Krztusiec u dzieci w ostatnich latach coraz częściej powraca. Jest to skutek działania rodziców, którzy unikają podawania szczepionek dzieciom. Szczególnie ciężki przebieg krztusiec ma u niemowląt i małych dzieci. U dorosłych często pozostaje nierozpoznany, gdyż bywa mylony z innymi chorobami (np. zapalenie płuc). Dziecko zakaża się krztuścem najczęściej od osoby dorosłej, ale zdarzają się też zakażenia w obrębie grup żłobkowych lub przedszkolnych.
Spis treści:
Krztusiec (inaczej koklusz) to choroba zakaźna, a jej przyczyną są bakterie, tzw. pałeczki krztuśca. Choroba jest bardzo zaraźliwa: 90 proc. osób, które nie są uodpornione, zakaża się krztuścem w wyniku kontaktu z chorą osobą. Kokluszem można się zakazić w każdym wieku.
Okres wylęgania choroby wynosi od 6 do 20 dni. Bakterie, po przedostaniu się do organizmu, wnikają do tkanek. Wydzielają toksynę, która niszczy nabłonek dróg oddechowych. Dostaje się też do układu nerwowego i może uszkodzić mózg.
Początkowo objawy krztuśca przypominają zwykłą infekcję. Dziecko ma:
W tej fazie choroby krztusiec zwykle nie jest rozpoznawany (a jednocześnie jest to faza najbardziej zakaźna). Po ok. 7-14 dniach do objawów dołącza silny kaszel (często pojawia się w nocy). Jest on bardzo charakterystyczny, gdyż przypomina „pianie koguta’’. Napady kaszlu mogą trwać wiele minut, prowadząc do wymiotów i osłabienia dziecka. W kolejnych tygodniach napady kaszlu stopniowo ustępują. Choroba może trwać nawet trzy miesiące.
Objawy krztuśca u niemowląt są takie same jak u starszych dzieci. Jednak niemowlę nie powie, że boli je gardło i źle się czuje. Dlatego początkowo, zanim pojawi się uporczywy kaszel i jego niepohamowane napady, niemowlę jest marudne, ma zatkany nos, katar i podwyższoną temperaturę ciała lub gorączkę. Gdy pojawi się męczący kaszel, który często u niemowląt może wywoływać wymioty i ulewania, chorobę łatwiej już zdiagnozować. Uwaga! Dzieci poniżej 3. miesiąca życia nie mają przy krztuścu „piejącego’’ kaszlu, a noworodki wcale nie potrafią kasłać.
Czasami zamiast kaszlu u niemowlęcia pojawiają się:
Bezdech u niemowlęcia może być jedynym objawem krztuśca i jednocześnie przyczyną zgonu.
Zdarza się, że mimo szczepienia dziecko zachoruje na koklusz. Badania opublikowane w 2017 roku pokazały, że choć szczepionka nie chroni w 100 proc. przed zachorowaniem, to jednak łagodzi przebieg choroby:
U 6 na 100 chorych dzieci występują powikłania po krztuścu (zwykle u niemowląt poniżej 6. miesiąca życia).
Najczęstsze powikłania to:
Powikłana powstają w wyniku nadmiernego wysiłku mięśni zaangażowanych w kaszel. Może też dojść do powikłań zagrażających życiu i wymagających hospitalizacji: zapalenia płuc, uszkodzenia mózgu spowodowanego niedotlenieniem (do tego typu powikłań dochodzi u 8-80 na 100 000 chorych dzieci w czasie napadowego kaszlu).
Szczepionka przeciw krztuścowi zawsze jest podawana w jednym wstrzyknięciu jako szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP). Szczepionka DTP zawiera pełnokomórkowy składnik krztuśca (tzw. DTwP) lub bezkomórkowy składnik krztuśca (tzw. DTaP). Szczepionka przeciw krztuścowi należy do kalendarza szczepień obowiązkowych dla dzieci i nastolatków.
Odporność na krztusiec po szczepieniu maleje z czasem, dlatego szczepienie trzeba powtarzać. Szczepionkę przeciw krztuścowi podaje się dzieciom w wieku:
2, 3-4 i 5 miesięcy (DTP lub DTaP)
16-18 miesięcy (DTP lub DTaP)
6 lat (DTaP)
14 lat (DTaP).
Zaleca się także ponowne szczepienie w 19. roku życia, a później (u dorosłych) co 10 lat. Wcześniaki szczepione są bezkomórkową szczepionką na krztusiec, wysoko skojarzoną 5 w 1: przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu B.
Nie można szczepić przeciw krztuścowi dzieci, które miały reakcję wstrząsową po poprzedniej dawce szczepionki lub mają uczulenie na którykolwiek składnik szczepionki. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów niepożądanych po poprzedniej dawce szczepionki, o podaniu kolejnej dawki szczepionki powinien każdorazowo zdecydować lekarz lub specjalista poradni konsultacyjnej ds. szczepień.
Nie można szczepić przeciw krztuścowi dzieci chorych (infekcja, zwłaszcza z gorączką), mających zaburzenia neurologiczne (nawet przemijające). Lekarz może zadecydować o odłożeniu szczepienia lub o zaszczepieniu dziecka szczepionką bezkomórkową.
Najczęstsze niepożądane odczyny poszczepienne po szczepionce przeciwko krztuścowi to:
Po szczepionce pełnokomórkowej mogą też wystąpić NOP: przedłużający się, niedający się utulić płacz dziecka, gorączka, wymioty, bladość, drgawki z gorączką lub bez, słaba reakcja dziecka na bodźce zewnętrzne, obniżone napięcie mięśniowe. Bardzo rzadko zdarzają się też reakcje anafilaktyczne, neurologiczne oraz encefalopatie. Po szczepionce bezkomórkowej przeciw krztuścowi powyższe ciężkie reakcje występują znacznie rzadziej niż po szczepionce pełnokomórkowej.
Źródło: euroimmun.pl, szczepienia.pzh.gov.pl
Bibliografia:
McNamara LA i in., Reduced Severity of Pertussis in Persons With Age-Appropriate Pertussis Vaccination. United States, 2010-2012. Clin Infect Dis. 2017 Sep 1;65(5):811-818. dostęp online (01.12.2020): https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29017283
Sprawdź też:
W pierwszym półroczu życia dziecka pediatra będzie oglądać je mniej więcej co 6 tygodni – podczas tzw. wizyt szczepiennych. Szczepienie to jednak niejedyny powód, dla którego niemowlę powinno regularnie pokazywać się u pediatry. Częste wizyty w gabinecie w pierwszym roku życia dziecka – kiedy jego rozwój przebiega najszybciej – pomogą ocenić, czy dziecko rozwija się prawidłowo, albo czy nie ujawniają się szczepionek podaje się podczas jednej wizyty. choroby wrodzone bądź wady anatomiczne. Dowiedz się, kiedy wypada pierwsza wizyta szczepienna i ile Wizyta szczepienna: przebieg o co warto zapytać szczepienia Przebieg wizyty szczepiennej Pierwsza wizyta szczepienna niemowlaka ma miejsce około 6. tygodnia życia. Aby zminimalizować ryzyko zakażenia, wszystkie wizyty szczepienne są połączone z ogólnym badaniem dziecka i oceną stanu zdrowia. W trakcie badania lekarz lub lekarka będzie: Mierzyć dziecko – w pierwszych miesiącach pomiar długości ciała jest tylko orientacyjny, ponieważ niemowlęciu nie powinno się na siłę prostować nóżek (istnieje ryzyko uszkodzenia stawu biodrowego). Ważyć niemowlę – będziesz musiała rozebrać niemowlę do pieluszki i położyć je na wadze niemowlęcej. Weź ze sobą pieluszkę tetrową, którą będziesz mogła przykryć zimną wagę. Sprawdzać obwód klatki piersiowej i głowy. Obwód główki noworodka zwykle wynosi między 33-38 cm, natomiast klatki piersiowej odpowiednio 1-2 cm mniej. Przez pierwsze 3 miesiące ta różnica zostaje zachowana, dopiero później obwód klatki zaczyna przyrastać szybciej. Obserwacja proporcji między obwodami klatki piersiowej i główki może wiele powiedzieć lekarzowi lub lekarce o rozwoju fizycznym dziecka. Zbyt duży obwód głowy mógłby świadczyć o wodogłowiu, a zbyt mały np. o zbyt szybkim...
Zdarza się stosunkowo rzadko, a to wszystko zasługa przejścia choroby w wieku dziecięcym i nabycia na nią odporności, a także obowiązkowych szczepień . Gdybyś jednak miała wątpliwości, czy będąc w ciąży, nie zachorujesz na różyczkę, koniecznie zrób badania. W przeciwnym razie możesz ryzykować zdrowie, a nawet życie swojego maleństwa noszonego w brzuchu. Spis treści: Różyczka - charakterystyka choroby Różyczka w ciąży - ryzyko poważnych powikłań Różyczka w ciąży - diagnoza Jak uniknąć różyczki w ciąży Różyczka w ciąży - szczepienie Różyczka - charakterystyka choroby Różyczka to choroba zakaźna, przenoszona drogą kropelkową, czyli przez katar, kaszel lub też dotykanie przedmiotów chorej osoby. Najczęściej chorują na nią dzieci w wieku przedszkolnym. Jej objawy to: lekka gorączka, gorsze samopoczucie, drobne, bladoróżowe plamki, które w ciągu doby rozprzestrzeniają się na całym ciele, powiększenie węzłów chłonnych za uszami, na karku i potylicy. Przebycie różyczki daje odporność na całe życie. Dzięki obowiązkowym szczepieniom dzieci szczepionką skojarzoną MMR coraz rzadziej chorują na nią także przyszłe mamy. Różyczka w ciąży - ryzyko poważnych powikłań Dziecko nie ma jeszcze rozwiniętego systemu odpornościowego, dlatego wirus różyczki wraz z krwią matki przenika przez łożysko i atakuje organizm płodu. Zachorowanie w pierwszym trymestrze ciąży, a zwłaszcza w pierwszych ośmiu tygodniach trwania ciąży, gdy kształtują się narządy wewnętrzne dziecka, może spowodować: poronienie, obumarcie ciąży, zespół wad wrodzonych dziecka w postaci głuchoty, ślepoty, wad serca, upośledzenia umysłowego. Szacuje się, że jeżeli do zakażenia doszło w pierwszych 11 tygodniach ciąży, ryzyko zaburzenia rozwoju dziecka w...
Zapalenie ucha środkowego to bardzo częsta choroba niemowląt i małych dzieci, objawiająca się ostrym pulsującym bólem ucha. Przyczyną jej powstawania jest przede wszystkim budowa uszu dzieci, sprzyjająca łapaniu infekcji. Zapalenie ucha środkowego objawia się m.in. gorączką, niepokojem, brakiem apetytu i wymaga wizyty u lekarza, żeby nie doszło do poważnych powikłań, z niedosłuchem włącznie. Najważniejsze kwestie dotyczące zapalenia ucha środkowego wyjaśniamy wspólnie z pediatrą, dr Katarzyną Mudel, ekspertką portalu Znany Lekarz . Spis treści: Na czym polega zapalenie ucha środkowego? Objawy zapalenia ucha środkowego Przyczyny zapalenia ucha środkowego Diagnozowanie zapalenia ucha środkowego Jak leczyć zapalenie ucha środkowego? Domowe sposoby na zapalenie ucha środkowego Powikłania zapalenia ucha środkowego Na czym polega zapalenie ucha środkowego? Zapalenie ucha (z łac. otitis media ) powodują drobnoustroje (przede wszystkim wirusy), które dostają się do jego wnętrza wskutek infekcji górnych dróg oddechowych (nosa lub gardła). Powodują one wysięk we wnętrzu ucha i obrzęk błony śluzowej, przez co zmniejsza się drożność trąbki słuchowej. Następuje zaburzenie ciśnienia wewnątrz ucha (skutkuje to bólem) i zwiększone wydzielanie śluzu. Z powodu zwężenia trąbki słuchowej śluz nie ma ujścia i zaczyna gromadzić się, doprowadzając do pęknięcia błony bębenkowej. W efekcie z ucha zaczyna wypływać wydzielina, na początku wodnista, później ropna i gęsta. Po wystąpieniu wycieku dolegliwości bólowe na ogół ustępują, ale to nie oznacza końca choroby. Wyróżniamy: ostre zapalenie ucha środkowego, przewlekłe zapalenie ucha środkowego, wysiękowe zapalenie ucha środkowego, perlakowe zapalenie ucha. Objawy ostrego zapalenia ucha środkowego To bardzo...
