Bezdech u dziecka – musisz szybko działać, by nie doszło do tragedii!

Bezdech u dziecka martwi wielu rodziców. To może być niebezpieczny objaw, choć na szczęście zwykle jego powód nie jest tak groźny, jakby się to mogło na pierwszy rzut oka wydawać. Przede wszystkim musisz wiedzieć, co zrobić, gdy dziecko ma bezdech. Ważne jest także poznanie przyczyny bezdechu.

Co to jest bezdech u dziecka?

Bezdech to zatrzymanie oddechu na dłuższy czas (ponad 20 sekund). Jeśli przepływ powietrza przez drogi oddechowe ustaje podczas snu, można mówić o tzw. bezdechu sennym. Takie przerwy w oddychaniu mogą się pojawiać u dzieci i dorosłych, i jeżeli są krótkie – trwają mniej niż 20 sekund, nie są groźne.

Jeśli bezdech pojawia się w ciągu dnia, gdy dziecko nie śpi, podczas przeżywania przez nie silnych emocji (zwykle związanych z płaczem), mówi się o bezdechu afektywnym. Jeśli takie bezdechy się powtarzają, warto poprosić o pomoc lekarza, który skieruje na odpowiednie badania, aby wykluczyć m.in. zaburzenia neurologiczne u dziecka.

Akademia Młodych Rodziców

Wiemy, że bezpieczeństwo dziecka jest dla Ciebie najważniejsze. A nasi eksperci znają odpowiedzi na wiele Twoich pytań. Czytaj więcej

Bezdech u dziecka – przyczyny

Najczęstsze przyczyny bezdechu sennego u dzieci to:

powiększenie migdałków podniebiennych,
przerost migdałka gardłowego,

niedojrzałość układu nerwowego i oddechowego (to tzw. bezdechy centralne obserwowane głównie u wcześniaków)
nieprawidłowa kontrola oddychania,
refluks żołądkowo-przełykowy,
zaburzenia neurologiczne,
infekcja ośrodkowego układu nerwowego,
otyłość,
zespół Downa.

W przypadku bezdechu afektywnego zatrzymanie oddychania następuje zwykle pod wpływem:

zdenerwowania,
strachu,
silnego płaczu.

Uwaga! U dzieci w wieku 3-7 lat najczęściej występuje bezdech obturacyjny związany z utrudnionym przepływem powietrza przez górne drogi oddechowe. Przyczyną bezdechu obturacyjnego zwykle jest:

powiększenie migdałków podniebiennych,
przerost migdałka gardłowego.

Konkurs „Narodziny rodziny”

Jesteś rodzicem niemowlaka? Opisz swoją historię i wygraj wózek spacerowy! Czytaj więcej

Jak wygląda bezdech u dziecka?

Upośledzenie oddychania u dzieci podczas snu słusznie budzi niepokój rodziców. Jak wygląda bezdech nocny u dziecka? To długotrwałe (trwające ponad 20 sekund) i nieregularne bezdechy, które mogą powodować u dziecka nawet zmiany zachowania i zaburzenia rozwoju! Wszystko w wyniku niedotlenienia ośrodkowego układu nerwowego. Natomiast bezdech u noworodka lub niemowlaka bywa przyczyną śmierci łóżeczkowej.

Najczęstsze objawy bezdechu sennego u dziecka to:

chrapanie,
niespokojny sen,
nerwowość,
trudności w nabieraniu powietrza w płuca,
przerwy w oddychaniu,
kaszel,
oddychanie ustami.

Objawami bezdechu afektywnego (występującego podczas płaczu) u dziecka są: zasinienie skóry, zasinienie błon śluzowych, bladość, drgawki. Napady afektywnego bezdechu u dzieci można podzielić na 3 grupy:

Napady blade – stanowią one 19-22% wszystkich napadów afektywnego bezdechu. Bladość pojawia się przed utratą przytomności i utrzymuje w jej trakcie.
Napady siniczne – występują najczęściej i stanowią 54-62%. Rozpoczynają się one zazwyczaj od gwałtownego płaczu, następnie dochodzi do zatrzymania oddechu w fazie wydechu. U dziecka sinieje skóra i błony śluzowe (zwłaszcza usta), zanim dojdzie do utraty świadomości.
Napady złożone (czyli inaczej powikłane drgawkami) – to 24% wszystkich napadów afektywnego bezdechu. Dłuższe niedotlenienie mózgu może prowadzić do wystąpienia napadu drgawkowego.

Bezdech u dziecka – co robić?

Trwający długo (ponad 20 sekund) bezdech u dziecka jest niebezpieczny dla zdrowia i życia, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu sinica i zwiotczenie. Co robić, gdy dziecko ma bezdech?

weź dziecko na kolana i obróć buzią do dołu,
zdecydowanie, ale nie mocno, potrząśnij dzieckiem,
poklep dziecko po plecach,
sprawdź drożność dróg oddechowych.

Jeśli nie ma poprawy, wezwij pogotowie i zastosuj sztuczne oddychanie metodą usta-nos-usta - zobacz resuscytacja niemowlaka - FILM.

Bezdech senny u dzieci – leczenie

Bezdech u dziecka można zaobserwować dzięki specjalnym urządzeniom takim jak monitory oddechu przeznaczone do użytku w warunkach domowych (zalecane przede wszystkim rodzicom wcześniaków). Ale u najmłodszych dzieci, noworodków i niemowląt, trzeba niekiedy przeprowadzić badania w szpitalu. Podejrzenie bezdechu u dziecka zawsze trzeba skonsultować z lekarzem – neonatologiem, pediatrą i laryngologiem. Najczęściej leczenie bezdechów polega na podcięciu migdałków podniebiennych lub/i usunięciu migdałka gardłowego. U wcześniaków stosuje się m.in. tlenoterapię.

Bezdech u dziecka przy katarze

U starszych dzieci, zatkany nos wymusza oddychanie przez otwarte usta (czemu często towarzyszy charczenie i głośne sapanie). U młodszych dzieci, śluzowa wydzielina, która całkowicie zatyka przewody nosowe, może powodować kilkusekundowe bezdechy nocne. Jeśli dziecko się po nich nie wybudzi, prawdopodobnie usłyszymy chrapanie.
Aby pomóc dziecku, należy przeciwdziałać zaleganiu wydzieliny w nosie. Udrażniać nos możemy np. sprayem do nosa z wysokoprocentową wodą morską (sól zmniejsza obrzęk, rozrzedza śluz oraz dodatkowo działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo). W przypadku lekkiego kataru możemy podać maluchowi kilka kropel soli fizjologicznej, która działa udrażniająco.

Koniecznie zadbaj też o to, aby powietrze w pomieszczeniu, w którym śpi twoje dziecko, było dobrze nawilżone, a pokój zawsze przewietrzony. Aby ułatwić małemu dziecku oddychanie podczas kataru, zadbaj też, aby w czasie dnia przebywało w pozycji na brzuszku. W czasie snu najlepiej, gdy główka dziecka będzie ułożona wyżej niż klatka piersiowa. Oba rozwiązania ułatwią odpływ śluzu z przewodów nosowych.

Zobacz też: