Edukacja domowa, czyli nauczanie w domu przez cały rok szkolny i zdawanie egzaminów na koniec roku, może sprzyjać zdobywaniu wiedzy z pasją i zaangażowaniem, bo daje dziecku poczucie, że robi to dla siebie. Nie ma presji ocen, sprawdzianów, etc. Zdarza się, że rodzice decydują się na „zabranie dziecka ze szkoły”, gdy ma ono problemy – nie dogaduje się z kolegami, nie odnajduje się w systemie szkolnym, a stres związany ze sprawdzianami czy publicznymi wypowiedziami jest tak duży, że dziecko się blokuje. W takich sytuacjach edukacja domowa może być dobrym rozwiązaniem. Innym powodem rozpoczęcia edukacji domowej przez dziecko jest:

Reklama
  • świadomy sprzeciw rodziców wobec obecnego sposobu i programu nauczania,
  • odmienny światopogląd rodziców, który uniemożliwia współpracę z gronem pedagogicznym,
  • liczne podróże zawodowe, które uniemożliwiają dziecku uczestnictwo w zajęciach.

W związku z projektem ustawy Lex Czarnek 2.0 istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że edukację domową w Polsce czekają wielkie zamiany.

Wyjaśniamy, jak wyglądają procedury dla uzyskania zgody na nauczanie domowe dziecka i co mówi o edukacji domowej podstawa prawna.

Spis treści:

  1. Edukacja domowa w Polsce – Lex Czarnek
  2. Edukacja domowa – co to jest?
  3. Edukacja domowa – jak zacząć?
  4. Nauczanie domowe – podstawa prawna
  5. Szkoła domowa – ile kosztuje?
  6. Edukacja domowa – materiały do nauki
  7. Edukacja domowa – zalety i wady

Edukacja domowa w Polsce – Lex Czarnek

25 października 2022 roku do sejmu wpłynął projekt ustawy Lex Czarnek 2.0, który jeśli zostanie przegłosowany w niezmienionej formie, może całkowicie zlikwidować nauczanie domowe w Polsce. Co wiadomo o planowanych zmianach?

Zobacz także
  • Przywrócona zostanie rejonizacja, co oznacza, że dzieci, w których miejscu zamieszkania nie ma szkół przyjaznych i umożliwiających nauczanie domowe, będą musiały zrezygnować z tej formy nauki.
  • Szkoła musi dysponować miejscem, budynkiem, w którym pomieści wszystkich uczniów – do tej pory szkoły prowadzące zajęcia i konsultacje w formie zdalnej nie musiały spełniać takiego wymogu. Jest to dość problematyczne, ponieważ do warszawskiej szkoły w chmurze zapisanych jest około 10 tysięcy dzieci z całej Polski.
  • Roczne egzaminy klasyfikacyjne będą się odbywać wyłącznie w siedzibie szkoły i pod nadzorem kuratorium – obecnie istnieje możliwość egzaminów zdalnych, bez obecności przedstawicieli z organów państwowych.
  • W szkole nie może być więcej niż 50% dzieci pobierających edukację w formie nauczania domowego – obecnie większość szkół przyjaznych alternatywnej formie edukacji w całości lub prawie w całości oferuje nauczanie domowe.
  • Rodzice i dzieci, którzy chcą zmienić system edukacji, będą to mogli zrobić tylko we wrześniu – obecnie nie istnieje limit czasowy.

Zgodnie z danymi Ministerstwa Edukacji i Nauki, w roku szkolnym 2020/2021 niemal 20 tys. uczniów i uczennic podejmuje naukę poza systemem szkolnictwa. Tendencja jest wzrostowa, dla porównania w 2019 roku z edukacji domowej korzystało zaledwie 12 230 dzieci.

Edukacja domowa – co to jest?

Szkoła domowa, czyli homeschooling to nauka bez pośrednictwa instytucji edukacyjnych. Szkoła powinna wspierać proces edukacji dziecka, jednak obowiązek ten spoczywa wtedy na rodzicach. Dzieci w trakcie edukacji w domu nie otrzymują ocen, jednak zdają egzaminy klasyfikacyjne z każdego przedmiotu po każdym półroczu lub po całym roku nauki. Po zdanym egzaminie otrzymują świadectwo i promocję do kolejnej klasy.

