Reklama

Jak wygląda kupka niemowlaka? Wspólnie z pediatrą, prof. dr n. med. Kamilem Hozyaszem przygotowaliśmy specjalny przewodnik po kupkach małych dzieci. Sprawdzisz w nim, o czym może świadczyć kolor stolca, jego konsystencja i zapach. Podajemy też amsterdamską skalę uformowania stolca niemowląt, którą można posługiwać się w komunikacji z lekarzem. Zobacz, jak powinna wyglądać kupka niemowlaka i co może w niej zaniepokoić.

Reklama

Spis treści:

1. Kupka niemowlaka – co oznacza kolor i rodzaj:

2. Jak często niemowlę powinno robić kupkę?
3. Kupka niemowlaka – kiedy do lekarza?
4. Amsterdamska skala kupek niemowlęcia
5. Rodzaje kupek niemowlaka – infografika do pobrania

Kupka niemowlaka – co oznacza kolor i rodzaj?

Kupka niemowlaka i noworodka ma ścisły związek z tym, co dziecko zjada oraz ze stanem jego zdrowia. Nawet jeśli jedynym pokarmem dziecka jest mleko – z piersi lub modyfikowane – kolor, konsystencja i zapach kupy może się różnić. U niemowląt powyżej 4–6 miesiąca, które mają już rozszerzaną dietę, różnice w wyglądzie stolca mogą być bardzo wyraźne. Dla pediatrów i opiekujących się dzieckiem rodziców sposób, w jaki dziecko się wypróżnia, jest ważną informacją o jego samopoczuciu i zdrowiu. Wyjaśniamy, jak wyciągać prawidłowe wnioski.

Kupka niemowlaka ciemnozielona lub czarna, gęsta, lepka

Co to jest? To smółka, czyli pierwsza kupka noworodka. Wydalają ją wszystkie noworodki zaraz po urodzeniu. Przypomina ciemnozieloną lub czarną masę, bo zawiera między innymi zagęszczone składniki wód płodowych.

W miejsce smółki po 2-3 dniach pojawiają się stolce przejściowe (zielonkawe i luźne), a już po 5-7 dniach zastępuje je prawdziwa prawidłowa kupka, inna – jeśli karmisz piersią, inna – gdy niemowlę pije mleko modyfikowane (czytaj więcej na temat smółki u noworodka).

Zielona lub zielonkawa kupa niemowlaka

Co to jest? Kupka o takim zabarwieniu może pojawić się z kilku przyczyn:

  • zielonkawe i luźne kupki pojawiają się w około 3. doby życia dziecka (o czym pisaliśmy wyżej, to tzw. stolce przejściowe),
  • zielonkawa kupka u starszego niemowlaka, który nie ma jeszcze rozszerzonej diety, może być efektem utlenienia się zawartości pieluszki pod wpływem powietrza,
  • zielona kupka niemowlaka może mieć związek z podawaniem dziecku preparatów żelaza lub mleka modyfikowanego, która je zawiera, albo mleka modyfikowanego typu HA,
  • Zielona kupka ze śluzem wymaga konsultacji u pediatry (czytaj więcej o zielonej kupie u niemowlaka).

Jeśli niemowlę robi zieloną lub zielonkawą kupkę, ale czuje się dobrze, przybiera na wadze, w stolcu nie jest widoczny śluz, na ogół nie ma powodów do zmartwień.

Kupka niemowlaka ze śluzem (widoczne nitki krwi lub ropa)

Co to jest? Śluz w kupce niemowlaka lub obecność krwi mogą być objawem biegunki. O biegunce u niemowlaka mówimy, nawet jeśli takie wypróżnienie pojawia się tylko raz na dobę (choć zwykle biegunkę kojarzymy ze zwiększoną liczbą wodnistych kupek). Kupka ze śluzem może być też objawem alergii. W obu przypadkach dziecko powinien zobaczyć lekarz.

Wodnista kupka niemowlaka

Co to jest? Wodnista, pienista kupka niemowlaka, także kupka nieco luźna, żółta lub musztardowa to normalne wypróżnienie dziecka karmionego piersią. Niemal połowa niemowlaków w pierwszym miesiącu życia robi wodniste kupki. Wynika to z faktu, że mleko mamy ma właściwości lekko przeczyszczające. Ssanie piersi wymaga od dziecka większego zaangażowania, przez co pobudza pracę jelit. A na jej efekty nie trzeba długo czekać.

Niepokój powinny budzić częste, zielone, wodniste kupki u niemowlaka, gdyż mogą oznaczać biegunkę. Najczęściej w kupce obserwuje się wtedy dodatkowo śluz, krew lub ropę. Najczęstszą przyczyną biegunki u niemowląt jest infekcja wirusowa, której mogą też towarzyszyć: gorączka, spadek apetytu i wymioty, co zwiększa ryzyko odwodnienia. W takiej sytuacji trzeba umówić się na wizytę u pediatry i bardzo dbać o pupę niemowlaka, aby nie doszło do powstania odparzeń.

Kupka czerwona, jasnopomarańczowa, ciemnozielona (podczas rozszerzania diety)

Co to jest? Niektóre pokarmy mogą wywoływać niepokojące zmiany w kolorze kupy:

  • czerwona kupka niemowlaka – może pojawić się po zjedzeniu buraków,
  • ciemnozielona kupka – po szpinaku , marchewka
  • kupa jasnopomarańczowa - po marchewce

Kłaczki w kupie niemowlaka

Co to jest? Czasem w kupce niemowlaka rodzice obserwują nie tylko zmieniony kolor, ale również nitki czy kłaczki. Często pojawia się wtedy obawa, że może dziecko ma robaki. Nic bardziej mylnego. Czarne kłaczki (nitki) w kupce dziecka mogą pojawić się po zjedzeniu przez dziecko banana. Brązowe niteczki widoczne w kupce u dziecka, które nie ma jeszcze rozszerzonej diety, a jest karmione mlekiem modyfikowanym również nie powinny budzić niepokoju (jeśli dziecko ma dobry apetyt i dobrze się rozwija).

Kupka złocista, jasnożółta lub musztardowa, luźna, niekiedy półpłynna z grudkami, ma wyraźny kwaśny zapach, czasem papkowata

Co to jest? To prawidłowa kupka niemowlaka karmionego piersią. Im dziecko jest starsze, tym kupa staje się bardziej gęsta. Kwaśny zapach powoduje pałeczka kwasu mlekowego, która działa ochronnie na organizm. Zapach ten zmieni się z chwilą wprowadzenia do diety dziecka innych pokarmów.

Kupka niemowlaka bladożółta, raczej luźna (nie powinna być twarda)

Co to jest? W taki sposób załatwiają się niemowlaki, u których jest stosowane karmienie mieszane, czyli piją mleko z piersi i jednocześnie są dokarmiane mlekiem modyfikowanym.

Kupka od jasnożółtej po jasnobrązową, bardziej zwarta

Co to jest? Tak wygląda prawidłowa kupka niemowlaka karmionego sztucznie. Mleko modyfikowane sprawia, że dziecko nie wypróżnia się tak często jak niemowlę karmione piersią (warto zwracać uwagę na prawidłowe przygotowywanie mleka dla dziecka, aby nie dopuścić do powstania zaparcia). Niektóre rodzaje mieszanek dla niemowląt mają w swoim składzie probiotyki oraz prebiotyki, które pomagają w rozwoju dobrych bakterii w jelitach, tak jak u dzieci karmionych piersią.

Kupka odbarwiona, biała, szara lub jasnożółtawa

Co to jest? Odbarwiona kupka może pojawić się, gdy dziecko ma bardzo duży apetyt i przejada się mlekiem. Biały lub szary kolor w pieluszce może być dowodem na to, że układ pokarmowy nie nadąża z trawieniem. Czasem jednak świadczy o problemach ze zdrowiem. Szary lub biały stolec może być objawem niedrożności dróg żółciowych u niemowlęcia.

Kupka twarda, zbita, robiona z dużym wysiłkiem

Co to jest? To zatwardzenie. U niemowląt wiąże się ono z konsystencją kupki, a nie z tym, jak często się ona pojawia. Kupkę robioną bez wysiłku co 4 dni przez dobrze rozwijające się niemowlę uznaje się za normalne wypróżnienie. Natomiast robiona codzienna, ale sucha i twarda może oznaczać zaparcie. Zaparcia u niemowląt rzadko bywają objawem chorób tarczycy czy moczówki). Zwykle powodują gorsze samopoczucie dziecka.

Zaparcia pojawiają się u dzieci karmionych mlekiem z butelki, ale także wtedy, gdy dziecko za mało pije, np. podczas upału, zimą – gdy w mieszkaniu jest bardzo suche powietrze. Swój udział w wywoływaniu zaparć ma także witamina D3. Taki niepożądany efekt może wywołać jej przedawkowanie, dlatego należy przestrzegać dawkowania, które zapisał pediatra.

Kupka niemowlaka z grudkami, kulkami, piaskiem

Co to jest? Kupka zawiera kawałki niestrawionych pokarmów. Niemowlęta nie umieją dobrze gryźć, mają niedojrzały układ pokarmowy, więc jedzenie może przechodzić do pieluszki w niezmienionej formie. Najczęściej w kupie widać kawałki warzyw lub owoców, które jadło dziecko, np. cząstki jabłka czy marchewki, malutkie kuleczki (rodzynki, groszek, kukurydza), ziarenka pomidora, ogórka, a nawet piasek, który tworzy się po zjedzeniu płatów śniadaniowych, kasz lub gruszek. Aby ułatwić trawienie, można maluszkowi kroić lub rozgniatać jedzenie.

Kupka o zapachu i konsystencji jak u dorosłego

Co to jest? Taka zawartość pieluszki pojawia się u starszych niemowląt i dzieci, które już skończyły rok. Ma na nią wpływ coraz bardziej urozmaicona dieta.

    Jak często niemowlę robi kupkę?

    Niemowlaki robią kupkę kilka razy dziennie. Karmionym piersią na początku może się to zdarzać nawet 10-krotnie – co jest normą, jeśli dobrze przybierają na wadze. Około 3. miesiąca to się normuje (kupka 1–2 dziennie). Są też dzieci, które wypróżniają się raz na 2–3 dni. To też może być naturalne, jeśli kupka nie jest sucha i robiona z wysiłkiem.

    Jaka kupka niemowlaka to powód wizyty u pediatry?

    Zawartość niemowlęcej pieluszki przechodzi różne metamorfozy i nie każda z nich musi wywoływać rodzicielski strach. Większość kolorów i form to norma. Są jednak i takie, po których należy koniecznie pokazać dziecko lekarzowi.

    Idź do lekarza z dzieckiem, jeśli:

    • zaparcie długo nie ustępuje, towarzyszą mu inne objawy, np. krew w kale u dziecka, osłabienie apetytu, drażliwość, zmiany na skórze, słabe przybieranie na wadze, nasilone ulewania, wymioty, wzdęcia brzucha.
    • kupka nagle i wyraźnie zmieniła konsystencję.
    • dziecko załatwia się zdecydowanie rzadziej lub częściej, a dodatkowo nie chce pić.
    • w kupce pojawił się śluz (to może być objaw alergii pokarmowej), a także smużki krwi lub ropa.

    Amsterdamska skala kupek niemowlęcia

    Amsterdamska skala uformowania stolca powstała, aby móc oceniać konsystencję, ilość i kolor kupki niemowląt i ewentualnie na tej podstawie oceniać różnice między dziećmi z ciąż donoszonych a wcześniakami oraz dziećmi karmionymi piersią i mieszankami mlecznymi.

    Z badań wyłoniły się 4 typowe konsystencje kupki niemowlaka, 4 jej ilości oraz 6 jej kolorów. Stwierdzono też, że dla wyglądu stolca nie ma znaczenia wiek ciążowy w momencie porodu, czy dziecko było donoszone, czy chodzi o wcześniaka, a także czy dziecko jest karmione butelką, czy piersią.

    Skala ilości stolca (oceniano zabrudzenie środkowej części pieluchy):

    • pielucha zabrudzona
    • pielucha ubrudzona do 25 proc.
    • pielucha ubrudzona w 25-50 proc.
    • pielucha zabrudzona powyżej 50 proc.

    Skala konsystencji stolca:

    • wodnisty
    • miękki
    • uformowany
    • twardy

    Skala koloru stolca:

    • żółty
    • pomarańczowy
    • zielony
    • brązowy
    • smółka
    • w kolorze gliny

    Ilustrację do powyższej skali (zdjęcia stolców w pieluszkach) można obejrzeć w publikacji Centrum Nauki o Laktacji im. Anny Osliso – skala amsterdamska uformowania stolca (str. 4).

    Rodzaje kupek niemowlaka – infografika

    kupka niemowlaka infografika
    Lena Wojnowska

    Konsultacja: Prof. dr n. med. Kamil Hozyasz, pediatra, specjalista pediatrii metabolicznej (poza częścią o skali amsterdamskiej – dodano później).

    Zobacz też:

    Reklama
    Reklama
    Reklama
    Reklama