Badanie drożności jajowodów – zrób, jeżeli nie możesz zajść w ciążę

Nawet co czwarta Polka ma problem z zajściem w ciążę z powodu niedrożności swoich jajowodów. Aby ustalić, czy plemniki bez przeszkód będą mogły poruszać się w ich wnętrzu i dotrą do komórki jajowej, konieczne jest ustalenie, czy nie zostały one „przytkane”. I właśnie temu służy badanie drożności jajowodów.

Spis treści: 
 

• Przyczyny niedrożności jajowodów
• Histerosalpingografia (HSG) – badanie drożności jajowodów
• Kiedy wykonać badanie HSG?
• Czy badanie drożności jajowodów jest bolesne
• Badanie drożności jajowodów – cena
• Badanie drożności jajowodów - przeciwwskazania

Dlaczego dochodzi do powstania niedrożności jajowodów

Niedrożność jajowodów jest jedną z najczęstszych przyczyn kobiecej niepłodności - w 25-35 procent przypadków. Nawet jeżeli jeden jajowód jest zablokowany, a drugi działa poprawnie, zajście w ciąże jest możliwe, ale mało prawdopodobne.

Zadaniem jajowodów jest:

• umożliwienie transportu plemników do komórki jajowej;
• stworzenie odpowiednich warunków do zapłodnienia tej komórki;
• rozwoju powstałego zarodka oraz jego transportu do jamy macicy.

Przyczyną ich niedrożności są powstałe w nich zrosty (blizny), powodujące zgrubienia ścian, czego efektem jest zwężenie i zamknięcie ich światła. W ten sposób zamyka się dla plemników droga do komórki jajowej, a komórka jajowa nie jest w stanie przedostać się z jajnika do macicy. W wyniku stanu zapalnego może dojść do wytworzenia się także zrostów okołojajowodowych, które uniemożliwiają wychwycenie komórki jajowej.

Przyczynami powstawania zrostów są:

• przebyte operacje ginekologiczne, np. nowotwory jajników, jajowodów;
• operacje w okolicy jamy brzusznej, np. wyrostka robaczkowego lub miednicy małej;
• ciąża pozamaciczna;
• poronienie;
• przewlekle stany zapalne przydatków – jajników i jajowodów;
• endometrioza (pojawianie się ognisk błony śluzowej wyściełającej macicę poza jej obrębem);
• grzybice;
• chlamydia;
• rzeżączka;
• zapalenie wyrostka robaczkowego;
• nieprawidłowo założona wkładka domaciczna (spirala);
• zamknięcia światła poprzez czopy śluzowe.

Histerosalpingografia (HSG) – badanie drożności jajowodów

Badanie HSG umożliwia:

• ocenić kształt macicy;
• zdiagnozować zmiany w budowie macicy – jej wady rozwojowe, guzy lub inne zmiany;
• zbadać drożność jajowodów oraz ich kształt;
• wykryć obecności zrostów, polipów i mięśniaków podśluzówkowych.

Samo badanie jest nieskomplikowane i zajmuje około 30 minut. Polega na wprowadzeniu cewnika przez szyjkę macicy do jamy macicy i jajowodów i podaniu do nich środka kontrastującego, aby móc w tym czasie wykonać zdjęcia rentgenowskie. Pokażą one przepływ przez narządy rodne - jeżeli substancja swobodnie przedostanie się do jamy brzusznej, oznacza to, że jajowody są drożne. Niekiedy samo badanie powoduje "rozklejenie" zrostu.

Jeżeli badanie wykaże niedrożność, poprzez ten sam cewnik wprowadzane są kolejne mikro narzędzia. Drożność jajowodów uzyskuje się, umieszczając w nich mikroprowadniki, a następnie mikrocewniki. O odzyskaniu drożności świadczy wypełnianie się jajowodów środkiem kontrastującym, a następnie jego wypływ do jamy otrzewnej.

Czasami, celem potwierdzenia badania, wykonuje się także zabieg laparoskopowy z podaniem błękitu metylowego. Przeprowadza się go w ogólnym znieczuleniu i polega on na niewielkim nacięciu brzucha i wprowadzeniu do jego wnętrza barwnika i obserwowaniu jak przepływa on przez jajowody do jamy brzusznej.

Kiedy wykonać badanie HSG?

Badanie HSG wykonuje się w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego. W przypadku przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych badanie można wykonać w dowolnym dniu po ustąpieniu krwawienia.

Przygotowanie do zabiegu:

• 6 godzin przed badaniem nie można spożywać pokarmów i płynów;
• trzeba być wypróżnionym;
• konieczne jest posiadanie badań: HBS, HCV i HIV (chorób wenerycznych, żółtaczki, wirusa HIV) cytologii, czystości pochwy, morfologii;
• po zakończeniu okresu do czasu badania nie wolno współżyć.

Czy badanie drożności jajowodów jest bolesne

Przed badaniem polecane jest przyjęcie środka przeciwbólowego, ponieważ badanie nie należy do przyjemnych i może powodować ból. Niektóre kobiety przechodzą zabieg zupełnie bezboleśnie, inne, mające obniżony próg bólu mogą skorzystać z krótkiego znieczulenia ogólnego dożylnego.

Badanie drożności jajowodów – cena

Zazwyczaj na badanie kieruje lekarz ginekolog i wtedy jest ono bezpłatne (w ramach NFZ). Jeżeli jednak chcesz je wykonać na własną rękę, musisz się liczyć z wydatkiem nawet 500 złotych - jest jeszcze drożej, gdy w grę wchodzi zastosowanie znieczulenia.

Badanie drożności jajowodów a ciąża – czy istnieją przeciwwskazania

Ze względu na inwazyjność badania istnieją pewne przeciwwskazania do wykonania histerosalpingografii. Niektóre dolegliwości mogą z kolei uniemożliwić dokonanie prawidłowego odczytu obrazu. Do przeciwwskazań należą:

• ciąża;
• aktywny proces zapalny w obrębię narządów rozrodczych;
• krwawienie z dróg rodnych;
• przeciwskazania do podania kontrastu w przypadku tradycyjnej metody z wykorzystaniem techniki RTG.

Zobacz także

Niedrożność jajowodów – czy masz szansę zajść w ciążę?

Czy wiesz, jak się kochać żeby zajść w ciążę? Quiz

Śluz płodny: jak wygląda śluz w dni płodne i niepłodne?