Wyniki
Wyniki
Laureaci
Wyniki
Wyniki
Wyniki
ziajka krr
Wyniki
Nivea Klub Rodzica Recenzenta
Wyniki
nivea baby 2w1 krr
Wyniki
Pampers KRR
Wyniki
Wyniki
Wyniki
Wyniki
Co to jest okolicznik?
Adobe Stock/Kzenon
Język polski

Co to jest okolicznik? Najważniejsze informacje z przykładami okoliczników

Co to jest okolicznik? Wyjaśniamy, na jakie pytania odpowiada okolicznik, jakie są jego rodzaje i jakimi częściami mowy może być wyrażony. Podajemy też przykłady, które pozwalają szybko zrozumieć wszystkie tajemnice okoliczników.

Jak wiesz, najważniejsze części zdania to podmiot i orzeczenie. W zdaniu Piotrek gra, podmiotem jest Piotrek, orzeczeniem – gra. Prócz podmiotu i orzecznia, w zdaniu występować mogą również: przydawka (Nastoletni Piotrek gra), dopełnienie (Zadowolony Piotrek gra na skrzypcach) i okolicznik. Wyjaśniamy, czym charakteryzuje się okolicznik i jak łatwo rozpoznać go w zdaniu.

Spis treści:

119 rzeczy do zrobienia w wakacje 2023: lista szalonych i kreatywnych pomysłów

Co to jest okolicznik [plus pytania okolicznika]

Okolicznik to część zdania. Należy do grupy orzeczenia, co oznacza, że opisuje orzeczenie. Dzięki niemu poznajemy okoliczności czynności lub stanu, o którym mowa w zdaniu. Stąd też okolicznik najczęściej odpowiada na pytania:

  • Jak? W jaki sposób?
  • Gdzie?
  • Dlaczego?

Przykłady okoliczników w zdaniach to:

Piotrek gra (jak?) mistrzowsko.
Piotrek gra (gdzie?) w pokoju brata.
Piotrek gra (dlaczego?) dla przyjemności.

Jakimi częściami mowy może być wyrażony okolicznik?

Okolicznik w zdaniu może być wyrażony za pomocą takich części mowy jak:

  • Przysłówek (Piotrek gra mistrzowsko.)
  • Wyrażenie przyimkowe (Piotrek gra w pokoju brata.)
  • Rzeczownik (Piotrek gra wieczorem.)
  • Zaimek (Piotrek gra tam.)

W roli okolicznika może występować również zdanie podrzędne. Tak jest w przypadku zdań złożonych, w których mamy do czynienia z okolicznikiem przyzwolenia lub okolicznikiem warunku. 


Rodzaje okoliczników [plus przykłady]

W języku polskim wyróżniamy siedem rodzajów okoliczników:

Okolicznik miejsca informuje o miejscu lub kierunku wykonywanej czynności, odpowiadając na pytania: gdzie?, dokąd?, skąd?,  którędy? Przykłady:

  • Mama poszła (dokąd?) do sklepu
  • Dziadek wrócił (skąd?) z ogrodu
  • Kasia szła (którędy?) pustą ulicą.

Okolicznik czasu informuje o czasie lub tym jak długo trwa (trwała) czynność, odpowiadając napytania: kiedy?, jak długo?, od kiedy?, do kiedy?, odkąd?, dokąd? Przykłady:

  • (kiedy?) W wakacje zamierzam dużo spacerować.
  • Przyjaźń Kasi i Marysi trwała (od kiedy?)  od przedszkola
  • Próby potrwają (do kiedy?) do wieczora

Okolicznik sposobu informuje o sposobie wykonania czynności, odpowiadając na pytania: jak?, w jaki sposób? Przykłady?

  • Paweł podszedł (jak?) ostrożnie. 
  • Chory oddychał (jak?) ciężko
  • Tata (jak?) własnoręcznie naprawił pralkę.

Okolicznik przyczyny informuje o powodzie wykonania czynności, odpowiadając na pytania: dlaczego?, z jakiego powodu? Przykłady:

  • Mężczyzna przystanął (dlaczego?) ze zdziwienia
  • Kwiaty powiędły (z jakiego powodu?) przez suszę
  • Pies drżał (z jakiego powodu?) z zimna.