Uczeń korzystający z edukacji domowej (ED) musi być zapisany do konkretnej szkoły (której to dyrektor wydaje pozwolenie na edukację domową). Takie dzieci jednak:

  • nie chodzą do szkoły,
  • nie kontaktują się z nauczycielami,
  • nie muszą prowadzić zeszytów i odrabiać prac domowych,
  • nie mają także nakazu uczenia się w konkretnych godzinach.

W edukacji domowej dominuje elastyczność, dzięki której dziecko uczy się w najbardziej przyjazny dla siebie sposób. Na etapie szkoły podstawowej taka forma nauki wymaga dużego zaangażowania ze strony rodziców. Gdy uczeń jest starszy – stopniowo zaczyna uczyć się samodzielnie. Edukacja domowa jest możliwa również w szkole Montessori.

Nauczanie domowe – jak zacząć?

Każde dziecko w wieku 6-18 lat ma obowiązek nauki. Nauczanie domowe wiąże się z konkretnymi procedurami. By dziecko mogło rozpocząć naukę w domu, należy uzyskać zgodę dyrektora przedszkola lub szkoły. Jak wyglądają procedury załatwiania zgody na nauczanie domowe? Rodzic musi:

  1. Złożyć wniosek o zezwolenie na edukację domową (nie ma jednego uniwersalnego wzoru, zapytaj o szczegóły w sekretariacie szkoły lub przedszkola).
  2. Uzyskać opinię o dziecku z publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej.
  3. Napisać oświadczenie, w którym zadeklaruje, że zapewni dziecku odpowiednie warunki do realizacji podstawy programowej na danym etapie kształcenia.
  4. Zobowiązać się pisemnie do tego, że dziecko będzie przystępowało do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.
  5. Złożyć dokumenty u dyrektora przedszkola albo szkoły.
  6. Czekać na decyzję dyrektora – musi ją wydać w ciągu 30 dni kalendarzowych od złożenia podania.

Edukacja domowa – podstawa prawna

W Polsce istnieje obowiązek edukacji, a nie obowiązek „chodzenia do szkoły”. Zgodnie z art. 37 ustawy – Prawo oświatowe – obowiązek szkolny/nauki może być realizowany poza szkołą, w ramach tzw. edukacji domowej.

Poniżej zamieszczamy podstawę prawną nauczania domowego:

Zgodnie z nowelizacją rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 na podstawie przepisu § 13 pkt 16 w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty nie stosuje się przepisu art. 37 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy – Prawo oświatowe tj. do wniosku o zezwolenie na realizację obowiązku szkolnego/nauki poza szkołą nie dołącza się opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Szkoła domowa – ile kosztuje?

Nauczanie domowe jest bezpłatne. Koszty, które ponoszą rodzice, zależą od ich możliwości finansowych, a także chęci. Rodzice mogą (lecz nie muszą) zainwestować w pomoce naukowe dla dziecka, dodatkowe zajęcia, rozwijanie zainteresowań malucha, etc.

Edukacja domowa – materiały do nauki

Uczeń powinien mieć zapewniony dostęp do:

  • podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych,
  • pomocy dydaktycznych służących realizacji podstawy programowej znajdujących się w zasobach szkoły (w porozumieniu z dyrektorem tej szkoły),
  • udziału w konsultacjach umożliwiających przygotowanie do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.

Edukacja domowa: zalety i wady

Tak jak wszystko, edukacja domowa ma swoje mocne i słabe strony. Oto te najbardziej powszechne:

Zalety edukacji domowej:

Wady edukacji domowej

  • brak stałego kontaktu z rówieśnikami,
  • konieczność zrezygnowania z pracy przez jednego z rodziców (zwłaszcza w pierwszych latach szkolnych),
  • indywidualne zajęcia z nauczycielami są płatne,
  • brak stałego rozwijania umiejętności interpersonalnych,
  • brak systematyczności w nauce może spowodować zaległości.

Zobacz też:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama