Wszystko, co przyszła mama musi wiedzieć o ciąży. Plus: badania, których nie wolno przegapić!
Ciąża to okres, w którym z zapłodnionej komórki jajowej rozwija się dziecko. W ciągu 9 miesięcy trwania ciąży w wyniku miliardów podziałów dokonuje się prawdziwy cud: tworzą się wszystkie narządy i organy. Jak dbać o dziecko, jak się badać, co jeść, jakie przyjmować suplementy, co robić, by dziecko urodziło się zdrowie – wyjaśniamy.
Ciąża rozpoczyna się w momencie zapłodnienia komórki jajowej. Już w tym momencie są określone wszystkie cechy dziecka, choć do tego, by dziecko mogło samodzielnie żyć poza organizmem mamy, potrzeba jeszcze wiele czasu. Przez 9 miesięcy ciąży możesz dbać o to, by dziecko rozwijało się jak najlepiej.
Tak rozwija się dziecko przez 9 miesięcy
Zygota (czyli zapłodniona komórka jajowa) jest już wyposażona we wszystkie mechanizmy, które pozwolą na rozwój dziecka w łonie mamy i po urodzeniu. Po około 7 dniach od zapłodnienia rozpoczyna się proces implantacji: zarodek zagnieżdża się w błonie śluzowej macicy.
Po zagnieżdżeniu następują dalsze bardzo szybkie podziały. Zarodek różnicuje się na dwie główne części: z jednej powstanie właściwy zarodek (płód, dziecko), z drugiej rozwinie się łożysko, które będzie odżywiać płód.
Później rozwój przebiega równie szybko. W 7. tygodniu ciąży zarodek ma serce, wątrobę, nerki, trzustkę, powieki, pojawiają się zawiązki kończyn, zaczyna powstawać przewód pokarmowy.
Rozwój narządów kończy się ok. 11. tygodnia. Od tego momentu aż do porodu będą one rozwijać się, rosnąć i udoskonalać swoje funkcje.
W 14. tygodniu ciąży dziecko fika koziołki, garbi się i prostuje, wymachuje rączkami i nóżkami. Około 18. tygodnia zaczyna wydawać dźwięki! Pod koniec drugiego trymestru doskonale już słyszy i reaguje na głośne dźwięki, np. gwałtownie się poruszając.
Zobacz także: Jak rozwija się ciąża tydzień po tygodniu – sprawdź!
Od tego, co robisz, jak o siebie dbasz, co jesz, w dużej mierze zależy, jak będzie dzień po dniu rozwijać się twoje dziecko.
Wizyty u ginekologa w ciąży
Najlepiej iść do ginekologa już wtedy, gdy planujesz ciążę: zaleci ci badania, podpowie, jak się odżywiać, poleci przyjmowanie kwasu foliowego.
Koniecznie idź do lekarza, gdy wynik testu ciążowego potwierdzi ciążę. Ginekolog zbada cię, zmierzy ciśnienie, powie o konieczności przyjmowania kwasu foliowego, zrobi USG (lub zaleci jego wykonanie) i zleci inne badania, które trzeba wykonać (krwi, moczu).
Kolejne wizyty zwykle odbywają się co miesiąc. Gdy specjalista stwierdzi ciążę zagrożoną, czyli zwiększone ryzyko poronienia lub przedwczesnego porodu, niezbędne są zwykle częstsze wizyty u lekarza i wykonywanie dodatkowych badań.
Zobacz także: Badania w ciąży – wydrukuj!
Niepokojące objawy w ciąży
Jeśli coś cię niepokoi, nie czekaj na termin wizyty u ginekologa, tylko idź od razu do lekarza.
Należy zwracać uwagę na wszystkie niepokojące objawy w ciąży, takie jak:
- bóle brzucha, kręgosłupa,
- obrzęki,
- upławy,
- wzrost ciśnienia krwi,
- krwawienia i plamienia z pochwy.
Pod szczególną kontrolą lekarza są też kobiety w ciąży, które:
- mają mniej niż 16 lat lub więcej niż 40 lat,
- mają niektóre choroby przewlekłe – cukrzycę, astmę, nadciśnienie tętnicze czy problemy z sercem, nerkami lub wątrobą,
- mają cukrzycę ciążową,
- mają częste infekcje intymne,
- chorowały na chorobę zakaźną w ciąży, np. różyczkę, ospę wietrzną,
- mają silny stres w ciąży.
Zobacz także: Niepokojące objawy w ciąży – kiedy musisz zgłosić się do lekarza?
Dieta w ciąży: dla mamy i dziecka
Nie ma specjalnej diety na okres ciąży. Kobieta w ciąży powinna jeść często, za to niewielkie porcje. Posiłki powinny być lekkostrawne, trzeba unikać tłustych potraw.
W diecie kobiety w ciąży powinny się znaleźć:
- produkty zbożowe (pieczywo, kasze, makarony), najlepiej z pełnego ziarna,
- nabiał,
- warzywa,
- owoce,
- chude mięso,
- ryby,
- tłuszcze, z przewagą olejów roślinnych.
W czasie ciąży nie można: pić alkoholu. Trzeba unikać:
- fast foodów,
- chipsów,
- słodyczy.
Zobacz także: Co jeść w ciąży a czego nie?
Witaminy i składniki potrzebne dziecku
W czasie ciąży rośnie twoje zapotrzebowanie na kalorie, ale też na niektóre witaminy i składniki. Nie wszystkie dostarczysz w diecie. Konieczne jest dodatkowe podawanie:
- kwasu foliowego. Jest zalecany jeszcze przed zajściem w ciążę. Jego przyjmowanie jest najważniejsze w pierwszych tygodniach ciąży, ponieważ ma on wpływ na tworzenie się centralnego układu nerwowego. Zwykle zaleca się 0,4 mg kwasu foliowego dziennie (jeśli masz nadwagę lub otyłość, dawka może być wyższa) przed ciążą, w czasie I I II trymestru (często jest zalecany przez całą ciążę);
- witaminy D3. Zapobiega stanowi przedrzucawkowemu, zmniejsza ryzyko niskiej masy urodzeniowej dziecka. Ma wpływ na rozwój intelektualny dziecka, układ nerwowy, podatność na infekcje, astmę;
- kwasów DHA. To jedne z niezbędnych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. W ciąży zmniejszają ryzyko porodu przedwczesnego. Są ważne dla rozwoju mózgu, wchodzą one też w skład siatkówki oka. Odpowiednia ilość DHA w ciąży zmniejsza ryzyko pojawienia się astmy u dziecka, infekcji dróg oddechowych i alergii;
- jodu. Nawet niewielki niedobór jodu w czasie ciąży może mieć wpływ na przebieg ciąży i rozwój dziecka. Niedobory jodu są częstą przyczyną opóźnienia intelektualnego i prawidłowego rozwoju psychoruchowego dzieci;
- żelaza. Niedobór żelaza to najczęstszy problem w ciąży. Powoduje niedokrwistość (anemię w ciąży), której konsekwencje są bardzo poważne, zarówno w czasie ciąży, jak później dla dziecka.
Zobacz także: 5 suplementów niezbędnych w ciąży – musisz je brać
To już poród
Ciąża trwa zwykle 40 tygodni. Objawy porodu mogą być oczywiste - takie jak skurcze porodowe - albo zaskakujące, np. biegunka czy większy apetyt. Pamiętaj, że nie wszystkie objawy porodu muszą pojawić się naraz.
Objawy porodu to np. obniżenie się brzucha, skurcze przepowiadające, odejście czopa śluzowego, ból pleców, odejście wód płodowych
Jedź do szpitala, kiedy:
- masz skurcze co 5 minut – skurcze są silne i regularne (w pierwszej ciąży),
- masz skurcze co 10 minut (w kolejnej ciąży),
- odeszły ci wody płodowe,
- sączą się zielone wody płodowe,
- brzuch jest cały czas twardy.
Zobacz także:
- Ciężarna i młoda mama w pracy – co wolno pracodawcy
- Sekretne życie płodu
- Co to jest ciąża zagrożona?
- Polki za dużo tyją w ciąży, a przez to... co mówi ginekolog?