Okolicznik warunku informuje, od czego zależy czynność, odpowiadając na pytania: pod jakim warunkiem?, w jakim wypadku? Występuje wyłącznie w zdaniach złożonych. Przykłady:

  • Andrzej zgodzi się,(w jakim wypadku?) jeśli zdąży wrócić
  • Kacper zachoruje, (w jakim wypadku?)  jeśli teraz wyjdzie
  • Pojedziemy za granicę, (pod jakim warunkiem?) jeżeli chcecie.

Okolicznik przyzwolenia informuje o okolicznościach, które mogły utrudnić wykonanie czynności, odpowiadając na pytania: mimo co?, pomimo czego? Przykłady:

  • Jan nie wracał, (mimo czego?) choć było już ciemno
  • Kupię ci frytki, (mimo czego?) chociaż są niezdrowe.
  • Mimo (czego?) wakacji Michał wciąż coś czytał.

Okolicznik stopnia i miary informuje o częstotliwości lub wielkości czynności, odpowiadając na pytania: jak często?, jak dużo? Przykłady:

  • Nasz wychowawca pije herbatę (jak często?) pięć razy dziennie
  • Ten kot przychodził (jak często?) kilka razy w tygodniu.
  • Tomek poświęcił na ten cel (jak dużo?) dwieście złotych.

 

Okolicznik – ćwiczenia

Ćwiczenie. 1

W podanych zdaniach wskaż okoliczniki.

Wiatr wiał gwałtownie.
Ula została w domu.
Zosia przyjdzie rano.
Krzysiek trenuje na boisku.
Dzień zapowiadał się upalnie.

Ćwiczenie 2.

Uzupełnij zdania okolicznikami.

(jak?) … pojadę (gdzie?)… 
(kiedy) … przyjdzie paczka. 
Tata uśmiechnął się (jak?)… 
Zespół grał (jak?) … 
Wrócimy (gdzie?)… (kiedy?)…

Ćwiczenie 3.

Ułóż po jednym zdaniu z okolicznikiem: czasu, miejsca, sposobu, przyczyny, przyzwolenia, warunku oraz okolicznika stopnia i miary.

Odpowiedzi:

Ćwicz. 1

Wiatr wiał gwałtownie.
Ula została w domu.
Zosia przyjdzie rano.
Krzysiek trenuje na boisku.
Dzień zapowiadał się upalnie.
Równiutko ułożył porąbane drwa.
Jego propozycja brzmiała obiecująco.

Ćwicz. 2.

Szybko pojadę na uczelnię.
We wtorek przyjdzie paczka.
Tata uśmiechnął się promiennie.
Zespół grał fantastycznie.
Wrócimy do domu pojutrze.

Ćwicz. 3.

Kasia zdała egzamin w poniedziałek. (okolicznik czasu)
Bezpański pies biegał po lesie. (okolicznik miejsca)
Wujek przygotował pieczeń na ostro. (okolicznik sposobu)
Z tęsknoty napisał długi list. (okolicznik przyczyny)
Jeśli weźmiesz się w garść, ona to doceni. (okolicznik warunku) 
Monika piła kompot, choć woli wodę. (okolicznik przyzwolenia)
Powtórzył zaklęcie trzy razy. (okolicznik stopnia i miary)

Zobacz także:

Wszystkie części mowy jak na dłoni [pytania i przykłady części mowy]
Aktualności
Części mowy – odmienne i nieodmienne, pytania, przykłady
Jakie są części mowy? Które są odmienne, a które nieodmienne? Dzięki prostym definicjom i licznym przykładom, naprawdę szybko można się nauczyć się, czym jest rzeczownik, czasownik i przymiotnik oraz uporządkować wiedzę o pozostałych częściach mowy przed sprawdzianem z języka polskiego.

Z częściami mowy mamy do czynienia w wielu sytuacjach, kiedy mówimy, gdy piszemy (np. wypracowanie, post na Instagramie czy SMS-a), gdy słuchamy (np. tego, co mówią lub śpiewają inni ludzie) lub kiedy czytamy (np. książki, wiadomości, a nawet napisy na murach). Sprawdź, jakie wyróżniamy części mowy i co warto wiedzieć o każdej z nich. Przy okazji przekonasz się, że nie są ci tak zupełnie obce. Spis treści: Części mowy – co to takiego? Części mowy: charakterystyka (pytania, przykłady ) Odmienne i nieodmienne części mowy   Jak jeszcze dzielimy części mowy?  Części mowy: co to w ogóle jest? Części mowy to nic innego jak wyrazy, których używamy na co dzień. W języku polskim mamy 10 części mowy, to: rzeczownik czasownik przymiotnik liczebnik zaimek przysłówek przyimek spójnik wykrzyknik partykuła. Części mowy dzieli się na odmienne i odmienne. To jest najważniejszy podział dotyczący części mowy. Na wszystkich 10 części mowy: 5 jest odmiennych, 5 nieodmiennych.  Odmienne części mowy to: rzeczownik czasownik przymiotnik liczebnik zaimek. Nieodmienne części mowy: przysłówek przyimek spójnik wykrzyknik partykuła. Więcej o odmiennych i nieodmiennych częściach mowy piszemy w dalszej części tekstu. Części mowy: charakterystyka (pytania plus przykłady) Oto wszystkie części mowy, które występują w języku polskim: Rzeczownik odpowiada na pytania: kto? co? oznacza: osoby, przedmioty, rośliny, zwierzęta, cechy, czynności lub pojęcia przykłady rzeczowników: dom, mama, Gdańsk, uspokojenie, szczerość, solidarność rodzaje rzeczowników: pospolite (kot, szkoła, talerz), własne (Maria, Bambi, Wawel), żywotne (źrebię),...

Imiesłowy: co to jest, rodzaje, przykłady, ćwiczenia
Adobe Stock/Syda Productions
Język polski
Imiesłowy: czym są, rodzaje, przykłady, ćwiczenia
Czym jest imiesłów? Jakie są rodzaje imiesłowów i jak się je tworzy? Wyjaśniamy najważniejsze zagadnienia dotyczące imiesłowów. Dzięki naszym przykładom bez problemu rozpoznasz je w tekście i określisz ich rolę.

Mimo że imiesłowy w języku polskim są w dość powszechnym użyciu, potrafią sprawiać kłopoty. Dlaczego? Chociażby przez ich podobieństwo do przymiotników oraz trudności z poprawną pisownią „nie” z imiesłowami.  Spis treści: Imiesłowy: co to jest? Rodzaje imiesłowów  [plus przykłady] Pisownia imiesłowów z nie Imiesłowy: ćwiczenia Imiesłowy: co to jest? Imiesłowy to gramatyczne formy czasowników  (ale u waga: imiesłowy nie są częściami mowy !) . W języku polskim wyróżniamy następujące   rodzaje imiesłowów: 1. Imiesłowy przymiotnikowe (czynne i bierne) 2. Imiesłowy przysłówkowe (współczesne i uprzednie). Imiesłowy przymiotnikowe [plus przykłady] Imiesłowy przymiotnikowe  są formami czasownika przypominającymi przymiotniki. Wyróżniamy:  imiesłów przymiotnikowy czynny: – pokazuje cechę kogoś lub czegoś, kto (lub co) wykonuje właśnie jakąś czynność – poznasz go po końcówkach -ący, -ąca, -ące , – przykłady: czytający (rodzic), malująca (artystka), świecące (słońce) imiesłów przymiotnikowy bierny: – pokazuje cechę kogoś lub czegoś, kto (lub co) podlega pewnej czynności lub ma pewne cechy dotyczące tego, co się wydarzyło, – poznasz go po końcówkach: -ty, -te, -ta -ny, -na, -ne – przykłady: poprawiony (sprawdzian), podarty (mankiet), zdarta (płyta) Imiesłowy przymiotnikowe odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje tak samo jak przymiotniki.  Przykładowa odmiana przez przypadki imiesłowu przymiotnikowego czynnego: Mianownik (kto?, co?): płonące (ognisko), płonące...

Przysłówek: co to jest, na jakie odpowiada pytania, stopniowanie.
Adobe Stock
Aktualności
Przysłówek: co to, pytania, stopniowanie [PRZYKŁADY i PISOWNIA]
Jak zrozumieć, co to jest przysłówek? Wystarczy uważnie przeczytać najważniejsze informacje na temat przysłówków, by dowiedzieć się i zapamiętać: na jakie pytania odpowiada, jak go prawidłowo stopniować? I jak już nigdy więcej nie pomylić przysłówka z przymiotnikiem.

Aby „oswojenie” przysłówków było jak najprostsze – postaraliśmy się, by nie zabrakło odpowiednich przykładów przysłówków umieszczonych w zdaniach. Przekonaj się, że to właśnie dzięki przykładom najłatwiej zapamiętać, czym jest przysłówek, na jakie pytania odpowiada i jak odróżnić go od innych części mowy . Spis treści: Co to jest przysłówek i na jakie pytania odpowiada? Stopniowanie przysłówków Przysłówek a przymiotnik: czym się różnią, co je łączy? Razem czy osobno, czyli jak pisać „nie” z przysłówkami Co to jest przysłówek? Na jakie pytania odpowiada? Przysłówek to nieodmienna część mowy, czy taka, która nie odmienia się ani przez przypadki, ani przez liczby, ani przez rodzaje. Przysłówek określa cechę (np. ładnie), czynność – jak jest wykonywana, kiedy jest wykonywana (np. szybko, wczoraj) i stan (np. zimno).  Przysłówek odpowiada na pytania: jak? gdzie? kiedy? Odpowiadając na pytanie: Jak się czujesz? najprawdopodobniej odpowiesz… przysłówkiem. Formy: dobrze, niedobrze, słabo, świetnie, wyśmienicie, nie najgorzej – to właśnie przysłówki. Inne przykłady przysłówków znajdziesz w zdaniach niżej: Pobiegł szybko i wygrał ten wyścig. (jak? szybko) Jaskółka wzbiła się wysoko w niebo. (gdzie? wysoko) Wczoraj widziałam się z Martą. (kiedy? wczoraj)   Na podstawie pytań, na jakie odpowiada dany przysłówek, można wyróżnić: Przysłówki sposobu – gdy odpowiada na pytanie: jak?, np. szybko, miło, smacznie, pogodnie Przysłówki miejsca – odpowiada na pytanie: gdzie?, np. wysoko, blisko, daleko, obok Przysłówki czasu – gdy odpowiada na pytanie: kiedy?, np. wczoraj, dzisiaj, rano, wieczorem   Stopniowanie przysłówków Przysłówki – jak przystało na nieodmienną...

Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
1000 zł na wakacje
Prawo i finanse
Bon 1000 zł na wakacje: od kiedy bon turystyczny 2023? Nowe informacje
Magdalena Drab
świadectwo z paskiem
Wychowanie
Czerwony pasek na świadectwie — od jakiej średniej? Wymagania i kryteria 2023
Joanna Biegaj
początek roku szkolnego 2023
Newsy
Będą dłuższe wakacje: początek roku szkolnego 2023/2024 został przesunięty
Magdalena Drab
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem – czy urlop opiekuńczy 2023 jest płatny?
Joanna Biegaj
Życzenia na Dzień Ojca
Święta i uroczystości
Życzenia na Dzień Ojca 2023: od małego i dorosłego dziecka (krótkie, wzruszające, śmieszne)
Joanna Biegaj
ile dać na komunię
Święta i uroczystości
Ile dać na komunię w 2023: ile do koperty od gościa, dziadków, chrzestnej i chrzestnego?
Maria Nielsen
wniosek u urlop rodzicielski
Prawo i finanse
Wniosek o urlop rodzicielski 2023 – wzór do druku
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
gdzie nad morze z dzieckiem
Czas wolny
Gdzie nad morze z dzieckiem? TOP 10 sprawdzonych miejsc dla rodzin z maluchami
Ewa Janczak-Cwil
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Szkarlatyna - co to oznacza
Zdrowie
Szkarlatyna u dzieci: co to za choroba? Przyczyny, objawy i leczenie płonicy
Beata Turska
larwy kleszczy
Edukacja
Larwy kleszczy – jak wygląda larwa kleszcza i czy jest niebezpieczna? [ZDJĘCIA]
Joanna Biegaj
czy można przykrywać wózek pieluchą
Pielęgnacja
Zakrywanie wózka pieluchą to nie sprytna ochrona przed słońcem. Dziecku grozi szpital!
Magdalena Drab
gęsty katar u dziecka
Zdrowie
Gęsty katar u dziecka – jak szybko się go pozbyć?
Ewa Janczak-Cwil
pas poporodowy
Połóg
Pas poporodowy: kiedy i ile godzin nosić pas brzuszny? [EFEKTY I OPINIE]
Agnieszka Majchrzak
latające kleszcze
Święta i uroczystości
Latające kleszcze – czy strzyżak sarni jest niebezpieczny?
Magdalena Drab
angielskie imiona
Imiona
Angielskie imiona żeńskie i męskie: popularne i ładne (+ ich polskie odpowiedniki)
Joanna Biegaj
uczulenie na słońce
Pielęgnacja
Uczulenie na słońce u dziecka: jak wygląda wysypka od słońca u dziecka? Leczenie, zapobieganie
Małgorzata Wódz