23 najczęstsze pytania o życiu w czasie koronawirusa: ty pytasz, my odpowiadamy

Lista ograniczeń podczas walki z epidemią koronawirusa jest już tak długa, że coraz trudniej wszystkie je spamiętać. Dodatkowo od czwartku musimy w miejscach publicznych obowiązkowo zasłaniać usta i nos. To rodzi kolejne pytania, jak ma to wyglądać w praktyce. Dlatego przygotowałyśmy dla was odpowiedzi na wasze najczęstsze wątpliwości.

Spis treści:

Czy maseczkę musi nosić niemowlę?
Dziecko z astmą musi nosić maseczkę?
Czy po każdym spacerze trzeba dezynfekować maseczkę?
Czy zakładać dziecku rękawiczki jednorazowe?
Ile godzin można nosić maseczkę jednorazową?
Czy maseczkę i rękawiczki ochronne można wyrzucać do domowego kosza na śmieci?
Jak prać maseczkę wielorazową, aby nadal chroniła?
Gdzie kupić maseczki?
Czy śmieci wynosimy w maseczce, czy bez?
We własnym ogródku trzeba nosić maseczkę?
Czy trzeba nosić maseczkę w samochodzie?
Można z małym dzieckiem wejść do sklepu?
Czy można wejść na osiedlowy pusty plac zabaw?
Czy tata, który nie mieszka z dziećmi, może je odwiedzić w domu, jeżeli będzie w maseczce?
Trzeba dezynfekować klamki i stół w domu?
Jak zorganizować dziecku urodziny w czasie epidemii?
Jak obciąć dziecku włosy w czasie epidemii?
Co to jest ważna potrzeba życiowa?
Co to jest miejsce publiczne?
Czy trzeba przyjąć mandat za wyjście z domu bez ważnej potrzeby życiowej?
Można jechać na działkę podczas epidemii?
Czy można jeździć na rowerze podczas epidemii?
Zamawianie jedzenia na wynos podczas epidemii jest bezpieczne?

Czy maseczkę musi nosić niemowlę?

Rządowe rozporządzenie dotyczące obowiązku noszenia maseczek lub innych części garderoby, tak aby zakryć nos i usta ustala, że małe dzieci do 4 lat nie muszą mieć zasłoniętych tych części twarzy (takie było stanowisko konsultanta krajowego w dziedzinie pediatrii). Zalecenia służb sanitarnych mówią, aby dzieci do 2. roku życia nie nosiły maseczek, gdyż ich używanie w przypadku tak małych dzieci może być szkodliwe.

Dziecko z astmą musi nosić maseczkę?

Rekomendacje lekarzy są takie, aby chorzy na astmę nosili maseczki. Zwłaszcza że cierpiąc na chorobę układu oddechowego, są w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu zachorowania na COVID-19. W przypadku niemowlaka lub bardzo małego dziecka, których układ oddechowy jest znacznie węższy niż u starszych dzieci i dorosłych, materiał maseczki może utrudniać im oddychanie. W takim przypadku bardziej rozsądne będzie zasłonięcie ust i nosa dziecka np. szalikiem lub apaszką.

Czy po każdym spacerze trzeba dezynfekować maseczkę?

Tak, takie są zalecenia. Dlatego maseczki oprócz prania wymagają również zdezynfekowania. Najłatwiej zrobić to w wysokiej temperaturze:

wygotować maseczkę we wrzątku,
lub po upraniu wyprasować żelazkiem ustawionym na maksymalną temperaturę,
albo podgrzać maseczkę w naczyniu żaroodpornym w piekarniku przez 30 minut (w temperaturze 70 stopni Celsjusza).

Maseczkę można także spryskać środkiem antybakteryjnym o zawartości minimum 70 proc. alkoholu.

Czy zakładać dziecku rękawiczki jednorazowe?

Nie jest to możliwe, gdyż w sprzedaży nie ma rękawiczek jednorazowych w tak małych rozmiarach. Można dziecku nałożyć rękawiczki bawełniane, chociaż ze względu na coraz cieplejszą pogodę nie jest to rozwiązanie długofalowe. Pozostaje więc przede wszystkim prewencja i przestrzeganie zasady bardzo częstego mycia rąk przez minimum 30 sekund lub ich odkażania płynem dezynfekującym, jeżeli nie mamy dostępu do bieżącej wody.

Ile godzin można nosić maseczkę jednorazową?

30 minut to maksymalny czas trzymania na twarzy takiej maseczki ochronnej. Maseczkami jednorazowymi są maseczki chirurgiczne, które co do zasady są stosowane podczas kontaktu z chorą osobą, czyli nie dłużej niż 10-15 minut.

Najważniejsza zasada dotycząca czasu używania maseczki, czy to jednorazowej, czy też wielokrotnego użycia sprowadza się do tego, że stanowi ona skuteczną ochronę tak długo, jak długo pozostaje sucha. W momencie, gdy dojdzie do jej zawilgotnienia, przestaje chronić i staje się potencjalnie miejscem przenoszenia wirusa.

Czy maseczkę i rękawiczki ochronne można wyrzucać do domowego kosza na śmieci?

Można, ale pod pewnymi warunkami i z zachowaniem zasad bezpieczeństwa. Główny Inspektorat Sanitarny opublikował wytyczne dotyczące postępowania z odpadami wytwarzanymi w czasie ochrony przed koronawirusem. Zgodnie z nimi zużyte maseczki i rękawiczki wyrzucamy do pojemnika lub worka na odpady zmieszane. Zanim wrzucimy je do pojemnika, powinny być dodatkowo włożone w oddzielny worek.

W zaleceniach WHO podkreślono także, aby maski chirurgiczne natychmiast wyrzucać do zamykanego kosza na śmieci, a następnie umyć ręce wodą z mydłem lub płynem antybakteryjnym na bazie alkoholu.

Inaczej przedstawiają się zalecenia GIS w przypadku wyrzucania maseczek i rękawiczek przez osoby przebywające w kwarantannie lub izolacji. Wówczas zasady postępowania są znacznie bardziej szczegółowe:

trzeba umieścić odpady w worku przeznaczonym na ten cel,
w miarę możliwości powinno się spryskać worek preparatem bakteriobójczym,
worka nie można zgniatać,
worek powinien być wypełniony maksymalnie do trzech czwartych swojej objętości,
worek trzeba wystawić z mieszkania,
osoba odpowiadająca za wynoszenie odpadów, w rękawiczkach musi włożyć worek z odpadami do drugiego worka i szczelnie go zamknąć oraz oznaczyć datę i godzinę zamknięcia worka,
tak zabezpieczony worek przenoszony jest do miejsca, z którego odpady są odbierane.

Wszystkie powyżej wymienione czynności wykonuje się w rękawiczkach, a potem myje i dezynfekuje ręce.

Jak prać maseczkę wielorazową, aby nadal chroniła?

Zanim przystąpimy do prania maseczki, należy zdjąć ją ostrożnie – tak, aby nie dotykać jej zewnętrznej strony i włożyć do woreczka foliowego. Nie otwierać go aż do czasu prania.

Instrukcja prania maseczki wielokrotnego użytku:

przed praniem trzeba nałożyć rękawiczki jednorazowe,
maseczki pierze się oddzielnie, niezmieszane z codziennym praniem,
woreczki z maseczkami należy opróżnić bezpośrednio do pralki,
nastawić pralkę na minimum 60 stopni Celsjusza,
wybrać program do bawełny,
prać przez ok. 45 minut.

Gdzie kupić maseczki?

Maseczki ochronne chirurgiczne są dostępne w aptekach i w sprzedaży internetowej, jednak ich cena bardzo drastycznie poszła w górę. Przed epidemią koronawirusa maseczki jednorazowe kosztowały około 60 groszy za sztukę, teraz ich cena jest wielokrotnie wyższa i dochodzi nawet do 8 złotych za sztukę. Bardzo tanie maseczki do sprzedaży wprowadziła Żabka.

Maseczki ochronne wielokrotnego użytku są dostępne w sprzedaży internetowej. Ich cena waha się w granicach od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych. Takie maseczki bywają także dostępne w sprzedaży w dużych sieciówkach spożywczych, np. w Biedronce.

Czy śmieci wynosimy w maseczce, czy bez?

To zależy od tego, gdzie mieszkamy. Jeżeli mamy domek jednorodzinny, a kubeł ze śmieciami stoi w ramach posesji, nie ma konieczności nakładania maseczki, gdyż nie jest to miejsce publiczne. Jeżeli jednak mieszkamy w bloku, na osiedlu lub w kameralnym skupisku kilku domków jednorodzinnych i wyrzucamy nasze śmieci do wspólnego śmietnika, nałożenie maseczki w trakcie tej czynności staje się obowiązkowe.

Czy we własnym ogródku trzeba nosić maseczkę?

Nie ma takiej konieczności, gdyż przydomowy ogród jest naszym prywatnym terenem. Zgodnie z rządowymi zaleceniami nos i usta będziemy musieli zasłaniać w publicznym miejscu.

Czy trzeba nosić maseczkę w samochodzie?

Nie ma obowiązku noszenia maseczki podczas prowadzenia samochodu lub jechania w nim z członkami rodziny. Jeżeli jednak dojdzie do sytuacji podwiezienia np. sąsiada lub znajomego, trzeba będzie nałożyć maseczkę w aucie.

Można z małym dzieckiem wejść do sklepu?

Nie, starajmy się zostawić dziecko w domu pod opieką drugiej osoby. Wszystkie obostrzenia w walce z koronawirusem mają na celu ograniczenie kontaktów między ludźmi, aby w ten sposób uciąć drogi jego rozprzestrzeniania się.

Dlatego nie wychodzimy z dzieckiem po zakupy do sklepu. Oczywiście może być sytuacja, że nie mamy z kim zostawić dziecka w domu, wówczas z konieczności trzeba je zabrać. Ale traktujmy to jako rzecz bardzo wyjątkową i stosowaną tylko w nadzwyczajnych sytuacjach.

Czy można wejść na osiedlowy pusty plac zabaw?

Nie można i są dotkliwe kary za nieprzestrzeganie zakazu wychodzenia na place zabaw, sięgające nawet do 5 tys. złotych. Niestety mimo wywieszonych tabliczek oraz taśm zabezpieczających place zabaw nadal w całym kraju notowane są sytuacje, że rodzice zabierają dzieci na place zabaw.

Czy tata, który nie mieszka z dziećmi, może je odwiedzić w domu, jeżeli będzie w maseczce?

Walka z koronawirusem bardzo utrudniła widywanie się z dzieckiem rozwiedzionych rodziców. Tym niemniej jednak Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy nie przewiduje tymczasowego zawieszenia praw jednego z rodziców lub innych działań na czas epidemii. Także rząd nie wprowadził żadnych nadzwyczajnych obostrzeń w tej sprawie.

Można więc domniemywać, że do takiego spotkania może dojść (jeżeli tata dziecka jest zdrowy i nie jest objęty kwarantanną). Tym bardziej, że jest ono uzsadnione zaspokajaniem niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego, a do takich trzeba zaliczyć potrzebę kontaktu rodzica z dzieckiem i prawo dziecka do tego kontaktu.

Warto jednak podkreślić, że prawo to nie tylko teoria, ale również codzienna praktyka. Zgodnie z hasłem #zostańwdomu ideą wszystkich obostrzeń w walce z koronawirusem jest jak największe zminimalizowanie kontaktu z drugą osobą, a co za tym idzie ewentualnego ryzyka zakażenia się. Dlatego wydaje się rozsądne, aby w tej sprawie rodzice postarali się wypracować kompromis. Zarówno psycholodzy, jak i prawnicy od spraw rodzinnych apelują, aby starać się utrzymywać więzi z dzieckiem poprzez rozmowy telefoniczne, pisanie SMS-ów, rozmawianie przez FaceTime'a, Messengera, Skype'a.

Trzeba dezynfekować klamki i stół w domu?

Tak. Klamka do drzwi wejściowych jest miejscem potencjalnego skupiska drobnoustrojów. Siłą rzeczy dotykamy jej, wracając do domu z zakupami, zanim jeszcze zdążymy umyć dokładnie ręce. Powinno się ją odkażać kilka razy dziennie, aby uniknąć przeniesienia wirusów na ręce.

Pilnujmy, aby na stole nie kłaść toreb z zakupami, kluczy. To miejsce, gdzie spożywamy posiłki, więc w dobie walki z koronawirusem wymaga szczególnej sterylności. Przemywajmy blat stołu kilka razy dziennie środkami czyszczącymi, dostępnymi w każdej drogerii, na bazie aktywnego chloru, kwasu octowego, związków aktywnego tlenu. Preparaty zawierające alkohol w stężeniach powyżej 70 proc. nie są zalecane do dezynfekcji powierzchni, gdyż alkohol za szybko z nich paruje.

