Jak obliczyć dni płodne przy nieregularnym okresie

Obliczenie dni płodnych przy nieregularnym okresie jest przydatne zarówno podczas starania o dziecko, jak i wtedy, gdy nie chcesz dopuścić do zapłodnienia. Wszystkie metody obliczania dni płodnych przy nieregularnym okresie należy traktować jako wyznaczające orientacyjną datę owulacji i czasu, kiedy kobieta może zajść w ciążę. Najskuteczniejszym sposobem wyznaczenia dni płodnych jest monitoring owulacji. Mamotoja.pl poprosiło, aby skuteczność metod obliczania dni płodnych (w skali 1-10, gdzie 10 to najwyższa ocena) skomentował ginekolog dr Tomasz Leonowicz.

Spis treści:

Jak obliczyć dni płodne przy nieregularnym okresie:
1. Monitoring owulacji
2. Test owulacyjny
3. Komputer cyklu
4. Metoda termiczna
Inne metody o mniejszej skuteczności:
5. Kalkulator dni płodnych w internecie
6. Obliczanie dni płodnych z kalendarzem
7. Aplikacja na telefon
8. Obserwowanie śluzu
9. Obserwowanie zmian szyjki macicy
10. Rozpoznawanie bólu owulacyjnego
11. Kalendarz kosmobiologiczny
Którą metodę wybrać – opinia ginekologa

1. Określanie dni płodnych przy nieregularnych cyklach: monitoring owulacji

Monitorowanie owulacji pozwala na:

określenie dni płodnych nawet przy nieregularnym okresie,
wskazanie dnia, w którym dojrzała komórka jajowa jest uwalniana przez jajnik.

Monitorowanie owulacji przeprowadza się:

aparatem USG dopochwowo,
na początku cyklu.

W trakcie kolejnych wizyt w ustalonych terminach, lekarz obserwuje m.in wzrastanie pęcherzyka Graafa. Na monitorowanie owulacji składają się zwykle trzy, cztery badania, które wykonuje się w ciągu jednego cyklu. Jednak u kobiet, których cykle są nieregularne, liczba ta może wzrosnąć do ośmiu, dziesięciu.

Opinia ginekologa: Badanie USG pozwala precyzyjnie śledzić wzrastanie pęcherzyka Graafa, ocenę jego wielkości i stwierdzenie owulacji. Na ocenę nie wpływa długość cyklu, przyjmowane przez pacjentkę leki, czy towarzyszące jej zaburzenia hormonalne.

Skuteczność metody: 10

2. Test owulacyjny

Test owulacyjny (z moczu) bada poziom hormonu luteinizującego, który wzrasta tuż przed najbardziej płodnym dniem cyklu. Dodatni wynik testu oznacza, że w ciągu najbliższych 24-36 godzin dojdzie do owulacji (jajeczkowania) i w tym czasie zajście w ciążę jest najbardziej prawdopodobne.

Aby badanie testem owulacyjnym było skuteczne warto:

powtarzać je o tej samej porze dnia (ale nie z pierwszego porannego moczu),
notować na bieżąco daty, godziny i wyniki badań.

Pierwszy dzień korzystania z testu owulacyjnego najłatwiej wyznaczyć na podstawie tabeli, która znajduje się w opakowaniu z testem. Na rynku są też dostępne testy owulacyjne (ze śliny), tzw. mikroskop owulacyjny – do wielokrotnego użytku. Kiedy wzrasta poziom hormonów (estrogenów) w organizmie kobiety w okresie okołoowulacyjnym, struktura śliny i śluzu szyjkowego zmienia swoją krystalizację. Zmiana ta utrzymuje się od dwóch dni przed owulacją, do dwóch dni po jej zakończeniu. Mikroskop owulacyjny kosztuje 120–350 zł.

Opinia ginekologa: Przydatny test określający obiektywnie poziom hormonu LH. Jednak wiarygodność jest niższa niż przy laboratoryjnym badaniu próbki krwi.

Skuteczność metody: 9

3. Komputer cyklu do określania dni płodnych przy nieregularnych cyklach

Urządzenia tego typu działają na zasadzie wprowadzania informacji o:

temperaturze
występowaniu miesiączki
obserwacji śluzu (opcjonalnie)
niektóre modele mają wbudowaną bazę danych, pozwalającą na analizę zmian występujących w cyklach.

Są też komputery cyklu określające dni płodne i niepłodne na podstawie zawartości elektrolitów (potasu i sodu) w śluzie lub ślinie kobiety.

Opinia ginekologa: Jeżeli ktoś decyduje się na zakup komputera cyklu, warto zainwestować w droższy model – często ich skuteczność sięga 99 proc. Urządzenie sprawdzi się u zdrowych kobiet, także u kobiet z nieregularnymi miesiączkami, ale które nie mają zaburzeń hormonalnych.

Skuteczność metody: 8

4. Metoda termiczna (mierzenie temperatury w czasie cyklu)

Aby rozpoznać dni płodne, powinnaś mierzyć temperaturę spoczynkową, czyli:

po co najmniej trzygodzinnym odpoczynku
bez wcześniejszego wstawania z łóżka
zawsze o tej samej porze.

Wybierz miejsce pomiaru:

usta,
pochwa,
odbyt.

Ważne! Nie zmieniaj miejsca pomiaru w danym cyklu miesiączkowym. Na podstawową temperaturę ciała ma wpływ poziom progesteronu we krwi. W fazie przedowulacyjnej (zanim zaczną się dni płodne) poziom progesteronu jest niski, dlatego też temperatura ciała nie jest wysoka.

Poziom progesteronu zaczyna się zwiększać kilka dni przed jajeczkowaniem, wtedy też zauważysz wyższy poziom temperatury ciała – o minimum 0.2 stopnie Celsjusza – dwie kreski na termometrze. Podwyższona temperatura utrzymuje się przez czas trwania fazy ciałka żółtego (po owulacji pęknięty pęcherzyk Graafa przekształca się w ciałko żółte) – opada ponownie pod koniec cyklu przy rozpoczynającej się następnej menstruacji.

Opinia ginekologa: Metoda sprawdza się pod warunkiem, że nie występuje w tym czasie żadna infekcja, nie ma zaburzeń funkcjonowania tarczycy, nie występuje stres i badanie jest wykonywane przed wstaniem z łóżka. Wskazane jest używanie do pomiaru temperatury dokładnego termometru owulacyjnego.

Skuteczność metody: 7

Metody obliczania dni płodnych mniej skuteczne przy nieregularnym okresie

5. Kalkulator dni płodnych w internecie

Narzędzia dla rodziców mamotoja.pl

Kalendarz dni płodnych Czytaj więcej

Możesz obliczyć dni płodne przy pomocy kalkulatora owulacji mamotoja.pl dostępnego w internecie. Ta metoda sprawdzi się, gdy masz cykle regularne i wiesz, ile dni mniej więcej trwają. Wystarczy zaznaczyć, kiedy był pierwszy dzień cyklu, a narzędzie samo pokaże ci, kiedy są dni płodne i niepłodne, kiedy masz największe szanse na zapłodnienie.

Opinia ginekologa: To wygodna metoda, którą możesz się wspomagać przy planowaniu ciąży. Sprawdza się u zdrowej kobiety, która ma regularne cykle miesiączkowe.

Skuteczność metody: 5

6. Obliczanie dni płodnych z kalendarzem

Szczyt płodności jest wtedy, gry komórka jajowa zostaje uwolniona z jajnika i jest owulacja. Przez następne około 24 godziny masz największe szanse na zapłodnienie. Trudno dokładnie ustalić ten czas, dlatego przyjmuje się, że owulacja następuje 14 dni przed kolejnym cyklem. Jeżeli twoje miesiączki mają 28 dni – szczyt płodności będzie dokładnie w połowie, czyli w 14-15 dniu cyklu. Jeżeli natomiast twój cykl ma 31 dni – owulacja wystąpi dopiero w 17 dniu.

Dni płodne wyznacza się z lekkim zaokrągleniem, ponieważ plemniki mogą już czekać na komórkę jajową (i to nawet 3-5 dni!). Musisz przyjąć, że w każdym cyklu masz około 11 dni płodnych. 6 dni przed owulacją i 4 dni po niej.

Oto przydatna ściągawka:

Opinia ginekologa: Ta metoda sprawdza się u zdrowej kobiety, która ma regularne cykle miesiączkowe. Szczególnie, gdy mają 28-32 dni, czyli są idealną długością cyklu miesiączkowego kobiety.

Skuteczność metody: 5

7. Aplikacja na telefon

Aplikacja nie tylko pomoże obliczyć dni płodne i niepłodne. Dzięki niej możesz mieć zebrane w jednym miejscu m.in.:

daty minionych cykli
stosunki płciowe
leki, które przyjmowałaś
wyniki testów owulacyjnych.

Używając aplikacji do obliczania dni płodnych i niepłodnych możesz przed wizytą u ginekologa przygotować dla niego specjalny raport.

Najpopularniejsze aplikacje do obliczania dni płodnych i niepłodnych to:

Flo fem® Śledzenie Okresu i Owulacji (Period Tracker),
Kalendarz miesiączka,
WomanLog Kalendarz,
OvuView,
Kalendarzyk Bella,
My Days - Period & Ovulation ™.

Opinia ginekologa: Zaletą aplikacji jest dokumentowanie ważnych informacji dotyczących np. przyjmowanych leków, czy współżycia, co może być przydatne w trakcie wizyty u lekarza.

Skuteczność metody: 6

8. Obserwowanie śluzu

Kiedy masz dni płodne, zmienia się śluz w pochwie. Po skończonej miesiączce szyjka macicy jest zakorkowana gęstym czopem śluzu. W czasie dojrzewania komórki jajowej w pęcherzyku, zwiększa się stężenie estrogenu we krwi, a to powoduje wytwarzanie większej ilości śluzu.

W tej fazie cyklu możesz zaobserwować gęsty i lepki śluz, który z czasem będzie bardziej przejrzysty i rozciągliwy. Śluzu będzie coraz więcej i coraz bardziej przypominał będzie surowe białko kurzego jajka. Taki tzw. płodny śluz to sygnał, że masz dni płodne. W tej fazie cyklu możesz czasem mieć poczucie, że twoja bielizna jest mokra.
Około 6 dni trwa proces zmieniania się śluzu, od momentu jego pojawienia aż do powstania konsystencji „płodny”. Pod koniec fazy występowania śluzu rozciągliwo-przejrzystego następuje jajeczkowanie, czyli owulacja.

Opinia ginekologa: Metoda wydaje się prosta, ale wymaga długiego procesu uczenia się. Nie sprawdza się przy stosowaniu niektórych leków oraz w trakcie infekcji.

Skuteczność metody: 5

9. Obserwacja zmian szyjki macicy

Niektóre kobiety są w stanie nauczyć się obserwować szyjkę macicy i na tej podstawie stwierdzić, czy mają dni płodne. To metoda przydatna dla kobiet mających trudności z poczęciem dziecka.

W fazie niepłodności szyjka macicy jest:

sucha
twarda
zamknięta oraz obniżona w pochwie.

W płodne dni szyjka macicy jest:

miękka
mokra - możesz na niej zaobserwować obecność śluzu
ma otwarte ujście
znajduje się wyżej w pochwie.

Opinia ginekologa: Proces uczenia się tej metody jest długi, błędne wnioski wyciągane są niestety często.

Skuteczność metody: 3

10. Rozpoznawanie bólu owulacyjnego

Ból owulacyjny występuje u niektórych kobiet, chociaż też nie w każdym cyklu. Zazwyczaj jest zlokalizowany:

po prawej lub lewej stronie podbrzusza (najczęściej bolą okolice jajnika, z którego następuje owulacja)
może mu towarzyszyć ból lędźwi.

Ważne! Czas, w jakim kobieta odczuwa ból owulacyjny, nie musi pokrywać się z momentem owulacji – jajeczkowanie najczęściej występuje 1-2 dni po dolegliwościach bólowych.

Opinia ginekologa: Metoda często zawodzi, ból innego pochodzenia może przypominać ten związany z owulacją. Kolejne cykle nie muszą być do siebie podobne.

Skuteczność metody: 4

11. Kalendarz kosmobiologiczny

Nazywany jest kalendarzem Jonasa lub cyklem Jonasa. Dr Eugen Jonas to czeski lekarz i naukowiec, który od 1956 roku dokonał ponad 30 tys. obliczeń związanych z cyklem miesiączkowym kobiety. Astrologicznie można wyznaczyć w miesiącu cztery dni płodne cyklu kosmobiologicznego. Potrzebne są do tego:

data urodzenia kobiety starającej się o dziecko
godzina narodzin przyszłej matki (co do minuty)
miejsce urodzenia kobiety
kalendarz menstruacyjny kobiety z poprzednich 3 miesięcy.

Opinia ginekologa: Podejrzewam, że daty trzech minionych miesiączek są tym, na czym głównie bazuje osoba wyznaczająca taki astrologiczny kalendarz. Metoda głównie skutecznie rozśmiesza. Obliczenia dni płodnych i niepłodnych na podstawie oceny trzech cykli nie zapewniają żadnej skutecznej pomocy w wyznaczaniu płodności.

Skuteczność metody: 1

Jak obliczyć dni płodne przy nieregularnym okresie – podsumowanie ginekologa

Jedynym dodatnim testem płodności u kobiety jest ciąża. Żaden z testów nie daje gwarancji zajścia w ciążę w danym cyklu, nawet jeżeli wskazuje istnienie dni płodnych.

Statystyki pokazują, że współżycie trzy razy w tygodniu zapewnia największą szansę na zajście w ciążę – dzieje się tak u 85 proc. par starających się o dziecko. Dlatego współżycie wyłącznie w czasie prognozowanych dni płodnych nie jest najlepszym działaniem przy planowaniu ciąży.

Zobacz też:

Konsultacja merytoryczna

lek. med. Tomasz Leonowicz

Ginekolog-położnik i seksuolog, członek założyciel Polskiego Towarzystwa Medycyny Seksualnej. Prowadzi prywatny gabinet lekarski świadczący profesjonalne usługi medyczne w zakresie ginekologii, położnictwa, seksuologii oraz ultrasonografii