
Wysypka u dziecka może mieć różną postać: od drobnych plamek po duże, swędzące zmiany rumieniowe. Najczęściej u dzieci pojawia się wysypka plamista i grudkowata, a rodzice obserwują zmiany na nogach, plecach, brzuchu i na twarzy, a czasem nawet na całym ciele. Warto znać rodzaje wysypki, które występują u dzieci, by łatwiej je rozpoznać i znaleźć przyczynę. Wysypkę u dziecka powodują zwykle wirusy, bakterie lub pasożyty, zdarza się też wysypka alergiczna.
Wysypka u dziecka:
- Rodzaje wysypki u dziecka: tabela porównawcza
- Wysypka alergiczna
- Wysypka plamista
- Wysypka grudkowa
- Wysypka plamisto-pęcherzykowo-grudkowa
- Wysypka bakteryjna
- Pokrzywka u dziecka
- Wysypka covidowa
- Wysypka u dziecka: najczęstsze pytania rodziców i odpowiedzi dermatologa
Rodzaje wysypki u dziecka
Wygląd wysypki u dziecka zależy od jej przyczyny. U dzieci wysypka pojawia się zazwyczaj z powodu popularnych chorób wieku dziecięcego, jak:
- trzydniówka u dzieci: wysypka plamista w bladoróżowym kolorze występuje na nogach, brzuchu, twarzy i klatce piersiowej
- różyczka: drobna wysypka plamista pokrywa najpierw twarz, a potem tułów, ręce i nogi
- bostonka: wysypka plamista z czasem zmienia się w pęcherzyki na dłoniach, stopach i w buzi
- szkarlatyna: wysypka grudkowata pojawia się na przedramionach, w pachwinach i na szyi, a później na całym ciele
- ospa wietrzna: wysypka obejmuje całe ciało, ma postać czerwonych plamek i pęcherzyków
Z kolei wysypka alergiczna może wyglądać jak czerwone wypryski, plamy lub swędząca pokrzywka i pokrywać całe ciało, ale najczęściej występuje w zgięciach łokciowych i kolanowych, za uszami, na twarzy.
Wysypka u dziecka: tabela
W poniższej tabeli znajdziesz różne rodzaje wysypki u dzieci oraz choroby, którym towarzyszą:
Choroba | Wygląd wysypki | Umiejscowienie wysypki |
---|---|---|
Trzydniówka | drobne, płaskie, bladoróżowe plamki | klatka piersiowa, brzuch, twarz, ręce, nogi |
Różyczka | plamista, drobna, czerwona, czasem większy rumień |
najpierw twarz, potem "schodzi" w dół na tułów i kończyny |
Bostonka | małe czerwone lub łososiowe plamki, przekształcają się w wypełnione płynem surowiczym pęcherzyki | zwykle tylko na dłoniach, stopach oraz w buzi |
Szkarlatyna (płonica) | drobne, czerwone, ostre grudki, szorstka skóra, płomiennie czerwone czoło i policzki, jasna skóra wokół ust |
najpierw na przedramionach, w pachwinach i na szyi, po dobie na całej reszcie ciała |
Ospa wietrzna | czerwone plamki, pęcherzyki na czerwonej podstawie | całe ciało |
Wysypka alergiczna |
drobne czerwone wypryski, czerwone plamy, liszaje |
pod kolanami, w zgięciach łokci, za uszami, na twarzy, może być na całym ciele |
Wysypka alergiczna u dziecka
Wysypka alergiczna to drobne, czerwone wypryski lub większe punkty zapalne zlewające się w czerwone plamy. W miarę nasilenia choroby skóra staje się sucha, „liszajowata”, wysypka jest mocno swędząca, dziecko drapie się, zmiany pękają i sączą się, mogą ulegać zakażeniu.
Wysypka alergiczna może być spowodowana:
- uczuleniem na pokarmy,
- podrażnieniem skóry środkami chemicznymi: proszkami do prania, płynami do płukania, apreturą do tkanin (znajduje się na nowych, niepranych rzeczach),
- kosmetykami.
Wysypka u dziecka spowodowana alergią nie zawsze oznacza jednak atopowe zapalenie skóry (AZS). W przebiegu AZS skóra jest bardzo sucha, co sprawia, że staje się mniej elastyczna, szorstka, skłonna do pękania. Uszkodzony naskórek jest znacznie bardziej podatny na różne zakażenia: ropne infekcje, drożdżycę itp.
Wysypka plamista u dziecka
Wysypka plamista zazwyczaj jest objawem chorób wirusowych:
- gorączki trzydniowej: różowe plamki pojawiają się po ustąpieniu trzy-czterodniowej gorączki (najpierw na tułowiu, potem na twarzy, rękach i nogach), nie wymagają leczenia,
- różyczki: pojawiające się na ciele dziecka krostki są plamiste, drobne, czerwone, wysypka rozpoczyna się od twarzy, a potem „schodzi” w dół, poza plamkami na skórze mogą zdarzać się większe partie rumienia, może wystąpić swędzenie,
- bostonki: cechą charakterystyczną jest pojawienie się krostek na wewnętrznych stronach dłoni i stóp oraz w ustach dziecka (tzw. zespół „ręka, stopa, usta”); taka wysypka u dziecka zazwyczaj nie wymaga leczenia i mija samoistnie po kilku dniach.
Grudkowata wysypka u dziecka
Wysypka grudkowa u dziecka jest typowa np. dla szkarlatyny (płonicy). To drobne, czerwone, ostre grudki. Skóra z wysypką staje się szorstka. Zmiany występują najpierw na:
- przedramionach,
- w pachwinach,
- na szyi.
W ciągu doby rozprzestrzeniają się na resztę ciała. Wysypka może być swędząca. W miarę trwania choroby czoło i policzki przybierają płomienną czerwoną barwę, a okolica wokół ust pozostaje wyraźnie jaśniejsza.
Wysypka grudkowo-plamista u dziecka
Wysypka w postaci grudek i plam występuje np. w przebiegu ospy wietrznej (ale może też być objawem innych chorób). Cechy charakterystyczne ospowej wysypki grudkowo-plamistej u dzieci to:
- czerwone plamki, a potem pęcherzyki na czerwonej podstawie,
- swędzące wykwity pojawiają się najpierw na tułowiu,
- równolegle występują zmiany w różnej fazie - pęcherzyki i plamki.
Swędzącą wysypkę spowodowaną ospą można smarować np. gencjaną na wodzie. Jeżeli dziecko się drapie, pęcherzyki mogą ulec zakażeniu bakteryjnemu. Takie zmiany trzeba leczyć specjalną maścią z antybiotykami.
Bakteryjna wysypka u dziecka
Wysypka, która jest objawem skórnych infekcji bakteryjnych, to ropne strupki, pęcherzyki lub liszaje. Choroba sama nie przejdzie − trzeba ją zdiagnozować oraz leczyć. Rodzaje wysypek wywołanych przez bakterie:
- paciorkowcowe zakażenie skóry: choroba skóry wywołana przez paciorkowca, pojawia się m.in. u niemowląt jako powikłanie po pieluszkowym odparzeniu, ma postać nadżerek, może też występować rozległe zaczerwienienie i ropne krosty, leczenie wymaga zastosowania maści z antybiotykiem,
- czyrak: najczęściej wywołany przez gronkowca złocistego, ma postać twardej krostki, która powiększa się do ok. 1-centymetrowego guza; okolica zmiany jest bolesna i zaczerwieniona, czyrak może zaniknąć samoistnie, lubi jednak wracać. Kiedy czyraków jest więcej lub umiejscowione są na twarzy lub szyi, konieczne może okazać się leczenie antybiotykiem,
- liszajec zakaźny: ma postać drobnych pęcherzyków, z których sączy się żółta wydzielina, a następnie tworzą się strupki, jest leczony antybiotykiem i maściami; w trakcie choroby może pojawić się gorączka, która wymaga wizyty u lekarza.
Pokrzywka u dziecka
Wysypka w postaci pokrzywki nazywana jest wysiewem swędzących rumieniowo-obrzękowych zmian skórnych. Cechy charakterystyczne pokrzywki u dziecka:
- swędząca wysypka,
- z wyglądu przypomina bąble po oparzeniu pokrzywą,
- zmiany mogą się pojawić w różnych miejscach na ciele i zwykle ustępują po kilku godzinach,
Wysypkę u dziecka mogą wywołać wirusy, bakterie, alergia, pasożyt lub grzyby. Lekarz dobiera leczenie w zależności od przyczyny zmian.
Pamiętaj! Pokrzywka u dziecka z powodu uczulenia może pojawić się np. pod wpływem pierwszych promieni wiosennego słońca, a nawet po wyjściu na mróz. Występuje też po zjedzeniu uczulających pokarmów (np. mleko, jaja, skorupiaki, orzechy, truskawki, żywność zawierająca sztuczne dodatki) oraz po kontakcie z niektórymi roślinami, zwierzętami, środkami chemicznymi (np. amoniakiem, wybielaczami).
Wysypka u dziecka przy COVID
Wysypka może być jedynym objawem zakażenia koronawirusem. Nie występuje u wszystkich zakażonych dzieci. W dodatku wysypka covidowa może mieć różną postać.
W przebiegu zakażenia koronawirusem u dzieci obserwowano wysypkę w postaci:
- pokrzywki,
- wysypki plamistej (podobnej do potówek),
- wysypki grudkowo-pęcherzykowej (podobnej do wysypki pojawiającej się przy odrze).
Obok wysypki przy COVID-19 na skórze mogą także wystąpić inne zmiany:
- na palcach – zmiany przypominające odmrożenie,
- na dłoniach i stopach – obrzęk lub rumień.
Wysypka u dziecka: najczęstsze pytania rodziców
Kiedy dziecko dostaje wysypki, rodzicom od razu nasuwają się tysiące pytań. Na najbardziej nurtujące odpowiada pediatra dermatolog dr Irena Sadowska-Jurkowska.
Czy zmiany alergiczne można pomylić z inną chorobą, której towarzyszy wysypka?
Prawdę mówiąc, tak. Zdarza się, że zakażenie świerzbowcem (rodzaj pajęczaka) bywa mylone właśnie ze zmianami alergicznymi. Świerzb pojawia się jako czerwona, grudkowa, swędząca wysypka. U małych dzieci występuje w okolicy pępka, pod paszkami, na dłoniach i stopach. Ważne, aby postawić trafne rozpoznanie, gdyż świerzb jest zaraźliwy. Zmian nie można smarować maściami sterydowymi, które rozpulchniają skórę (wtedy łatwiej poddaje się inwazji tego pasożyta). Leczenie jest uciążliwe, lecz skuteczne.
Czy z każdą wysypką u dziecka trzeba iść do lekarza?
Tak. Nie lecz dziecka na własną rękę, bo może być z tego więcej szkody niż pożytku. Czasem jakaś maść powoduje przejściową poprawę, ale potem choroba jest trudniejsza do rozpoznania i leczenia.
Leczenie maściami sterydowymi, które lekarz może zapisać, gdy dziecko ma nasiloną alergię skórną, w przypadku grzybic, świerzbu i innych dolegliwości jest szkodliwe! Jeśli występują choroby zakaźne wieku dziecięcego, ważne jest właściwe rozpoznanie i dlatego dziecko z wysypką, zwłaszcza wtedy, gdy towarzyszy jej gorączka, trzeba zabrać do lekarza.
Jak leczyć wysypkę u dziecka?
Nie ma jednej skutecznej metody leczenia każdej wysypki, a też nie każdy wykwit wymaga stosowania środków. Przede wszystkim każdą wysypkę u dziecka powinien obejrzeć lekarz. W zależności od tego, co jest jej przyczyną, pediatra zdecyduje, jaka forma leczenia będzie skuteczna i właściwa.
Jak rozpoznać wysypkę u dziecka związaną z uczuleniem na rośliny?
Wysypka alergiczna pojawia się po kontakcie skóry z rośliną, na którą dziecko jest uczulone. Po paru sekundach lub godzinach w tym miejscu skóra staje się:
- czerwona,
- swędząca,
- pojawia się pokrzywka,
- powstają pęcherzyki.
Taka pokrzywka u dzieci ustępuje samoistnie po kilkunastu dniach.
Zobacz też: