Świadczenie rehabilitacyjne w ciąży – czy dostaniesz zasiłek po ustaniu zatrudnienia?

Świadczenie rehabilitacyjne w ciąży przysługuje kobiecie w przypadku niezdolności do pracy wskutek choroby, gdy mija termin, na który przyznano zasiłek chorobowy. Po tym czasie można starać się o świadczenie rehabilitacyjne.

Spis treści:

Świadczenie rehabilitacyjne w ciąży – kto i kiedy może je uzyskać?
Świadczenie rehabilitacyjne w ciąży po ustaniu zatrudnienia
Co zrobić, by uzyskać świadczenie rehabilitacyjne?
Świadczenie rehabilitacyjne w ciąży – komisja
Świadczenie rehabilitacyjne – wysokość
Jak obliczyć podstawę zasiłku chorobowego?
Waloryzacja świadczenia rehabilitacyjnego
Kiedy świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje?
Utrata świadczenia rehabilitacyjnego

Świadczenie rehabilitacyjne w ciąży – kto i kiedy może je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne (potocznie zwane zasiłkiem) jest jednym ze świadczeń przewidzianych ustawą z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje osobie ubezpieczonej, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolna do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy.

Trzeba pamiętać, że zasiłek chorobowy przysługuje osobie ubezpieczonej przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby (lub niemożności wykonywania pracy podczas leczenia odwykowego, czy poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów) – nie dłużej jednak niż przez 182 dni. Jeżeli jednak niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży – wtedy okres ten wydłuża się do 270 dni.

Chora kobieta w ciąży po maksymalnym okresie 270 dni pobierania zasiłku chorobowego może liczyć na świadczenie rehabilitacyjne. Pracodawca ma obowiązek pouczyć pracownicę o prawie do ubiegania się o świadczenie rehabilitacyjne.

Świadczenie rehabilitacyjne w ciąży po ustaniu zatrudnienia

Świadczenie może być wypłacane nawet po ustaniu zatrudnienia, jeśli niezdolność do pracy pojawiła się:

nie później niż 14 dni od ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego,
nie później niż 3 miesiące od ustania tytułu do ubezpieczenia, jeśli ciężarna cierpi na chorobę zakaźną (z grupy chorób oznaczanych przez lekarzy literą E)

Co zrobić, by uzyskać świadczenie rehabilitacyjne?

Aby uzyskać świadczenie rehabilitacyjne, pracownica w ciąży musi złożyć do jednostki ZUS właściwej dla miejsca zamieszkania wniosek na druku ZUS Np-7 najpóźniej 6 tygodni przed zakończeniem okresu zasiłkowego.

Do wniosku ZUS Np-7 powinna być dołączona dokumentacja uzupełniająca, tj.:

zaświadczenie o stanie zdrowia na druku ZUS N-9, wystawione nie wcześniej niż 1 miesiąc przed datą złożenia wniosku,
wywiad zawodowy z miejsca pracy na druku ZUS N-10 (wypełnia pracodawca); druku tego nie muszą załączać ubezpieczeni, których niezdolność do pracy powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia oraz osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą,
protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy oraz kartę wypadku przy pracy – jeżeli niezdolność do pracy spowodowana jest wypadkiem przy pracy pracownika,
decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydaną przez inspektora sanitarnego – jeżeli niezdolność do pracy spowodowana jest chorobą zawodową.

Pracodawca powinien usprawiedliwić pracownikowi przerwę w świadczeniu pracy związaną z oczekiwaniem na decyzję ZUS w sprawie przyznania świadczenia rehabilitacyjnego (jest to nieobecność usprawiedliwiona niepłatna).

Świadczenie rehabilitacyjne w ciąży - komisja

O okolicznościach uprawniających do otrzymania świadczenia rehabilitacyjnego decyduje lekarz orzecznik ZUS. Od niekorzystnego orzeczenia lekarza orzecznika, ubezpieczonemu (czyli np. kobiecie w ciąży) przysługuje odwołanie do komisji lekarskiej ZUS.

Orzeczenie lekarza orzecznika w przedmiocie świadczenia rehabilitacyjnego (od którego nie wniesiono odwołania lub co do którego nie wniesiono zarzutu wadliwości) lub orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stanowią podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego.

Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.

Świadczenie rehabilitacyjne - wysokość

Zasadniczo świadczenie rehabilitacyjne wynosi 90 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych trzech miesięcy, a 75 proc. tej podstawy za pozostały okres.

Ale jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży to wysokość świadczenia rehabilitacyjnego wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przez cały okres jego pobierania.

Jak obliczyć podstawę zasiłku chorobowego?

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego (a więc wysokość świadczenia rehabilitacyjnego dla kobiety w ciąży), to w przypadku pracowników przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy albo z faktycznego okresu zatrudnienia za pełne miesiące kalendarzowe, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu.

Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne.

Oprócz składników przysługujących za okresy miesięczne, w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego uwzględnia się składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy dłuższe niż miesiąc.

Kwartalne składniki wynagrodzenia uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku w wysokości 1/12 kwot wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały kalendarzowe poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy roczne, uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej 1/12 kwoty wypłaconej pracownikowi za rok kalendarzowy poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy podstawa wymiaru nie może być niższa od odpowiedniej do stażu pracy kwoty minimalnego wynagrodzenia, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. tego wynagrodzenia.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód, od którego opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe, za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy, a gdy niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu, za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie.

Waloryzacja świadczenia rehabilitacyjnego

Przepisy ww. ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przewidują, że dla celów obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia podlega waloryzacji według następujących zasad:

Jeżeli pierwszy dzień okresu, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne, przypada w I kwartale kalendarzowym danego roku, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia ulega podwyższeniu o procent wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych w III kwartale w stosunku do I kwartału ubiegłego roku kalendarzowego.
Jeżeli pierwszy dzień okresu, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne, przypada w II kwartale kalendarzowym danego roku, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia ulega podwyższeniu o procent wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych w IV kwartale w stosunku do II kwartału ubiegłego roku kalendarzowego.
Jeżeli pierwszy dzień okresu, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne, przypada w III kwartale kalendarzowym danego roku, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia ulega podwyższeniu o procent wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych w I kwartale tego roku kalendarzowego w stosunku do III kwartału ubiegłego roku kalendarzowego.
Jeżeli pierwszy dzień okresu, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne, przypada w IV kwartale kalendarzowym danego roku, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia ulega podwyższeniu o procent wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych w II kwartale tego roku kalendarzowego w stosunku do IV kwartału ubiegłego roku kalendarzowego.

Prezes ZUS ma obowiązek ogłaszać w Monitorze Polskim, w terminie do ostatniego dnia każdego kwartału kalendarzowego, wskaźnik waloryzacji, obliczony według ww. zasad, obowiązujący w następnym kwartale.

Kiedy świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje?

Warto wiedzieć, że świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do:

emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,
zasiłku dla bezrobotnych,
zasiłku przedemerytalnego,
świadczenia przedemerytalnego,
nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na postawie odrębnych przepisów (taki urlop przysługuje np. nauczycielom).

Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje także w tych samych przypadkach, które nie pozwalają korzystać z zasiłku chorobowego:

za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia,
za okresy niezdolności do pracy przypadającej w czasie urlopu bezpłatnego, urlopu wychowawczego, tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem sytuacji w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.

Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje ponadto za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy:

kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres choroby,
nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia z powodu nie przepracowania wymaganego okresu wyczekiwania,
jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Utrata świadczenia rehabilitacyjnego

Ubezpieczony traci prawo do świadczenia rehabilitacyjnego, w tych samych przypadkach, w jakich nie przysługuje zasiłek chorobowy:

gdy zostanie stwierdzone, że niezdolność do pracy została spowodowana w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez ubezpieczonego,
gdy w okresie pobierania świadczenia wykonuje pracę zarobkową,
gdy czas, na który zostało mu przyznane świadczenie wykorzystuje niezgodnie z jego celem.

Jeżeli zostanie stwierdzone, że w okresie świadczenia rehabilitacyjnego osoba ubezpieczona wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje go niezgodnie z jego celem, pozbawienie prawa do świadczenia następuje za cały miesiąc kalendarzowy, w którym powyższe okoliczności zostały stwierdzone.

Zobacz też: