Reklama

Obserwowanie dziecka już od najmłodszych lat jest istotnym elementem w rozpoznaniu dysgrafii, czyli trudności z poprawnym pisaniem.

Reklama

Dysgrafia charakteryzuje się brakiem umiejętności właściwego pisania graficznego. Objawy tego zaburzenia można zauważyć już u kilkulatka, który jeszcze nie stawia pierwszych literek. Jeśli dziecko w wieku przedszkolnym nie lubi rysować ani malować, a w dodatku szybko się męczy, tworząc tego typu prace plastyczne, rodzic powinien pomyśleć o udaniu się z nim do specjalisty w celu wykonania badań w kierunku dysgrafii.

Spis treści:

Co to jest dysgrafia?

Dysgrafia to trudności z pisaniem polegające na tym, że dziecko nie potrafi pisać poprawnie pod względem graficznym, czyli pisze bardzo niewyraźnie, nieczytelnie. Dysgrafia nie jest zaburzeniem rozwoju intelektualnego – dziecko, które ma problemy z pisaniem, może rozwijać się w pełni prawidłowo. Dysgrafia bywa jednak poważnym problemem w szkole, podobnie jak dysleksja czy dysortografia.

Rodzaje dysgrafii

Jeśli chodzi o rodzaje dysgrafii, wyróżnia się trzy jej typy: dysgrafia przestrzenna, dysgrafia dyslektyczna i dysgrafia motoryczna. Czym charakteryzuje się każdy z wymienionych rodzajów dysgrafii?

Dysgrafia przestrzenna:

  • Brak błędów ortograficznych,
  • Trudności podczas przepisywaniu tekstu,
  • Trudności z rysowaniem.

Dysgrafia dyslektyczna:

  • Znaczna ilość błędów ortograficznych,
  • Zapis głosek dźwięcznych jako bezdźwięcznych (są zapisywane nie tak jak się pisze, ale jak się słyszy),
  • Brak kłopotów z rysowaniem.

Dysgrafia motoryczna:

  • Brak kłopotów z zapisem tekstu, który jest dyktowany,
  • Znaczne kłopoty z zapisem tekstu, który jest przepisywany,
  • Problemy z rysowaniem.

Jak widać, każdy z wymienionych rodzajów dysgrafii odznacza się określonym zespołem objawów.

Przyczyny dysgrafii

Istnieje wiele czynników, które mogą spowodować u dziecka zaburzenie w postaci dysgrafii.

Najczęstsze przyczyny dysgrafii:

  • przyczyny genetyczne – często gdy rodzice mają dysgrafię, u dzieci również się ją diagnozuje,
  • zaburzenia neurologiczne, np. wzrokowe, słuchowe,
  • tzw. tonus mięśniowy, czyli zbyt duże napięcie mięśniowe palców i nadgarstka,
  • niewłaściwa technika trzymania długopisu/ołówka,
  • zaburzenia w rozwoju, takie jak nadpobudliwość, opóźniony rozwój mowy, nerwica u dziecka,
  • zaniedbania na wczesnym etapie edukacji.

Dysgrafia bywa też zaburzeniem towarzyszącym chorobom ze spektrum autyzmu, zespołowi Tourette'a oraz ADHD.

Objawy dysgrafii

Ogólnie objawem dysgrafii można nazwać nieczytelne pismo dziecka. W wyniku tego zaburzenia litery, które stawia dziecko, są:

  • różnej wielkości, nawet w pojedynczym wyrazie
  • duże, wychodzące poza ramy linijki
  • niedokładne, np. bez znaków diakrytycznych
  • niekształtne, koślawe, pisane drżącą ręką.

Inne objawy dysgrafii to:

  • pomijanie znaków interpunkcyjnych w pisanym tekście
  • pomijanie słów, liter
  • pisanie jednych liter pochylonych w lewo, innych w prawo
  • kurczowe trzymanie długopisu
  • nieprawidłowy chwyt długopisu
  • niechlujne pisanie – zaginanie kartek w trakcie pisania
  • niechęć do malowania, rysowania
  • szybkie męczenie się podczas pisania.

Pismo dysgrafika: czy „brzydkie” pismo zawsze oznacza dysgrafię?

Czy za każdym razem, kiedy mamy zastrzeżenia do charakteru pisma dziecka, należy mówić o dysgrafii? Nie. Nie każdy musi pisać kaligraficznie i wcale nie jest to objawem dysgrafii. Dotyczy to zarówno krzywych/pochylonych literek, kłopotów z ich łączeniem czy odstępów między literami lub wyrazami (zarówno tych zbyt wąskich jak i nazbyt szerokich).

Brak stwierdzonej dysgrafii nie oznacza jednak, że dziecko nie może trenować czytelnego pisania. Staranny zapis z pewnością może okazać się pomocny przy odręcznym robieniu notatek. Warto zachęcać dziecko do takiego treningu, zwłaszcza gdy maluch sam ma problemy z odczytaniem napisanych przez siebie słów czy zdań.

Orzeczenie o dysgrafii

Orzeczenie o dysgrafii wydawane jest w oparciu o wywiad i obserwację w poradni psychologiczno-pedagogicznej. W czasie wizyty w poradni, specjaliści przeprowadzają również testy dotyczące:

  • poziomu inteligencji ogólnej dziecka,
  • pamięci (wzrokowej i słuchowej),
  • percepcji (wzrokowej i słuchowej),
  • koordynacji wzorokowo-ruchowej,
  • sprawności manualnej,
  • koncentracji uwagi,
  • lateralizacji.

Jeśli osoby przeprowadzające wywiad i obserwację dziecka nie stwierdzą dysgrafii – nie będzie podstaw do wydania orzeczenia.

Leczenie dysgrafii

Jeżeli specjalista zdiagnozuje u dziecka dysgrafię, trzeba wykonywać regularnie ćwiczenia korekcyjne wpływające na jakość pisania. Ćwiczenia te powinny być przygotowane przez psychologa lub pedagoga indywidualnie, z myślą o potrzebach i możliwościach konkretnego dziecka.

Przykładowe ćwiczenia na dysgrafię

Ćwiczenia na dysgrafię nie polegają wyłącznie na trenowaniu umiejętności pisania. Korzystne są też wszelkiego rodzaju ćwiczenia manualne. Aby niwelować u dziecka trudności z pisaniem, warto wykonywać z nim w domu różnorodne zadania i zabawy manualne.

Przykłady ćwiczeń na dysgrafię:

  • ćwiczenie palców poprzez takie zabawy, jak „idzie rak, nieborak”, „idzie kominiarz po drabinie”, itp.,
  • pisanie na niby – kreślenie ręką w powietrzu dużych ósemek,
  • trenowanie chwytu pęsetowego (w dwa palce) – pomocne są różnego rodzaju gry planszowe, zręcznościowe, sortery, nawlekanki,
  • wszelkie zabawy plastyczne z wykorzystaniem plasteliny, ciastoliny, piasku kinetycznego, masy solnej i innych mas, tworzenie wyklejanek, wydzieranek, malowanie farbami,
  • używanie nakładek do nauki pisania na długopisy i kredki, by ćwiczyć prawidłowy chwyt,
  • rysowanie szlaczków, obrysowywanie kształtów, rysowanie przez kalkę,
  • rysowanie linii po kropkach, łączenie kropek, by powstał obrazek,
  • kolorowanie.

Dysgrafia: zalecenia dla nauczyciela

Jeżeli dziecko ma duży kłopot z poprawnym pisaniem, warto próbować szukać innych form sprawdzania jego wiedzy z danej dziedziny, o ile jest to możliwe, na przykład odpytywać go ustnie zamiast pisemnie, pozwalać pisać dłuższe prace na komputerze, a nie ręcznie. Dostosowywanie wymagań do możliwości ucznia może przynieść o wiele większe rezultaty, niż notoryczne karcenie go za brzydkie pismo i liczne błędy. Warto skontaktować się z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, by zdiagnozować dziecko w kierunku dysgrafii i otrzymać stosowne orzeczenie dla szkoły.

Zobacz także:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama