Reklama

Pokrzywkę u dziecka może wywołać alergia, wirus, grzyb lub pasożyt. Zdarza się również, że wysypka pojawia się jako niepożądany odczyn poszczepienny lub wskutek bakteryjnego nadkażenia skóry. Pokrzywka przypomina bąble podobne do zmian powstających po ukłuciu owada lub po dotknięciu pokrzywą (stąd nazwa). Taką reakcję fachowo nazywa się wysiewem swędzących rumieniowo-obrzękowych zmian skórnych i bąblami pokrzywkowymi.

Reklama

Spis treści:

Czy pokrzywka u dziecka jest niebezpieczna?

Sama pokrzywka, jako zmiana skórna, nie jest niebezpieczna dla dziecka. Niekiedy jednak może mieć charakter ostry. Dochodzi wtedy do wystąpienia dodatkowych objawów: obrzęku gardła, języka, czy krtani, co może prowadzić do problemów z oddychaniem – konieczne może być udzielenie dziecku pomocy w szpitalu.

Nie każda pokrzywka kończy się leczeniem szpitalnym. Wszystko zależy od wieku pacjenta, stopnia nasilenia choroby, a także wystąpienia innych objawów. Jeżeli jednak objawom towarzyszy obrzęk naczynioruchowy (na języku, w krtani), należy natychmiast udać się do lekarza, który przepisze dziecku leki przeciwobrzękowe i przeciwzapalne.

Akademia Młodych Rodziców

Skóra maluszka wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Wiemy, jak robić to najlepiej! Czytaj więcej

Pokrzywka u dzieci nie jest zaraźliwa. Żadna z jej form – ani ostra (która utrzymuje się do 6 tygodni), ani przewlekła (powyżej 6 tygodni), ani nawracająca (utrzymuje się ponad 6 tygodni, a po jakimś czasie powraca) – nie zagraża innym dzieciom i osobom dorosłym, z którymi dziecko ma kontakt.

Przyczyny pokrzywki u dzieci

Przyczyny występowania pokrzywki u dzieci są bardzo różne – niekiedy bardzo trudno określić, jakie czynniki ją wywołują. Znalezienie winowajcy pokrzywkowej wysypki u dziecka przypomina pracę detektywa. Zmiany skórne może bowiem wywoływać:

  • uczulenie (to najczęstsza przyczyna pokrzywki u dzieci),
  • choroba wirusowa,
  • choroba bakteryjna,
  • choroba pasożytnicza.

Lekarze szacują, że konkretną przyczynę pokrzywki udaje się określić jedynie w 20 proc. przypadków.

Jak wygląda pokrzywka u dziecka (zdjęcia)

Pokrzywka to choroba, która objawia się pojawieniem się na skórze dziecka bąbli przypominających te po oparzeniu pokrzywą – nieco wypukłe i swędzące zmiany występujące dość licznie na danym obszarze. Zmiany skórne mogą mieć średnicę od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów. Pokrzywka na skórze dziecka może mieć kolor:

  • różowy,
  • czerwony,
  • porcelanowy.

Pokrzywka u dziecka może pojawić się na dowolnej części ciała albo na całym ciele. Zdarza się, że wysypka znika i wraca znów po kilku godzinach, ale w innym miejscu. Zazwyczaj jednak szybko ustępuje. Najczęściej w ciągu kilku minut do kilku godzin nie ma po niej żadnego śladu.

Tak może wyglądać dziecko z ostrą pokrzywką alergiczną (reakcja na składnik diety, leki lub atopowe zapalenie skóry):

ostra pokrzywka alergiczna u dziecka zdjęcie
Adobe Stock

Zdjęcie dziecka z pokrzywką alergiczną (reakcja na leki, alergeny powietrzopochodne lub jad owadów):

pokrzywka alergiczna u dziecka zdjęcie
Adobe Stock

Rodzaje pokrzywki u dzieci

Wyróżniamy kilka rodzajów pokrzywki, w zależności od czynnika, który ją wywołał.

Konkurs „Narodziny rodziny”

Jesteś rodzicem niemowlaka? Opisz swoją historię i wygraj wózek spacerowy! Czytaj więcej

Alergiczna pokrzywka u dziecka

Zmiany skórne tego typu to reakcja na kontakt z alergenem. Dziecko mogło go zjeść, dotknąć lub wchłonąć z powietrza. Najczęściej przyczyną pojawienia się pokrzywki alergicznej na skórze dziecka jest:

Bardzo często atopowe zapalenie skóry – AZS – objawia się pokrzywką.

Czynnikami wywołującymi uczulenie i pokrzywkę u dziecka mogą być:

  • składnik diety, np. mleko, białko, gluten, ryby, owoc, warzywo, konserwant, przyprawa;
  • kurz (i ukryte w nim roztocza);
  • sierść zwierząt, np. kota, psa;
  • kosmetyk, np. zawarty w nim konserwant lub składnik ziołowy;
  • detergent, np. pasta do zębów, proszek do prania, płyn do mycia wanienki;
  • pyłki roślin, np. brzozy, dębu, topoli, traw (zobacz kalendarz pylenia);
  • keki, np. penicylina.

Pokrzywka u dziecka z powodu infekcji

U dzieci bardzo często przyczyną pokrzywki są infekcje, w tym ukryte ogniska siejące. Dlatego warto przebadać dziecko laryngologicznie (w kierunku przewlekłego zapalenia migdałków) i stomatologicznie (w kierunku próchnicy). Bywa, że przyczyną pokrzywki na skórze dziecka jest zakażenie układu moczowego.

Pasożytnicza pokrzywka u dziecka

Nie zdziw się, gdy u dziecka z pokrzywką lekarz zleci wykonanie badania krwi i kału. Pokrzywka na skórze dziecka to może być objaw obecności pasożytów:

  • owsików,
  • lamblii,
  • tasiemca,
  • glisty.

Pasożyty nie tylko żywią się pokarmem przeznaczonym dla człowieka, ale również wydzielają toksyczne substancje, zatruwające organizm. Efekty tego widać na skórze w postaci pokrzywki.

Tak może wyglądać skóra dziecka z pokrzywką ostrą wywołaną infekcją (wirusową, bakteryjną) lub obecnością pasożytów:

pokrzywka u dziecka wirusowa i bakteryjna zdjęcie
Adobe Stock

Pokrzywka jako niepożądany odczyn poszczepienny (NOP)

Rodzic przed szczepieniem powinien zostać poinformowany przez lekarza o możliwości wystąpienia reakcji po szczepieniu (najczęściej to gorączka i obrzęk w miejscu podania szczepionki) i o tym, jak jej zapobiec. Zwykle wystarczy:

  • przykładać okłady w miejscu szczepienia,
  • podać środek przeciwgorączkowy.

Zgodnie z definicją za niepożądany odczyn poszczepienny może być uznana każda niepożądana reakcja, która pojawi się w 4 tygodnie po podaniu szczepionki, a przypadku szczepionki przeciw BCG – w ciągu 12 miesięcy od podania.

Gdy po szczepieniu u dziecka pojawi się pokrzywka, należy jak najszybciej powiadomić o tym lekarza. Jeśli będzie on podejrzewać NOP, konieczne będzie wypełnienie formularza zgłoszenia NOP i przekazanie go Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Zgłoszenia NOP są przesyłane do NIZP-PZH. Jeśli się potwierdzą, PZH występuje o wycofanie z obrotu danej serii szczepionki.

Pokrzywka u dziecka po ugryzieniu przez owady

Pokrzywka na skórze dziecka może się pojawić po spotkaniu z owadami:

  • osą,
  • mrówką,
  • trzmielem,
  • pszczołą,
  • szerszeniem.

Alergia na jad pszczoły może jednak wywołać nie tylko pokrzywkę, ale również zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny. Jednymi z mniej niebezpiecznych owadów są mrówki, ale to właśnie ich inwazję możesz przegapić, gdy dziecko bawi się w trawie lub na kocu. Mrówki mogą boleśnie pogryźć i zazwyczaj kończy się to pokrzywką. Samice mrówki mają silnie drażniący jad (kwas mrówkowy), który powoduje bolesne podrażnienie. Jego działanie jest miejscowe – nie wywołuje reakcji ogólnej organizmu. Jeśli dziecko zostało pogryzione przez mrówki, do jego skóry przyłóż zimny kompres.

Barwnikowa pokrzywka u dziecka

Barwnikowa pokrzywka u dziecka należy do grupy schorzeń zwanych mastocytozami. Ten rodzaj pokrzywki charakteryzuje się występowaniem:

  • wykwitów plamkowych i grudkowych,
  • nacieków w skórze lub innych tkankach (np. błonach śluzowych).

Pokrzywka barwnikowa zwykle pojawia się w pierwszych 6 miesiącach życia dziecka, rzadziej do 3. r.ż, jednakowo często u obu płci. W leczeniu pokrzywki barwnikowej w zależności od zaawansowania choroby stosuje się leki miejscowe (blokery kalcyneuryny, steroidy) lub ogólne (leki przeciwhistaminowe). Ważne jest, by w miarę możliwości eliminować czynnik sprzyjający uwalnianiu histaminy z mastocytów – to może być:

  • składnik diety,
  • stres,
  • zimna woda.

Pokrzywka od słońca, zimna lub ciepła

Wystąpienie pokrzywki na skórze dziecka może być reakcją na słońce, a dokładniej na różne długości fal widma słonecznego: UVA, UVB, UVC, światło widzialne. Ten rodzaj pokrzywki nazywa się fizykalną. Pamiętaj, żeby zawsze chronić niemowlę przed słońcem. Starsze dziecko i siebie też!

Czynniki, które mogą wywołać pokrzywkę fizykalną, to:

  • światło,
  • ucisk,
  • wibracje,
  • nagła zmiana temperatury,
  • ciepło – fizykalna reakcja pokrzywkowa następuje po ogrzaniu określonej powierzchni ciała do ponad 40°C przez co najmniej 5 minut,
  • wysiłek fizyczny,
  • kontakt z wodą – bąble są małe, silnie swędzące, pojawiają się po kilku minutach od kontaktu z wodą i utrzymują się do 2 godzin.

Objawy przy pokrzywce u dziecka

Pokrzywka może (ale nie musi) występować z innymi objawami. Najczęściej należą do nich:

  • zmęczenie,
  • ogólne złe samopoczucie,
  • gorączka,
  • bóle głowy,
  • bóle i obrzęki stawów,
  • trudności z przełykaniem.

Pokrzywka u dzieci a objawy Covid-19

Zazwyczaj dzieci przechodzą zakażenie Covid-19 łagodniej niż dorośli lub czasem zupełnie bez objawów. Lekarze zauważyli jednak, że są przypadki, gdy zmiany na skórze są pierwszym lub jedynym objawem zakażenia SARS-CoV-2 u dziecka.

Pokrzywka przy zakażeniu koronawirusem najczęściej obejmuje kończyny lub tułów, rzadko towarzyszy jej świąd, znika po kilku dniach. Wysypka przy Covid-19 u dzieci występuje dwa razy częściej niż u dorosłych. Jednocześnie jest najbardziej charakterystycznym objawem zakażenia koronawirusem u najmłodszych.

Co robić, gdy dziecko ma pokrzywkę? Leczenie pokrzywki

Sposób leczenia pokrzywki u dziecka zależy od jej przyczyny. Ta trwająca kilka godzin ma zazwyczaj podłoże alergiczne. Leczenie ostrej lub przewlekłej postaci pokrzywki jest zdecydowanie bardziej wymagające – domowe sposoby nie pomogą. Leczenie polega z reguły na unikaniu kontaktu z alergenami. Lekarz przepisuje także doustne leki albo maści antyhistaminowe (czasem też likokortykosteroidy). W cięższych przypadkach niezbędna będzie wizyta u alergologa i wprowadzenie odczulania.

Wiele rodzajów alergii można wykryć przy pomocy testów (gdy organizm zetknie się z alergenem, produkuje określone przeciwciała w klasie IgE), ale trudno zrobić test na wszystko, z czym maluch miał kontakt. Zanim traficie do specjalisty, zastanów się, czy ostatnio dodałaś do diety dziecka coś nowego albo zmieniłaś jego krem lub balsam do ciała.

Zobacz też:

Reklama
Konsultacja merytoryczna

dr Bartosz Pawlikowski

Dermatolog, wenerolog, specjalista medycyny estetycznej, prowadzi w Łodzi Klinikę Pawlikowski
Reklama
Reklama
Reklama