Gazy u noworodka – objawy, przyczyny i leczenie
Gazy u noworodka przeważnie mają związek ze sposobem karmienia dziecka lub jego wiekiem, a zaradzić im może np. delikatna gimnastyka malucha lub specjalny masaż. Zwykle ustępują samoistnie, czasami jednak wymagają leczenia.
Gazy u noworodka pojawiają się najczęściej wskutek niedojrzałości układu pokarmowego dziecka, ale to nie jedyna ich przyczyna. Niezależnie od tego, czy gazom towarzyszy jedynie nieprzyjemny zapach, czy również bolesne wzdęcia, najpierw należy dociec przyczyny dyskomfortu, by móc skutecznie rozwiązać problem. Przyczyny gazów u noworodka mogą być różne, ale nie zależą od pokarmów, jakie spożywa matka. Zależą za to od wieku i stanu zdrowia dziecka.
Spis treści:
- Gazy u noworodka
- Gazy u noworodka – objawy
- Gazy u noworodka – przyczyny
- Leczenie gazów u noworodka
- Gazy u noworodka karmionego piersią
Gazy u noworodka
Gazy u noworodka powstają wskutek działania bakterii beztlenowych, które powodują fermentację jedzenia w jelitach. W procesie tym powstają gazy, np. metan, dwutlenek węgla i wodór. Wypełniają one jelita, powodując wzdęcie brzucha. Jeśli odchodzą samoistnie, powodują mniej dolegliwości. Gdy dziecko nie puszcza gazów, gromadzą się one, nasilając dolegliwości i wywołując dokuczliwy ból brzucha.
Z czasem gazy u noworodka nie powstają już w dużej ilości i przestają dokuczać dziecku. Dzieje się tak dlatego, że jelita dziecka zaczynają zasiedlać korzystne bakterie, które wypierają z jelit bakterie wywołujące fermentację beztlenową.
Gazy u noworodka – objawy
Gromadzące się gazy u noworodka powodują, że brzuszek malucha staje się wzdęty i twardy. Słuchać w nim przelewanie się, dziecko może ulewać, może mu się odbijać, może mieć biegunkę. Najbardziej jednak dziecku dokuczają wtedy bóle brzucha. Śmierdzące gazy oraz wzdęcia mogą towarzyszyć wypróżnieniom lub pojawiać się niezależnie od nich.
Zobacz także
Noworodek cierpiący na gazy jest niespokojny, często płacze i nie udaje się go uspokoić ani zmianą pieluszki, ani wzięciem na ręce. Maluszek zaciska piąstki i podkurcza nóżki, czerwienieje na twarzy. Objawy te najczęściej pojawiają się o stałych porach – po południu, wieczorem lub w nocy.
Gazy u noworodka: przyczyny
Przyczyną gazów u noworodka najczęściej jest:
- niedojrzały układ trawienny (np. niedostateczna flora bakteryjna jelit),
- łykanie powietrza podczas karmienia,
- dziecięca nadpobudliwość (np. maluch nerwowo lub zbyt krótko ssie pierś),
- nietolerancja laktozy, czyli cukru mlecznego.
U dzieci powyżej 2. miesiąca życia problem z gazami zwykle słabnie. Jeśli problem pojawia się u starszych niemowląt, przyczyną może być również:
- celiakia
- choroba uchyłkowa jelit
- zespół jelita drażliwego
- nieżyt żołądka
- parazytoza (choroba pasożytnicza)
- nieprawidłowa dieta (u dzieci, które jedzą już coś więcej niż samo mleko)
- błąd dietetyczny (np. zjedzenie zbyt dużej ilości owoców lub wypicie soku)
- nadmierne pobudzenie psychoruchowe dziecka
- stres.
Śmierdzące gazy u noworodka mogą sugerować nieprawidłową pracę układu trawiennego dziecka. Gazy o neutralnym zapachu sugerują jedynie jego niedojrzałość.
Przyczyna gazów u noworodka czy niemowlęcia może też być nadmierne pobudzenie psychoruchowe dziecka, nadmiar bodźców i stres. Zdarza się, że gazy powstają wskutek picia mleka modyfikowanego, wtedy maluchowi dokuczają też zaparcia i kolka.
Leczenie gazów u noworodka
W pierwszej kolejności stosuje się domowe sposoby. Są to zabiegi zapobiegające gazom:
- układanie niemowlęcia na brzuszku na ciele rodzica. Nie kładź jednak maluszka w tej pozycji w trakcie trwania ataku kolki.
- noszenie dziecka na jednej ręce brzuszkiem do dołu
- noszenie w chuście.
Jeśli dziecko płacze z powodu wzdęcia:
- połóż mu na brzuszek ciepłą (ale nie gorącą!) pieluszkę,
- zrób mu ciepłą kąpiel (działa rozkurczowo),
- wykonaj delikatny masaż na gazy z podkurczaniem nóżek.
Jeśli gazy nawracają i są bardzo dokuczliwe, trzeba skonsultować się z lekarzem. Może on zlecić badania morfologię krwi, USG jamy brzusznej, badanie kału dziecka, badanie endoskopowe. Doraźnie lekarz może przepisać leki zwierające simetikon. Obecnie nie zaleca się już herbatki koperkowej do stosowania bez konsultacji z lekarzem.
Gazy u noworodka karmionego piersią
Mleko mamy ma właściwości lekko przeczyszczające, dlatego kupki dzieci karmionych piersią mają luźną konsystencję. Ssanie piersi wymaga większego zaangażowania ze strony małego człowieka, przez co pobudza pracę jelit. W efekcie mogą pojawiać się gazy. U dzieci karmionych piersią taka sytuacja ma miejsce częściej niż gazy po mleku modyfikowanym.
Na gazy często cierpią dzieci, których mama ma mlekotok zwany hiperlaktacją. Jest to sytuacja, gdy piersi produkują zbyt dużo mleka w stosunku do potrzeb dziecka. Skutkuje to tym, że niemowlę wypija dużo tzw. mleka początkowego, bogatego w laktozę i mało lub wcale mleka końcowego. Sprzyja to fermentowaniu laktozy w jelitach dziecka i powstawaniu gazów.
Niektóre maluszki robią kupki ze sporym impetem, tzw. strzelające. Przyczyną może być problem z trawieniem cukru mlecznego (laktozy – nierozłożona laktoza przechodzi do dalszych odcinków jelit i fermentuje, wytwarzając gazy). Zwykle jest to przejściowe. Jeśli jednak w kupce niemowlaka zauważysz ślady ropy, śluz w kale albo krew w kale, dziecko wymaga pilnej konsultacji z lekarzem.
Zobacz też: