Reklama

Dieta wegetariańska staje się coraz bardziej popularna. Już ponad milion Polaków w wieku od 18 do 65 lat przeszło na wegetarianizm i wydaje się, że ta liczba będzie stale się zwiększać. Moda na niejedzenie mięsa ma nawet swoje święto – jest to Światowy Dzień Wegetarianizmu, który przypada 1 października. Z tej okazji postanowiliśmy przybliżyć wam pojęcie wegetarianizmu i podpowiedzieć, jak przejść na dietę bezmięsną, gdzie szukać zamienników i jak stosować dietę wegetariańską u dzieci i kobiet w ciąży.

Reklama

Spis treści:

Pochodzenie i obchody Międzynarodowego Dnia Wegetarianizmu

Święto to zostało ustanowione 22 listopada 1977 r. przez Międzynarodową Unię Wegetariańską. Założeniem Światowego Dnia Wegetarianizmu jest promowanie diety wegetariańskiej i uświadamianie społeczeństwa, że dieta bezmięsna jest nie tylko zdrowa, lecz także proekologiczna. Co roku w 1 października organizowane są różnego rodzaju imprezy, wykłady, pokazy filmów i happeningi. Wszystko po to, by szerzyć wiedzę na temat korzyści wegetarianizmu.

Co to jest wegetarianizm?

Wegetarianizm to dieta, której podstawowym założeniem jest wykluczenie spożywania mięsa. Istnieje wiele odmian wegetarianizmu, które różnią się między sobą w zakresie tego, co wolno jeść, a czego nie. Różne są też pobudki, dla których ludzie decydują się przejść na dietę wegetariańską. Niektórzy robią to ze względów zdrowotnych, inni w trosce o szczupłą sylwetkę, jeszcze inni ze względów moralnych czy ekologicznych. Badania naukowe potwierdzają, że jest to dieta, którą można stosować w każdym wieku, jest bezpieczna nawet dla dzieci, kobiet ciężarnych czy karmiących piersią.

Wegetarianizm: za i przeciw

Wśród zalet wegetarianizmu najczęściej wymienia się fakt, że wegetarianie spożywają mniej tłuszczów nasyconych, są szczuplejsi, zdrowsi i żyją średnio o 7-9 lat dłużej. Dieta ta chroni przed chorobami cywilizacyjnymi, takimi jak cukrzyca typu 1 czy nowotwory.

Wadą wegetarianizmu może być to, że źle skomponowana dieta bezmięsna prowadzi do niedoborów niektórych składników odżywczych, w tym szczególnie witaminy B12. Wegetarianie czasami muszą ją suplementować w postaci chemicznych suplementów.

Odmiany wegetarianizmu

Odnóg wegetarianizmu jest bardzo dużo. Te najpopularniejsze to:

  • frutarianizm – dieta oparta wyłącznie na owocach. Frutarianie nie jedzą mięsa i jego przetworów, a także warzyw. To najbardziej zawężona odmiana wegetarianizmu;
  • laktowegetarianizm – dieta bezmięsna, która dopuszcza spożywanie produktów pochodzenia zwierzęcego, takich jak mleko i przetwory mleczne. Laktowegetarianie nie jedzą jednak jajek;
  • weganizm – dieta wykluczające wszelkie produkty pochodzenia zwierzęcego. Weganie rezygnują nie tylko z mięsa, nabiału czy jajek, lecz także np. z miodu (ponieważ jest on produkowany przez pszczoły);
  • witarianizm – tzw. dieta surowa, oparta na spożywaniu wyłącznie świeżych, niepoddanych obróbce termicznej potraw. Witarianie nie piją także ciepłych napojów, typu kawa, herbata.

Wegetarianizm a weganizm

Weganizm jest jedną z popularniejszych w ostatnim czasie odmian wegetarianizmu. Coraz częściej spotykane są nie tylko wegańskie produkty spożywcze, lecz także np. kosmetyczne. Wegetarianizm w najszerszym ujęciu to eliminacja mięsa z pożywienia. Dieta wegańska z kolei nie dopuszcza żadnych produktów pochodzenia zwierzęcego, czyli też nabiału, jajek, miodu. Wielu wegan rezygnuje z nich głównie ze względów etycznych – nie chcą przyczyniać się do jakiegokolwiek złego traktowania zwierząt.

Jak przejść na wegetarianizm?

Jeżeli w twojej diecie mięso nie stanowi ważnego źródła pożywienia i jadasz je rzadko, możesz pokusić się o zupełne, natychmiastowe wyeliminowanie go. Ważne jednak, byś regularnie badał poziom witaminy B12 i kwasów omega-3 w organizmie. Jeżeli natomiast mięso jesz prawie codziennie, na początek możesz spróbować semiwegetarianizmu, czyli diety pośredniej między dietą mięsną a bezmięsną. Semiwegetarianizm polega na znacznym ograniczeniu ilości mięsa w menu, ale nie całkowitym rezygnowaniu z niego. Jeśli po jakimś czasie zaczniesz odczuwać, że mięso jest ci coraz mniej potrzebne w diecie, przejdź na wegetarianizm. Pamiętaj przy tym, że dieta nie polega wyłącznie na wyeliminowaniu mięsa z jadłospisu, produkty odzwierzęce trzeba też czymś zastąpić, aby po pierwsze nadal móc jeść różne, smaczne i pełne posiłki, a po drugie, by dostarczać organizmowi odpowiednią ilość białka, które dotąd zwykle jadłeś wraz z mięsem.

Minerały i witaminy dla wegetarian

Każda dieta eliminacyjna niesie za sobą ryzyko niedoborów składników odżywczych. Zdarza się, że wegetarianie muszą suplementować:

Nie należy jednak stosować suplementów na własną rękę, bez żadnych badań. Dobrze zbilansowana dieta wegetariańska jest w stanie zaspokoić wszelkie potrzeby organizmu. Zanim więc sięgniesz po opakowanie witamin dla wegetarian, sprawdź, czy na pewno jej potrzebujesz.

Czym zastąpić mięso?

Mięso jest głównym dostarczycielem białka. Ale ten składnik odżywczy znajduje się również w wielu produktach roślinnych. Np. 100 g kaszy gryczanej zawiera aż 12 g białka, czyli więcej niż w 100 g mięsa. Cennymi źródłami białka są też strączki, zwłaszcza ciecierzyca, soczewica i fasola. Mięso można też zastąpić tofu, pestkami słonecznika albo pistacjami.

Dieta wegetariańska dla dzieci

Polscy dietetycy i pediatrzy coraz częściej podkreślają, że dziecko może być wegetarianinem. Dietę wegetariańską można tak skomponować, żeby dostarczała dziecku wszystkich potrzebnych mu do rozwoju składników mineralnych i witamin – łącznie z żelazem oraz witaminami z grupy B. Dieta wegetariańska dla dzieci powinna być ustalona z dietetykiem. To szczególnie ważne, gdyż dzieci rosną, kształtują się ich mózgi i układ nerwowy.

Dziecko może uzyskać wszystkie niezbędne składniki odżywcze w diecie wegetariańskiej z takich pokarmów jak: zboża, warzywa, strączki, owoce i orzechy. Aby lepiej przyswoić żelazo, warto podawać je w połączeniu z witaminą C.

Wegetarianizm w ciąży

Dieta wegetariańska jest bezpieczna dla kobiet w ciąży, a także w trakcie karmienia piersią. Ciąża to szczególny czas, gdy kobieta powinna dbać o prawidłowe odżywianie, a dobrze skomponowane posiłki z diety wegetariańskiej, jak najbardziej pozwalają na zaspokajanie wszystkich potrzeb mamy i dziecka. Niedobory w ciąży mogą się pojawić natomiast nawet przy stosowaniu diety mięsnej, ale źle zbilansowanej, opartej np. na tłuszczach nasyconych i produktach typu fast-food. Jeśli ciężarna je odpowiednią ilość warzyw i roślin strączkowych, zbóż, orzechów, nabiału, owoców i tłuszczy nienasyconych, a przy tym jest pod stałą opieką lekarza i dietetyka, nie powinna się obawiać, że brak mięsa zaszkodzi dziecku.

Zobacz także:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama