Ciąża heterotopowa i ektopowa (pozamaciczna) mają ze sobą wiele wspólnego. W ciąży ektopowej powstaje jeden zarodek, który ulega zagnieżdżeniu poza jamą macicy. Ciąża heterotopowa jest po części ciążą ektopową, ale w heterotopii powstają dwa zarodki i tylko jeden umiejscawia się prawidłowo.
Ciąża heterotopowa zdarza się rzadko, raz na ok. 30 tysięcy ciąż. Są jednak czynniki, które mogą zwiększać ten odsetek do nawet 1–3 ciąż heterotopowych na każde 100 ciąż.
Objawy ciąży heterotopowej
Ciąża heterotopowa w wielu przypadkach nie daje żadnych objawów, dopóki nie pojawi się krwawienie wynikające z pęknięcia jajowodu, w którym umiejscowił się jeden z zarodków. Niepokojące oznaki mogą wystąpić, jeżeli zarodek zagnieździ się w innym miejscu niż jajowód, np. w szyjce macicy, jajniku, jamie brzusznej.
Symptomy ciąży heterotypowej:
- bardzo silne wymioty
- skurcze w dolnej części brzucha
- bóle dolnej części brzucha, zwykle po jednej stronie
- plamienie
- krwotok
Ciąża heterotopowa – diagnostyka
Potwierdzenie ciąży heterotopowej otrzymuje się w wyniku badania USG. Widać na nim prawidłowo umiejscowiony zarodek i drugi, zlokalizowany w nieprawidłowym miejscu.
Możliwe umiejscowienie ciąży heterotopowej i odsetek ciąż z nieprawidłowym umiejscowieniem zarodka:
- jajnik – 0,2 proc.
- strzępki jajowodu – 6,1 proc.
- dalsza część jajowodu – 40,5 proc.
- środkowa część jajowodu – 37,5 proc.
- bliższa część jajowodu – 12,1 proc.
- róg jajowodu – 0,6 proc.
- śródmiąższ na granicy jajowodu i macicy – 1,2 proc.
- szyjka macicy – 0,2 proc.
- jama brzuszna – 1,4 proc.
Leczenie ciąży heterotopowej
Leczenie ciąży heterotopowej różni się od postępowania podczas ciąży pozamacicznej, w której stosowane się farmaceutyki. W ciąży heterotopowej podawanie leków nie jest to możliwe, ponieważ lek działałby także na drugi, zdrowy zarodek.
W leczeniu ciąży heterotopowej stosuje się zabiegi chirurgiczne. Usunięcie nieprawidłowo zagnieżdżonego zarodka może odbyć się techniką laparoskopową lub podczas tradycyjnej operacji – laparotomii. Pierwsze rozwiązanie ma tę zaletę, że wykonuje się tylko kilka drobnych nacięć powłok brzusznych, przez które wprowadza się aparaturę chirurgiczną. Przy tradycyjnej operacji otwiera się powłoki brzuszne, skutkiem czego jest dłuższa rekonwalescencja i większa blizna.
Ciąża heterotopowa a urodzenie dziecka
Ciąża heterotopowa może zakończyć się narodzinami zdrowego dziecka. Nie ma jednak gwarancji, że uda się do tego doprowadzić. Większe szanse na powodzenie istnieją wtedy, gdy ciążę heterotopową wykrywa się na etapie, w którym możliwe jest wykonanie zabiegu laparoskopowego. Usuwa się wtedy wadliwie umiejscowiony zarodek, a zagnieżdżony prawidłowo w jamie macicy może rozwijać się dalej.
Czynniki ryzyka ciąży heterotopowej
Nie wiadomo dokładnie, dlaczego dochodzi do powstania ciąży heterotopowej. Zanotowano jednak częstsze występowanie tej nieprawidłowości u niektórych kobiet.
Z obserwacji wynika, że ciąża heterotopowa częściej powstaje:
- przy stymulacji owulacji
- przy zapłodnieniu in vitro
- po przebyciu zapalenia narządów położonych w miednicy mniejszej
- przebytym chirurgicznym leczeniu niepłodności u kobiety
- wcześniejszym przebyciu ciąży heterotopowej lub ektopowej.
Największe ryzyko wystąpienia ciąży heterotopowej pojawia się u kobiet poddanych stymulacji owulacji oraz po zapłodnieniu in vitro.
Sprawdź też: