Świnka: objawy i leczenie choroby, powikłania, szczepionka
Objawy świnki to między innymi: spuchnięta szyja, gorączka, ból przy żuciu. Najczęściej choroba przebiega łagodnie, ale ewentualne powikłania są groźne dla zdrowia. Świnka jest chorobą wciąż częstą, mimo obowiązku szczepień.
Świnka - objawy tej choroby z reguły szybko ustępują, a przechorowanie daje trwałą odporność. Jej charakterystycznym objawem jest obrzęk obu stron żuchwy. Świnka to potoczna nazwa nagminnego zapalenia ślinianek przyusznych. Świnka u dzieci występuje na całym świecie, a jej przyczyną jest paramyksowirus. Potoczna nazwa wzięła się od charakterystycznego wyglądu zarażonych dzieci – spuchnięta szyja staje się szeroka jak u tego zwierzaka.
Spis treści:
- Świnka - objawy
- Czy świnka jest zaraźliwa?
- Świnka - leczenie i diagnoza
- Powikłania po przebytej śwince
- Kto choruje na zapalenie przyusznic?
- Świnka bez gorączki
- Szczepienie przeciwko śwince
Świnka - objawy
Jak rozpoznać świnkę? Nagminne zapalenie ślinianek przyusznych objawia się:
- obrzękiem obu stron żuchwy (szyja staje się szersza),
- bólem przy żuciu i dotykaniu obrzękniętego miejsca,
- gorączką, czasem wysoką.
Występuje również nadwrażliwość na kwaśne pokarmy – dzieci niechętnie jedzą owoce, piją soki czy łykają witaminę C.
Czy świnka jest zaraźliwa?
Tak. Dzieci zarażają się nią przez kontakt z innym chorym, a dokładniej przez kontakt z zakażoną śliną, krwią lub moczem. Okres wylęgania choroby trwa 14-24 dni. Chory zakaża innych przez 7 dni przed i 9 dni po wystąpieniu obrzęku ślinianek. Choroba pojawia się zwykle późną zimą albo wczesną wiosną i szybko się rozprzestrzenia. Powoduje ją wirus (paramyksowirus).
Świnka - leczenie i diagnoza
Rozpoznanie świnki u dzieci po jej objawach jest dość łatwe, choć zdarzają się postacie nietypowe choroby, np.
- zapalenie tylko jednej ślinianki (obrzęk jednostronny),
- zapalenie ślinianek innych niż przyuszne (podjęzykowych albo podżuchwowych),
- zapalenie węzłów chłonnych.
Wtedy diagnoza jest trudniejsza.
W czasie choroby maluch powinien leżeć w łóżku. Kuracja polega na:
- obniżaniu gorączki,
- zapewnieniu choremu spokoju,
- podawaniu dużej ilości picia,
- podaniu leków przeciwbólowych, np. paracetamolu.
Ulgę w bólu czasami przynosi obwiązanie dziecku szyi miękkim szalikiem. Potrzebna jest też wtedy lekkostrawna dieta, która może też złagodzić przebieg choroby.
Powikłania po przebytej śwince
Zdarzają się, nawet jeśli leczenie jest prawidłowe. Dlatego każdy nietypowy objaw należy zgłosić lekarzowi, choć powikłania zazwyczaj ustępują, nie pozostawiając trwałych następstw. Do najczęstszych powikłań po śwince należą:
Kiedy w czasie choroby albo kilka dni po jej zakończeniu pojawią się tego typu dolegliwości, nie można wykluczyć zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Powikłania to również ból i obrzęk jednego jądra, rzadziej obu. Panuje przekonanie, że u chłopców świnka może powodować niepłodność. Zdarza się to rzadko i tylko wtedy, gdy dojdzie do powikłania, jakim jest zapalenie jąder lub najądrzy. Dotyczy to zwykle pacjentów powyżej osiemnastego roku życia.
Bóle brzucha, nudności, wymioty mogą też świadczyć o zapaleniu trzustki, zwłaszcza gdy pojawiają się nagle u zdrowiejącego dziecka. Choć choroba przebiega łagodnie, konieczny jest pobyt w szpitalu i kroplówki.
Kto choruje na zapalenie przyusznic?
Na świnkę chorują właściwie wszyscy ludzie, którzy nie są zaszczepieni. Ta częsta choroba zakaźna u 20-40% osób, które są zakażone – przebiega bezobjawowo. Świnka, czyli jedna z najbardziej pospolitych chorób zakaźnych zazwyczaj dotyka dzieci w wieku od 5 do 15 lat. Świnka może jednak wystąpić także u dorosłych.
Świnka bez gorączki
Gorączka należy do najczęstszych objawów świnki. Świnka jednak czasami przebiega bez gorączki. Dotyczy to zwłaszcza młodszych dzieci, u których świnka czasami przebiega bezgorączkowo. Zdarza się, że osoby zarażone tą chorobą nie mają żadnych objawów lub są one bardzo łagodne.
Szczepienie przeciwko śwince
Najpopularniejsza jest szczepionka skojarzona MMR (przeciwko śwince, odrze i różyczce). Należy ona do szczepień obowiązkowych w kalendarzu szczepień i podaje się ją w 13-15. miesiącu życia. Jest skuteczna – dziecko nie zachoruje lub infekcja przebiegnie bardzo łagodnie.
Zobacz też:
- Różyczka: przyczyny, objawy, sposoby leczenia
- Dziecko wymiotuje? Jak mu pomóc?
- Objawy odwodnienia u dziecka: jak rozpoznać, kiedy do lekarza?
Beata Płażewska
Psycholożka ze specjalizacją psychopatologia rozwoju dzieci i młodzieży