DTP szczepienia: potrójna ochrona przed błonicą, tężcem i krztuścem
DTP to szczepienie podawane w siedmiu dawkach – od 2. miesiąca życia do 19. roku życia. Szczepionka DTP chroni przed błonicą, tężcem i krztuścem. Aby odporność trwała przez całe życie, zaleca się dodatkowe doszczepianie co 10 lat w dorosłym życiu.
DTP to szczepionka skojarzona przeciwko: błonicy, tężcowi i krztuścowi. Choroby te w przypadku małych dzieci są szczególnie niebezpieczne. Nazwa szczepionki pochodzi od pierwszych liter łacińskich nazw chorób, którym DTP zapobiega: diphtheria (błonica), tetanus (tężec) i pertussis (krztusiec).
Spis treści:
- DTP – szczepionka błonica, tężec, krztusiec
- Rodzaje szczepionek DTP
- Szczepienie DTP – kiedy się je wykonuje
- DTP szczepionka – skutki uboczne
- Błonica, tężec, krztusiec – kiedy mogą być groźne
DTP - szczepionka błonica, tężec, krztusiec
Szczepionka skojarzona DTP to tzw. szczepionka nieżywa (inaktywowana), jej zadaniem jest zmobilizowanie organizmu do wytworzenia przeciwciał, które będą chroniły przed zachorowaniem na błonicę, tężec i krztusiec. Zawiera anatoksynę błoniczą i tężcową oraz martwe bakterie Bordetella pertussis i uodparnia na zakażanie spowodowane maczugowcem błonicy, bakteriami Bordetella pertussis i laseczką tężca. Szczepionka znana jest także pod nazwą Di-Te-Per. Niestety szczepionka DTP nie daje odporności na całe życie, a zaledwie na kilka lat. Aby odporność trwała, trzeba systematycznie się doszczepiać. W przypadku dorosłych rekomenduje się przyjmowanie dawki przypominającej co 10 lat, wszystkie szczepienia DTP dla dzieci ujęte są w Programie Szczepień Ochronnych.
Rodzaje szczepionek DTP
Wyróżnia się dwa typy szczepionki DTP:
- DTPw – szczepionka całokomórkowa, zawiera całe, ale nieżywe bakterie krztuśca. Podawana jest dzieciom bezpłatnie w ramach szczepień obowiązkowych,
- DTPa lub DTaP – szczepionka bezkomórkowa, zawiera jedynie tylko kilka oczyszczonych białek charakterystycznych dla komórek krztuśca. Białka te zawarte są także w szczepionkach wieloskładnikowych (np. Pentaxim, Infanrix hexa, Infanrix-IPV+Hib, Hexacima).
Szczepionki DTPw podaje się dzieciom do 3. roku życia, starszym podaje się DTPa. Użycie szczepionki bezkomórkowej (DTPa) zamiast całokomórkowej (DTPw) należy rozważyć wtedy, gdy po podaniu DTPw wystąpiły ogólnoustrojowe poważne reakcje poszczepienne (wysoka gorączka, drgawki, długi i trudny do ukojenia płacz, bladość i zwiotczenie mięśni) oraz wtedy, gdy dziecko zagrożone jest ryzykiem wystąpienia objawów neurologicznych, np. drgawek.
Dostępne są także szczepionki Tdap lub dTap – bezkomórkowe przeznaczone dla dzieci powyżej 4. roku życia (np. Boostrix, Adacel). Stosuje się je w ramach szczepień przypominających. Zawierają toksoid tężcowy, toksoid błoniczy w zmniejszonej dawce oraz zmniejszoną dawkę bezkomórkowych antygenów krztuśca.
Gdy ktoś z powodu trwałych powikłań nie może być szczepiony przeciw krztuścowi (oraz jako dawkę przypominającą w ramach kalendarza szczepień), podaje mu się szczepionkę dT (np. Clodivac).
Szczepienie DTP – kiedy się je wykonuje
Szczepionka DTP zaliczana jest do grupy obowiązkowych szczepień ochronnych i jest darmowa. Zgodnie z obowiązującym w Polsce kalendarzem szczepień, DTP podaje się:
- w 2 miesiącu życia – pierwsza dawka (DTPw),
- w 3-4 miesiącu życia – druga dawka (DTPw),
- w 5-6 miesiącu życia – trzecia dawka (DTPw),
- w 16-18 miesiącu życia – czwarta, uzupełniająca (DTPw),
- w 6 roku życia podaje się szczepionkę przypominającą (DTPa),
- w 14 roku życia podaje się szczepionkę przypominającą (DTPa),
- w wieku 19 lat (dT obowiązkowe lub zalecane Tdap).
DTP szczepionka – skutki uboczne
Skutki uboczne szczepienia DTP, czyli niepożądane odczyny poszczepienne (NOP), mogą się pojawić tak samo, jak w przypadku podania każdej innej szczepionki. Niepokojące objawy pojawiają się najczęściej w czasie od 48 godzin do 7 dni po podaniu szczepionki.
Mniej niepożądanych odczynów poszczepiennych daje szczepionka DTPa, która bezpłatnie podawana jest tylko dzieciom, które mają przeciwwskazania do użycia szczepionki DTPw, np. wcześniakom urodzonym przed 37. tygodniem ciąży.
Wśród NOP po szczepieniu DTP wymienia się:
- najczęściej występują: obrzęk i zaczerwienienie w miejscu iniekcji, niewysoka gorączka, senność,
- rzadko występują: wysoka gorączka w ciągu 48 godzin po szczepieniu, tzw. nieutulony płacz przez co najmniej 3 godziny w ciągu 48 godzin od szczepienia,
- bardzo rzadko występują: drgawki z gorączką lub bez gorączki – w ciągu 24 godzin po szczepieniu, epizod hipotoniczno-hiporeaktywny – dziecko jest blade, wiotkie, nieobecne; wstrząs anafilaktyczny, zaburzenia neurologiczne, reakcja uczuleniowa.
Błonica, tężec, krztusiec – kiedy mogą być groźne
Szczepionka DTP zapobiega trzem chorobom, które mogą być szczególnie niebezpieczne dla małych dzieci:
- Błonica (defryt) – ostra choroba zakaźna wywoływana przez bakterię – maczugowca błonicy. Bakteria wytwarza toksynę, która wnika przez uszkodzone błony śluzowe i dostając się do krwiobiegu, może uszkadzać wiele narządów wewnętrznych, takich jak: nerki, nadnercza, serce, wątroba, ośrodkowy układ nerwowy.
- Tężec – schorzenie, które występuje jako powikłanie po skaleczeniu lub zranieniu. W konsekwencji zakażenia może dojść do porażenia mięśni całego ciała, także mięśni oddechowych.
- Krztusiec – choroba zakaźna, którą wywołuje zakażenie bakterią Bordatella pertussis. Charakterystyczny objaw kokluszu to kaszel, napadowy, duszący, z charakterystycznym świszczącym wdechem przypominającym pianie koguta. Szczególnie groźny jest dla noworodków i niemowląt.
Sprawdź także: