczai się rytmu dzień-noc. Tymczasem ucz maluszka, że to dwie całkiem inne pory: na noc gaś światło, wieczorem mów ściszonym głosem, nie proponuj ekscytujących zabaw przed snem.

Niemowlę nie chce spać, bo ma nieregularny tryb życia

Zadbaj o stały plan dnia i powtarzalne rytuały – to pomoże maluszkowi zasypiać o podobnych porach każdego dnia i wieczoru.

Dziecku jest za gorąco lub za zimno

A może pokój jest niewywietrzony? Temperatura w nocy nie powinna przekraczać 21°C, nie może być też niższa niż 18°C.

Niemowlę jest głodne

Nie rezygnuj zbyt szybko z nocnych karmień, bo głód wybudzi ze snu nawet największego śpiocha. Gdy dziecko skończy 6 miesięcy, stopniowo zmniejszaj liczbę nocnych karmień, po 1. roku w nocy podawaj do picia tylko wodę.

Dziecko ma brudną pieluszkę

Mokra pielucha to nic przyjemnego, przewijaj więc dziecko tuż przed snem, a gdy obudzi się z płaczem, sprawdź, czy ma czysto.

Niemowlę nie chce spać, bo jest mu niewygodnie

Być może to drapiąca metka albo uciskające body? Na noc zakładaj maluszkowi miękkie, bawełniane ubranka bez zapięć na plecach. Dokładnie sprawdź, czy jakiś element nie drażni skóry.

Dziecko ma katar

Przez zapchany nosek trudno oddychać, nic więc dziwnego, że zakatarzone niemowlę nie chce spokojnie spać. Przed snem oczyść choremu dziecku nosek aspiratorem. Skonsultuj się z również lekarzem: zapytaj, czy możesz posmarować okolice noska maścią majerankową lub poproś o polecenie leków.

Niemowlę ma za twardy lub za miękki materac

Odpowiednio dopasowany materac jest niezwykle ważny dla wygody i spokojnego snu. Sprawdź, z czego powinien być zrobiony materac dla niemowlaka.

Czasem zdarza się też, że niemowlę nie chce spać, choć wygląda na śpiące i zmęczone. Być może problemem jest przestymulowanie dziecka, czyli zbyt duża liczba bodźców, z jakimi miało styczność w ciągu dnia, dochodzący zza drzwi dźwięk telewizora, głośne rozmowy, brak spokojnego miejsca na wyciszenie się. Zdarza się też regres snu związany ze skokami rozwojowymi.

Niemowlę nie chce spać – co robić?

Czasem, zanim niemowlę zaśnie, trzeba się koło niego naskakać. Na szczęście nie jest tak, że jesteście zupełnie bez szans. Gdy niemowlę nie chce spać, zwykle wystarczy, że rodzice wprowadzą (albo poprawią!) stały plan usypiania. Zobacz, o jakie konkretnie punkty chodzi.

1. Wyciszenie

Tak, tak – każdy wie, że dziecko trzeba przed snem wyciszyć. Ale czy wiesz, że wieczorne wyciszanie dziecka warto zacząć już... 2 godziny przed jego planowanym zaśnięciem? To oczywiście nie znaczy, że od tej chwili masz już pogasić światła i położyć dziecko do łóżeczka – na to mamy jeszcze czas. Dobrze byłoby za to przełączyć domowe życie na spokojniejszy tryb: bez głośnej muzyki, łaskotek malucha i zabawy „a kuku!”. Dwie godziny przed usypianiem to czas oglądania książeczek, spokojnej kąpieli, nieśpiesznego karmienia i innych wieczornych rytuałów.

2. Spokojna kąpiel

Ciepła woda rozluźnia mięśnie i wycisza zmysły, żeby jednak wieczorna kąpiel sprzyjała szybszemu usypianiu dziecka, nie może przebiegać w nerwowej atmosferze – którą, co tu kryć, wprowadzamy zwykle my, rodzice. Boimy się, że maluch w wodzie zmarznie, że zamoczy sobie uszka (no i co z tego?!), że zacznie płakać itd. – i z każdą chwilą czujemy coraz większe spięcie. A ono łatwo udziela się dziecku. Nawet najmłodsze niemowlę zauważy, że nie patrzysz mu prosto w oczy, że masz gwałtowniejsze ruchy niż zwykle, że mówisz głośniej niż normalnie…

Żeby wyciszyć nerwy, przygotuj sobie wszystko już wcześniej. Ustaw wanienkę tak, żeby było ci wygodnie – np. na podłodze – zgromadź kosmetyki, ręcznik, a jeszcze lepiej dwa (jeden do wytarcia dziecka, drugi do otulenia), powoli rozbieraj maluszka, delikatnie obracając go z boku na bok, a nie szarpiąc go, byle szybciej. Wkładaj do wanienki bokiem i powoli, tak, żeby go nie zaskoczyć nagłą zmianą. Patrz mu w oczy, mów serdecznie i już od pierwszych dni życia dziecka traktuj kąpiel jako miły, wyciszający rytuał. Twoje nastawienie jest naprawdę ważne.

3. Masaż albo głaskanie

Nie masz już sił nosić i kołysać? W takim razie połóż się z maleństwem albo usiądź obok niego i pogłaszcz je po główce, rączkach (od ramion po dłonie), klatce piersiowej albo plecach. Rób to powoli, rytmicznie i pilnuj, by nie odrywać jednocześnie obu rąk od ciała dziecka (jedna zawsze powinna pozostawać na jego skórze). Wystarczy pięć minut takiego masażu, by rozluźnić mięśnie dziecka. Warto, aby stał się on częścią waszego wieczornego rytuału, nie tylko dlatego, że ułatwia niemowlęciu usypianie, lecz także dlatego, że sprzyja zacieśnianiu się więzi między wami.

4. Biały szum

Orędownikiem białego szumu jest m.in. słynny amerykański pediatra dr Harvey Karp, który przekonuje, że cisza… przeszkadza niemowlętom w zasypianiu. Z kolei monotonne dźwięki pomagają mu usnąć. Takiego samego szumu maluch słuchał jeszcze przed narodzinami – do jego uszu dochodziły dźwięki spoza brzucha (tłumione przez wody płodowe), a także szum krwi i bicie serca. To dlatego ciche kołysanki, mruczanki albo... szum suszarki do włosów czy odkurzacza działają na niego uspokajająco także i po narodzinach.

5. Ukołysanie

Próbujesz uśpić dziecko w łóżeczku? No to się nie dziw, że wcale nie chce zasnąć. Dopóki mieszkało w brzuchu, cały czas doświadczało delikatnego kołysania, dlatego po porodzie to też pomaga mu się zrelaksować. Leżenie w nieruchomym łóżeczku jest dla niego czymś zupełnie nowym. Kołysz niemowlę bardzo delikatnie, najlepiej do przodu i do tyłu (a nie w górę i w dół). W ten sposób nie tylko go uspokajasz, lecz także rozwijasz jego równowagę. Uwaga jednak – czym innym jest kołysanie w ramionach, a czym innym w wózku czy leżaczku. Podczas kołysania ważna jest, oprócz samego ruchu, także bliskość z mamą lub tatą.

6. Ciasne przytulenie

Zapach mamy, ciepło jej ciała – to właśnie to, co małe dzieci lubią najbardziej. Kojąca bliskość pomaga dziecku nie tylko rozluźnić napięte mięśnie, lecz także buduje poczucie bezpieczeństwa, wzmacnia jego odporność i wpływa na to, że maluch rośnie. Warto, aby przytulanie przebiegało w kontakcie „skóra do skóry” (np. w chuście), kiedy maluch tuli się do nagiej klatki piersiowej mamy lub taty. To szczególnie ważne nie tylko dla noworodków i wcześniaków, lecz także np. dla dzieci, które nie są karmione piersią (przez co doświadczają mniej fizycznej bliskości mamy) oraz tych, które urodziły się poprzez cesarskie cięcie i potrzebują bardzo dużo dotykowej stymulacji.

7. Ciepłe okrycie

W pierwszych tygodniach życia maleństwo najlepiej czuje się, gdy jest ciasno owinięte (razem z rączkami) jak w kokonie. Takie owijanie, czy raczej, jak mówią położne: spowijanie, przypomina maluchowi bezpieczną ciasnotę sprzed porodu, a poza tym, jak tłumaczą pediatrzy, ogranicza mimowolne wymachy rąk, dzięki czemu maluch łatwiej może zasnąć. Po pierwszym miesiącu życia, gdy niemowlę zacznie już bardziej panować nad swoim ciałem, lepiej zastąpić ciasny becik luźną kołderką, by nie ograniczać już dziecku ruchów. Większość dzieci lubi przytulić też przytulić policzek do czegoś miękkiego: możesz podłożyć mu rożek kołdry, pieluszkę tetrową albo twój T-shirt. Dzięki temu maluch będzie czuł twój zapach, a to zadziała na niego jak balsam.

Zobacz też: