Badanie GBS w ciąży: na czym polega i jak się do niego przygotować?

Badanie GBS wykonuje się w ostatnim miesiącu ciąży. To posiew z pochwy i odbytu, dzięki któremu lekarz oceni, czy w twoich drogach rodnych nie znajduje się paciorkowiec z grupy B, Streptococcus agalactiae. Dla ciężarnej paciorkowiec ten nie stanowi problemu, ale zarażenie dziecka podczas porodu jest bardzo niebezpieczne. Badanie GBS w ramach NFZ można zrobić za darmo, prywatnie zapłacisz od 50 do 100 zł.

Na czym polega badanie GBS w ciąży?

Badanie GBS w ciąży, czyli posiew z pochwy i odbytu na obecność paciorkowców B-hemolizujących, powinna przed porodem wykonać każda kobieta. To jedno z ważniejszych badań w ciąży. W ramach badania GBS pobiera się wymaz z przedsionka pochwy oraz z odbytnicy, aby wykluczyć lub potwierdzić obecność paciorkowca.

Paciorkowiec z grupy B (B-hemolizujący) występuje w dolnym odcinku przewodu pokarmowego, odbycie i pochwie nawet u 30 proc. zdrowych kobiet. Paciorkowiec nie musi wcale dawać objawów stanu zapalnego. Wewnątrzmaciczne zakażenie paciorkowcem może być jednak ogromnym zagrożeniem dla noworodka. Niestety, okres ciąży sprzyja szybkiemu namnażaniu się Streptococcus agalactiae w pochwie. Jeśli do tego dojdzie, pojawia się ryzyko, że podczas porodu bakterie te przeniosą się na przeciskające się przez kanał rodny dziecko.

Jak się przygotować do badania GBS w ciąży?

Przed badaniem GBS trzeba przestrzegać kilku prostych zasad:

• przez trzy dni wcześniej nie współżyć;
• przez około tydzień wcześniej nie przyjmować antybiotyków doustnych i dopochwowych;
• w dniu pobrania wymazu nie używać do higieny intymnej mydła, żelu ani dezodorantu.

Na wynik badania GBS czeka się ok. pięciu dni. Jeżeli jest dodatni, informacja ta powinna znaleźć się w karcie ciąży. Dzięki temu od razu, gdy zacznie się akcja porodowa, matce podaje się antybiotyki z grupy penicylin (zazwyczaj penicylinę lub ampicylinę). Podobnie postępuje się w przypadku kobiet:

• które nie mają przy sobie wyniku posiewu,
• u których wymaz w ogóle nie był pobierany,
• które zaczęły rodzić przed 35. tygodniem ciąży lub przed 37. tygodniem ciąży, a więc jeszcze przed terminem planowanych badań.

Dodatni wynik badania GBS w ciąży

Jeśli otrzymasz pozytywny wynik badania w kierunku nosicielstwa Streptococcus agalactiae, nie musisz obawiać się cesarskiego cięcia. Wystarczy, że otrzymasz antybiotyki w czasie porodu. Antybiotyk powinien być też podany profilaktycznie, jeśli:

• doszło do wcześniejszego porodu,
• od odejścia wód płodowych do porodu minęło ponad 18 godzin,
• rodząca kobieta ma gorączkę niewiadomego pochodzenia,
• rodząca kiedyś urodziła dziecko zakażone paciorkowcami typu B.

Uwaga: leczenie podejmowane podczas ciąży nie chroni przed zakażeniem noworodka, ponieważ paciorkowiec typu B bardzo szybko nawraca po odstawieniu leków. Dlatego tak ważne jest badanie w kierunku obecności Streptococcus agalactiae i podanie antybiotyku na początku porodu.

Jakie są skutki zarażenia noworodka paciorkowcem z grupy B?

Koniecznie dopilnuj, żeby lekarz skierował cię na badanie GBS w ciąży. Konsekwencje zarażenia noworodka mogą − choć nie muszą – być bardzo poważne. Należą do nich:

• zapalenie płuc,
• zapalenie opon mózgowych,
• posocznica (sepsa).

Pierwsze objawy zakażenia bakterią Streptococcus agalactiae mogą pojawić się już w pierwszych godzinach życia dziecka, ale równie dobrze zakażenie może rozwinąć się później – w ciągu pierwszych 3 miesięcy po narodzinach. Późniejsze zakażenia mają lepsze rokowania, chociaż i one są dla dziecka bardzo groźne, dlatego z każdą gorączką, dusznością czy nieukojonym płaczem niemowlęcia trzeba jak najszybciej jechać do lekarza.

Zobacz też:

• 7 niepokojących objawów w ciąży. O których musi wiedzieć lekarz?
• O czym świadczą upławy w ciąży?
• Skutki grzybicy pochwy w ciąży

Konsultacja merytoryczna

dr n. med. Bożena Kowalska-Raczyńska

Specjalistka ginekologii i położnictwa, pracuje w klinice leczenia niepłodności Bocian