Zasady pisowni nie z różnymi częściami mowy
Adobe Stock
Aktualności

Pisownia „nie” z różnymi częściami mowy – zasady plus dyktando sprawdzające

Pisownia „nie” z różnymi częściami mowy może sprawiać kłopot. Czasem nawet mistrzowie ortografii muszą przypomnieć sobie zasady pisowni różnych wyrazów z przeczeniem „nie” , aby nie popełnić błędu. Podajemy podstawowe zasady i ćwiczenie w postaci dyktanda, które pozwoli sprawdzić opanowaną wiedzę.

Kiedy „nie” piszemy razem, a kiedy osobno? Wszystko zależy od części mowy, która sąsiaduje z przeczeniem „nie”. Sprawdź kiedy w grę wchodzi pisownia łączna a kiedy rozłączna. „”

Spis treści:

Pisownia łączna „nie” z różnymi częściami mowy

Omówienie zasad pisowni przeczenia nie zaczynamy od części mowy, z którymi nie pisze się razem. 

Przeczenie „nie” piszemy łącznie z:

  • rzeczownikami – np. niezgoda, niesprawiedliwość, niechęć, nieprzyjaciel
  • przymiotniami w stopniu równym – np. niemały, nieduży, niesmaczny, nieładny
  • przysłówkami w stopniu równym – np. niemało, niedużo, niesmacznie, nieładnie
  • imiesłowami przymiotnikowymi – np. niekochany, nieustający, niezagrażający


To tyle jeśli chodzi o zasady pisowni łącznej z różnymi częściami mowy. Wystarczy je zapamiętać, by za każdym razem, gdy mamy do czynienia z częściami mowy innymi niż powyższe cztery – zastosować pisownię rozłączną.

Przeczenie „nie” a stopniowanie przymiotnika i przysłówka

Zasady pisowni łącznej przeczenia „nie” z takimi częściami mowy jak przymiotnik czy przysłówek obowiązują wyłącznie wtedy, gdy przymiotnik i przysłówek występują w stopniu równym. 

Pisownia rozłączna „nie” z różnymi częściami mowy

Części mowy, z którymi „nie” piszemy osobno, jest znacznie więcej. Należą do nich: czasowniki, przymiotniki w stopniu wyższym i najwyższym, przysłówki w stopniu wyższym i najwyższym, przysłówki niepochodzące od przymiotników, imiesłowy przysłówkowe (zakończone na -ąc, -wszy, -łszy), liczebniki i zaimki.

Przeczenie „nie” piszemy osobno z:

Czasownikami

– w formie osobowej, np. nie chcę, nie mogę, nie przeczytam,
– w bezokoliczniku, np. nie narzekać, nie słyszeć – wyjątki to: niedowidzieć, niecierpliwić się, niedowierzać, nienawidzić, niepokoić,
– w formie bezosobowej (zakończonej na -no, -to), np. nie spróbowano, nie wzięto, nie wysłuchano,
 
„Nie” piszemy również oddzielnie z wyrazami, które występują w znaczeniu czasownikowym, np. nie można (czasownik: móc), nie wiadomo (czasownik: wiedzieć), nie szkoda (czasownik: nie jest szkoda)

Przymiotnikami

  • w stopniu wyższym, np. nie większy, nie ładniejszy, nie lepszy
  • w stopniu najwyższym, np. nie największy, nie najładniejszy, nie najlepszy

Przysłówkami pochodzącymi od przymiotników

  • w stopniu wyższym, np. nie więcej, nie ładniej, nie lepiej
  • w stopniu najwyższym, np. nie najwięcej, nie najładniej, nie najlepiej

Przysłówkami niepochodzącymi od przymiotników,

np. nie teraz, nie tylko, nie jutro

Imiesłowami przysłówkowymi 

(zakończone na -ąc, -wszy, -łszy), np. nie przypuszczając, nie wróciwszy, nie zjadłszy

Liczebnikami

np. nie dwa, nie trzeci, nie czworo, nie ćwierć  

Zaimkami,

np. nie ja, nie ty, nie on, nie tu, uwaga wyjątki: nieswój (w znaczeniu niezdrów), niektórzy, nieco.
 

Pisownia „nie” z różnymi częściami mowy: sprawdź czy znasz zasady

Upewnij się, czy dobrze opanowałeś zasady pisowni „nie” z różnymi częściami mowy. Aby sprawdzić swoją wiedzę na temat omówionych reguł, proponujemy ćwiczenie w postaci krótkiego dyktanda.

Wypełnij wykropkowane miejsca, a potem porównaj z prawidłowym tekstem.
 
Marek obudził się jakiś …...swój. Chwilę potem zaczęło go …...pokoić przeczucie, że …..da rady napisać dyktanda. Pisownia „nie” z różnymi częściami mowy nigdy … była jego najmocniejszą stroną. I … najlepiej się z tym czuł. Co więcej martwiło go …..tylko to. Wieczorem mieli przyjść znajomi rodziców z córką, Kasią. …..pierwszy raz będzie musiał stawić czoła jej …..znoszącemu sprzeciwu charakterkowi.
…..zjadłszy śniadania wyszedł z domu. Jasne promienie słońca …..pozwoliły mu jednak długo trwać w .....najweselszych rozmyślaniach. Przyspieszył kroku i uśmiechnął się do odbicia w szybie sklepu. „…..można się tak od razu poddawać – pomyślał. – Najwyżej to …..ja napiszę to dyktando najlepiej”. A Kasia? Cóż, ostatnio on też zachował się wobec niej …..ładnie. Nie wiedząc kiedy, znalazł się przy drzwiach szkoły i witał się z kolegami. „Widzę, że …..którzy mają dziś bardzo dobry nastrój – uśmiechnęła się patrząc na Marka wychowawczyni, której …..sposób było …..lubić.

Sprawdź, swoje dyktando z wzorcowym tekstem.
 
Marek obudził się jakiś nieswój. Chwilę potem zaczęło go niepokoić przeczucie, że nie da rady napisać dyktanda. Pisownia „nie” z różnymi częściami mowy nigdy nie była jego najmocniejszą stroną. Nie najlepiej się z tym czuł. Co więcej martwiło go nie tylko to. Wieczorem mieli przyjść znajomi rodziców z córką, Kasią. Nie pierwszy raz będzie musiał stawić czoła jej nieznoszącego sprzeciwu charakteru. Nie zjadłszy śniadania wyszedł z domu. Jasne promienie słońca nie pozwoliły mu jednak długo trwać w nie najweselszych rozmyślaniach. Przyspieszył kroku i uśmiechnął się do odbicia w szybie sklepu. „Nie można się tak od razu poddawać – pomyślał. – Najwyżej to nie ja napiszę to dyktando najlepiej”. A Kasia? Cóż, ostatnio on też zachował się wobec niej nieładnie. Nie wiedząc kiedy, znalazł się przy drzwiach szkoły i witał się z kolegami. „Widzę, że niektórzy mają dziś bardzo dobry nastrój – uśmiechnęła się patrząc na Marka wychowawczyni, której nie sposób było nie lubić.

Zobacz także:

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA