Czy twoje dziecko jest uczulone – test

On na pewno jest uczulony – mówisz, gdy malec ma kolkę i krostki na buzi. Chociaż tropisz alergeny, to niewiele pomaga. A może to jednak nie alergia? Zrób nasz test – wszystko ci powie!

Alergia to prawdziwa zmora. Nie ma bowiem osoby, która choć raz w życiu nie byłaby na coś uczulona! Potwierdziły to badania ECAP (Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce) przeprowadzone przez Warszawski Uniwersytet Medyczny. Jest jednak druga strona medalu. Otóż nie każda krostka u malca oznacza, że ma on alergię i że trzeba natychmiast wykluczyć z jego diety mleko czy jajka albo zacząć stosować restrykcyjną dietę, gdy karmisz piersią. To nie zawsze jest potrzebne!

Ukryty wróg

Problem tkwi w tym, że alergię bardzo trudno rozpoznać i potwierdzić. Nie ma jednego badania, które wystarczy zrobić, by mieć pewność, że powodem kłopotów rzeczywiście jest uczulenie. Owszem, są testy. Ale te robione z krwi sporo kosztują (około 50 zł za jeden alergen). Dlatego zwykle sprawdza się kilka najważniejszych, jak roztocza kurzu domowego, pleśnie, pyłki roślin. A przecież dziecko może być uczulone np. na marchew, jabłko czy rumianek – by to wykazać, trzeba zrobić kolejne testy. To nie wszystko. Testy skórne w zasadzie powinno się wykonywać w trzecim roku życia, bo wcześniej ich wyniki nie będą wiarygodne.

Wszystkie dostępne badania sprawdzają zresztą tylko tzw. alergię IgE-zależną. Jeśli malec taką ma, jego organizm reaguje na pojawienie się alergenu wzrostem ilości immunoglobuliny typu E we krwi. Ale tego typu alergię ma tylko około 70 proc. dzieci. Niestety, u pozostałych maluchów badania wykażą, że wszystko jest w porządku, choć w rzeczywistości dzieci są uczulone – mają alergię IgE-niezależną.

Przeczytaj także: Co trzecie dziecko w Polsce ma alergię! Twoje też? Sprawdź!

Ważna rozmowa

Lekarz bierze pod uwagę nie tylko testy, ale przede wszystkim objawy, jakie ma dziecko. O alergii mogą świadczyć kolki, ulewania, zaparcia, biegunki, wysypki, częste infekcje. Ale przecież przyczyną kolek często jest po prostu niedojrzałość przewodu pokarmowego dziecka. Krostki mogą być spowodowane uczuleniem, ale też nadmierną pracą gruczołów łojowych, a częsty katar – osłabieniem odporności. A wtedy smyka trzeba wzmacniać, a nie stosować antyalergiczną dietę. Gdy po rozwiązaniu testu stwierdzisz, że smyk może być alergikiem, idźcie do lekarza. Podpowie, co robić.

Sprawdź: A może to nie jest uczulenie

TEST DLA MAMY ALERGIKA

1. Czy ktoś w rodzinie (mama, tata, rodzeństwo) ma na coś alergię?
A Nie, nikt.
B Tak, mama i tata dziecka mają alergię.
C Alergię ma jedno z rodziców (albo starsze rodzeństwo dziecka).

2. Czy dziecko jest (lub było) karmione wyłącznie piersią przez pierwsze sześć miesięcy?
A Tak.
B Tak, ale dostawało też od początku mleko modyfikowane.
C Prawie od początku piło wyłącznie mleko modyfikowane.

3. Czy maluszek często ma (lub miał) kolki?
A Nie, jest raczej pogodny.
B Tak, bardzo często płacze, często przez cały dzień.
C Kolki pojawiają się tylko sporadycznie, zwykle wieczorem.

4. Czy dziecko ulewa pokarm?
A Nie ma w ogóle takiego problemu.
B Bardzo często ulewa, czasem nawet wymiotuje.
C Zdarza mu się ulewać, ale naprawdę rzadko.

5. Czy dziecko chętnie je?
A Tak, nie narzekam na jego apetyt.
B Jest strasznym niejadkiem, nie lubi jeść, udaje mi się je karmić najczęściej tylko w półśnie.
C Zdarzają mu się dni, kiedy je dużo i często, innym razem mogłoby nic nie jeść.

6. Czy dobrze rośnie i przybiera na wadze?
A Tak, jego waga jest w normie w stosunku do wieku lub nawet nieco powyżej normy.
B Słabo przybiera na wadze, jest w dolnych granicach normy lub nawet nieco poniżej w stosunku do wieku i wzrostu.
C Dziecko jest w dolnych granicach, ale jednak mieści się w normie.

Sprawdź: Ile niemowlę powinno przybierać na wadze

7. Czy dziecko ma czasem wysypki na skórze?
A Nie, jego skóra jest bardzo ładna i gładka.
B Tak, ma suchą skórę, szorstkie, zaczerwienione policzki, swędzące krostki.
C Nie, ale wydaje mi się, że jego skóra jest sucha.

8. Często ma katar lub sapkę?
A Nie, jest okazem zdrowia.
B Tak, często choruje. A sapkę ma właściwie bez przerwy, zwłaszcza w nocy; wydaje się, że stale ma zatkany nosek.
C Od czasu do czasu ma sapkę, ale tylko zimą, gdy w domu grzeją kaloryfery.

9. Czy jest chorowitkiem?
A Nie, jest zdrowe, do tej pory w zasadzie w ogóle nie chorowało.
B Tak, choruje bardzo często, a infekcja zwykle kończy się braniem antybiotyku.
C Nie jest chorowitkiem, ale zdarza mu się złapać infekcję.

10. Jaki ma charakter?
A Jest spokojne, pogodne, dużo śpi, bardzo często uśmiecha się.
B Jest płaczliwe, często muszę je nosić na rękach, źle sypia, wszystko je drażni.
C W zasadzie jest spokojne, ale od czasu do czasu zdarza mu się mieć gorszy humor.

Teraz policz punkty:
Za każdą odpowiedź: A - 0 punktów, B - 5 punkty, C - 3 punkty.

0–10 punktów. Zielone światło! Twoje dziecko raczej nie ma alergii! Ale lepiej dmuchać na zimne i pamiętać o środkach ostrożności. Najlepiej karm piersią do końca szóstego miesiąca. Potem ostrożnie wprowadzaj nowe produkty (kasze, owoce, warzywa, mięso, jajka), ale nadal kontynuuj karmienie piersią co najmniej do końca pierwszego roku. Podawaj malcowi produkty z probiotykami (jogurty, kefiry). To dobre bakterie, które wzmacniając odporność i chronią przed alergią.

10–30 punktów. Światło pomarańczowe: uważaj! Twoje dziecko może mieć alergię (już teraz lub w przyszłości). Zwróć uwagę na wszystkie punkty, w których twoja odpowiedź brzmiała: C. W pierwszym roku życia nie podawaj dziecku mleka krowiego i jego przetworów, owoców cytrusowych, wywarów mięsnych. Jeżeli przestajesz karmić piersią, zapytaj lekarza, jakie mleko podać maluchowi. Może zalecić hipoalergiczne (HA) lub mieszankę mlekozastępczą (np. Nutramigen, Bebilon Pepti).

Powyżej 30 punktów. Czerwone światło! Szybko idź z dzieckiem do alergologa. Jeśli potwierdzi uczulenie, staraj się nadal karmić piersią, ale nie jedz pokarmów najczęściej alergizujących (mleko, orzechy, cytrusy, truskawki, poziomki, jajka, ryby). Jeżeli nie możesz karmić piersią, lekarz zaleci maluszkowi mieszankę mlekozastępczą. Wszelkie nowe pokarmy wprowadzaj do diety dziecka bardzo ostrożnie, co 2–3 dni (po jednym). Zwracaj uwagę na reakcje malca.

Przeczytaj także: Najgorsze, co mogą zrobić rodzice, to nie leczyć alergii – mówi prof. Piotr Kuna

Konsultacja merytoryczna

dr Leszek Olchowik

Specjalista w zakresie alergologii, pulmonologii oraz pediatrii, wieloletni pracownik Centrum Zdrowia Dziecka oraz Kliniki Pediatrii i Poradni Mukowiscydozy w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie. Obecnie pracuje w Szpitalu św. Anny w Piasecznie