Warto regularnie dezynfekować dom. Według badań naukowców koronawirus utrzymuje się na powierzchniach stalowych lub plastikowych do 72 godzin, na powierzchniach miedzianych do czterech godzin, zaś na tekturze i kartonie nawet dobę.

Jak zorganizować dziecku urodziny w czasie epidemii?

Nie możemy zaprosić do domu przyjaciół dziecka, ale to jeszcze nie powód, aby zrezygnować z zorganizowania przyjęcia w czasie pandemii. Podarowanie dziecku prezentu (kupionego w internetowej sprzedaży online), upieczenie tortu (lub jego zamówienie) oraz przystrojenie domu balonikami, girlandami i serpentynami na pewno będzie fantastycznym wydarzeniem w waszej rodzinie.

Będzie to także wspaniała odskocznia od monotonii dnia codziennego w czasie walki z koronawirusem. Przygotowanie „imprezy" może stać się dla dziecka bardzo twórczym sposobem na spędzenie czasu. A z jego koleżankami i kolegami możecie połączyć się za pośrednictwem wideokonferencji podczas rozmowy na FaceTime'ie lub Skype'ie.

Jak obciąć dziecku włosy w domu podczas epidemii?

Zamknięte salony fryzjerskie wymuszają na nas zdobywanie nowych umiejętności. Jeżeli włosy dziecka wymagają już strzyżenia, można samemu podjąć się wykonania tego zadania.

W przypadku podcięcia długich włosów postępuj według instrukcji:

umyj włosy,
rozczesz je i zepnij w wysoki kucyk przy linii czoła,
podziel włosy na dwie równe części,
wydziel jeszcze jedno pasmo włosów z przodu, które obetniesz pierwsze i będzie ono wzorem do obcinania pozostałych włosów,
przytrzymaj pasmo między palcem wskazującym a środkowym i zetnij tyle centymetrów włosów, ile potrzebujesz,
tak samo postępuj z kolejnymi pasmami włosów.

W przypadku obcinania krótkich włosów u dziecka działaj w ten sposób:

umyj włosy,
podziel pasma spinkami lub klamrami,
przytrzymaj pasmo między palcem wskazującym a środkowym i zetnij tyle centymetrów włosów, ile potrzebujesz,
przykładaj nożyczki w odległości ok.1 centymetra niżej niż planowałaś na początku (włosy mokre wydają się dłuższe),
zacznij strzyżenie od samego dołu, od włosów z tyłu głowy, następnie kieruj się w stronę czoła,
za każdym razem, biorąc nowe pasmo włosów, przeczesuj je i porównuj do warstwy ze spodu, która już została obcięta (tak, aby nie powstały „schody").

Co to jest ważna potrzeba życiowa?

Od 25 marca w Polsce obowiązuje rozporządzenie Ministra Zdrowia, na mocy którego jest zakaz wychodzenia z domów bez zaistnienia ważnej potrzeby życiowej. To oznacza, że możemy go opuszczać tylko w określonych sytuacjach – podyktowanych sytuacją życiową:

aby zrobić zakupy w sklepie,
kupić lekarstwa w aptece,
udać się do lekarza,
iść do pracy lub załatwić inne służbowe obowiązki; także prowadzić działalność gospodarczą, rolną,
pomóc najbliższym,
wyprowadzić psa,
wyjść na spacer – z dzieckiem, w gronie rodzinnym, z partnerem/partnerką, mężem/żoną,
jeżeli działamy na rzecz wolontariatu w ramach walki z koronawirusem.

Co to jest miejsce publiczne?

Od czwartku 16 kwietnia trzeba będzie zasłaniać nos i usta w miejscach publicznych. Zgodnie z wykładnią prawa miejsce publiczne to takie, do którego dostęp ma nieograniczona liczba osób i przestrzeń służąca do wspólnego użytkowania. Do miejsc publicznych zalicza się:

ulice i chodniki,
place,
pasy drogowe dróg publicznych,
tereny zieleni użytku publicznego, np. parki, skwery, bulwary,
wnętrza obiektów budowlanych użytku publicznego oraz przynależne do tych obiektów ogrody i dziedzińce dostępne dla ogółu,
cmentarze i inne obiekty związane z upamiętnieniem walki i męczeństwa narodu polskiego,
stałe szlaki turystyczne,
obszary kolejowe,
drogi wodne z brzegami oraz dostępne dla ogółu tereny portów i przystani,
tereny lotnisk cywilnych.

Polskie przepisy nie definiują wprost, czym jest miejsce publiczne. Konwencja ONZ ratyfikowana przez Polskę w 2003 roku posługuje się terminem „miejsce użyteczności publicznej" dla oznaczenia tych miejsc, które są dostępne lub otwarte, niezależnie, czy stale, okresowo, czy od czasu do czasu, dla przedstawicieli ogółu społeczeństwa, i są miejscami o charakterze handlowym, biurowym, kulturalnym, historycznym, oświatowym, religijnym, rządowym, rozrywkowym, wypoczynkowym lub innym, dostępnymi lub otwartymi dla publiczności.

Czy trzeba przyjąć mandat za wyjście z domu bez ważnej potrzeby życiowej?

Możemy odmówić przyjęcia mandatu, ale wówczas sprawa zostanie skierowana do rozpatrzenia przez sąd. Wytyczne Ministerstwa Zdrowia jasno mówią o tym, że z domu możemy wychodzić tylko w przypadku ważnej potrzeby życiowej oraz w pojedynkę lub zachowując odstęp minimum 2 metrów od innych osób.

Jeżeli więc zignorujemy te obostrzenia i zostaniemy zatrzymani na ulicy do kontroli policyjnej, musimy liczyć się z tym, że otrzymamy za złamanie przepisów mandat w wysokości do 500 złotych.

Można jechać na działkę podczas epidemii?

Działka jest terenem zielonym, ale nie pełni funkcji publicznych. Komunikat Krajowego Zarządu Polskiego Związku Działkowców wyjaśnia, że w czasie epidemii nie ma zakazu przebywania na działce. W związku z tym można na nią wyjechać w czasie społecznej kwarantanny.

PZD apeluje jednak o ograniczenie wizyt w ogrodach, a osobom trzecim, czyli wszystkim oprócz posiadaczy działek wręcz zabrania wstępu na ich teren. Zapraszanie znajomych na działkę może się skończyć mandatem.

Czy można jeździć rowerem podczas epidemii?

Tak, ale tylko pod jednym warunkiem, że jedziemy nim do pracy, sklepu lub apteki. Od 1 kwietnia obowiązuje:

zakaz jazdy na rowerach w parkach, na plażach czy innych miejscach użyteczności publicznej,
całkowity zakaz nawet indywidualnych rowerowych wycieczek dla osób do 18 roku życia,
zakaz korzystania z rowerów miejskich i wypożyczalni sprzętu,
wyjście rekreacyjne z domu jedynie krótko dla podratowania kondycji psychicznej,
innych rowerzystów należy mijać w odległości minimum 2 metrów.

Pamiętaj, że wyjście rekreacyjne na rower może zostać zinterpretowane przez funkcjonariusza policji jako opuszczenie domu bez potrzeby i surowo ukarane.

Zamawianie jedzenia na wynos podczas epidemii jest bezpieczne?

Tak, ale jeżeli zastosujemy zasady bezpieczeństwa. Warto wybierać lokale, które wprowadziły dodatkowe restrykcje sanitarne, a ich dostawcy noszą rękawiczki i maseczki. Nie ma obecnie podstaw, aby obawiać się, że koronawirus przetrwa w gorącym daniu (drobnoustroje giną w trakcie obróbki termicznej).

Zamawiając jedzenie, przestrzegajmy zasad:

zachowajmy dystans podczas odbierania zamówienia – najlepiej, aby pojemniki z jedzeniem zostały postawione w torbie na wycieraczce,
po przyjęciu zamówionego jedzenia umyjmy ręce lub je zdezynfekujmy,
płaćmy za zamówienie bezgotówkowo,
dezynfekujmy opakowanie z jedzeniem – koronawirus na tekturze może utrzymywać się 24 godziny, a na plastiku nawet 3 dni,
po otwarciu pojemnika z jedzeniem, a jeszcze przed jego spożyciem, umyjmy ręce i jej zdezynfekujmy.

Zobacz także: