Dr Grażyna Miksa jest pediatrą, specjalistą medycyny rodzinnej i alergologiem.
Łatwo to może nie, ale można je odróżnić. AZS to choroba o przewlekłym przebiegu, trwa wiele tygodni i miesięcy. Zmiany pojawiają się w charakterystycznych miejscach.
U niemowląt są to policzki (czerwone, lakierowane), wyprostne części ramion, uda, podudzia, brzuch, plecki. U dzieci w wieku przedszkolnym zmiany pojawiają się w zgięciach łokciowych, dołach podkolanowych, na nadgarstkach.
Do tego dochodzi swędzenie skóry – nie ma AZS, jeśli nie ma świądu skóry! Ważny jest też wywiad rodzinny: czy ktoś w rodzinie ma jakąś postać alergii.
Czytaj też: Prof. Piotr Kuna - alergia u dzieci jest coraz częstsza. Dlaczego?
Pierwotną przyczyną AZS jest nieprawidłowa budowa skóry. Dlatego podstawą leczenia jest umiejętna pielęgnacja skóry.
Kąpiele powinny być w letnio ciepłej wodzie, krótkie, nie powinny trwać dłużej niż 3-5 minut. Koniecznie do wody trzeba dodać emolient, czyli substancję, która uzupełnia brakujące lipidy w skórze.
Emolienty powinno się dodawać w ostatnich 2-3 minutach kąpieli. Po umyciu dziecko trzeba wytrzeć bardzo delikatnie, przed dotyk. Najlepiej, by na skórze pozostało trochę wilgoci.
W ciągu dwóch minut po kąpieli na skórę trzeba nałożyć preparat pielęgnacyjny: balsam, krem, maść, która przytrzyma wilgoć w skórze.
Jak często smarować skórę?
Kosmetyki nakładamy cienko, ale często: tak, by skóra nie była sucha: co najmniej 2-3 razy dziennie. W ciężkich postaciach azs niektóre obszary skóry muszą być smarowane nawet co 2-3 godziny.
Czytaj też: AZS w pigułce - najważniejsze informacje o przyczynach i leczeniu
Wybór kosmetyków nie jest łatwy.
Jest dużo dermokosmetyków na AZS. Bywa, że te bardzo dobre, które zawierają dużo aktywnych substancji, mogą wyzwalać efekt pieczenia, szczypania. Nie znaczy to, że dziecko jest uczulone, tylko skóra jest tak zadrażniona, że nie toleruje danej substancji albo jest jej za dużo. Wtedy trzeba stosować łagodniejsze kosmetyki natłuszczające.
Kosmetyki muszą być dobrane do skóry dziecka, pory roku, a często też miejsca, na które je stosujemy.
Zwykle na zmiany suche stosuje się tłuste kremy, balsamy, maści, a na zmiany wysiękowe, sączące się – preparaty w postaci lekkiej.
Preparaty gotowe często mają długi czas przydatności do użycia, zawierają substancje konserwujące. Dziecko może zareagować na nie uczuleniem. W takim przypadku zalecamy preparaty robione, na receptę, bez środków konserwujących. W najcięższych postaciach AZS opieramy się na maściach robionych, które nie zawierają konserwantów. Są bardzo dobrze tolerowane.
Nie można dziecka przegrzewać, bo pot działa drażniąco. Ubrania powinny być z przewiewnych, naturalnych tkanin, najlepiej z bawełny, mogą mieć domieszkę jedwabiu. Trzeba je prać w środkach hypoalergicznych, najlepiej w płynach, bo łatwiej je wypłukać. Płynu nie można dodawać więcej niż zaleca producent.
Ubrania nie powinny być bardzo kolorowe, gdyż barwniki zwiększają ryzyko alergii kontaktowej. Nie mogą być wełniane, gdyż wełna często drażni.
Nie zawsze jest to konieczne. Większość rodziców koncentruje się na tym, jak dziecko odżywiać, a zapomina o właściwym kąpaniu i pielęgnacji. Bywa, że AZS jest spowodowany tylko nieprawidłową budową skóry, a nie alergią.
Tylko w ok. 30-50 proc. przypadków przyczyną atopowego zapalenia skóry jest alergia pokarmowa.
Im cięższy przebieg AZS, tym większe ryzyko, że przyczyną jest alergia.
Najczęściej niemowlęta są uczulone na mleko, jajko, pszenicę, soję; starsze dzieci – także na orzechy, ryby, skorupiaki, owoce morza. Gdy podejrzewamy, że dziecko jest uczulone na jakiś produkt, trzeba go wyeliminować z diety na ok. 2 tygodnie. Zmiany skórne pojawiają się zwykle w 2-3 dni po zjedzeniu uczulającego produktu, ale wolno ustępują – nawet do dwóch tygodni.
Jeśli AZS towarzyszą dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego: biegunka, krew w stolcu, to ten okres diety trzeba wydłużyć nawet do 4 tygodni. Potem robimy próbę prowokacji: wprowadzamy z powrotem alergen do diety, oczywiście stopniowo i w małych ilościach, zwracając uwagę, czy stan skóry się poprawia.
Diagnostyka alergii pokarmowej jest trudna, musi być przeprowadzona przez lekarza.
Nie. Zwykle dziecko wyrasta z alergii pokarmowej, ale z AZS - nie! Choć przez wiele lat choroba może nie dawać żadnych objawów. Po pewnym czasie mogą one jednak nawrócić, np. w wieku szkolnym, gdy dziecko zaczyna jeść bardziej przetworzoną żywność zawierającą konserwanty, barwniki, sztuczne dodatki smakowe. Bywa, że objawy nawracają w wieku dorosłym.
Dlatego trzeba cały czas pamiętać o właściwej pielęgnacji skóry.
Czytaj też:
Szorstkie, suche rumieńce na policzkach mogą świadczyć o alergii Prawda. To często pierwszy objaw najbardziej rozpowszechnionej choroby alergicznej skóry – zapalenia atopowego , zwanego popularnie skazą białkową. Najpierw policzki niemowlęcia stają się zaczerwienione i zaczynają się łuszczyć, potem czerwone plamy pokazują się za uszami, na skórze szyi, rąk, przedramion i pośladków, a także w zgięciach stawowych: pod kolanami, na nadgarstkach. U starszych dzieci zamiast liszajowatych plam mogą się pojawiać na skórze swędzące grudki. Choroby alergiczne skóry to skutek wyłącznie nieodpowiedniej diety Nieprawda. Podawanie niemowlęciu mleka krowiego to najczęstsza przyczyna zachorowań na atopowe zapalenie skóry (azs). Mogą je też wywoływać alergeny wziewne (roztocza, pleśnie, pyłki, sierść) i środki chemiczne (detergenty, barwniki spożywcze, konserwanty, zanieczyszczenia chemiczne wody i powietrza). Niebezpieczny jest również bezpośredni kontakt skóry z alergenami, takimi jak pierze, sierść zwierząt czy pyłki roślin. Często występująca u dzieci pokrzywka tylko w 30 proc. przypadków jest spowodowana przez alergeny pokarmowe. Najczęściej winne są jaja, mleko i drożdże, a także owoce, głównie truskawki, banany i pomarańcze. Szczególną ostrożność trzeba zachowywać wobec konserw, margaryn, peklowanych i wędzonych wędlin oraz chipsów – dodawane do nich środki chemiczne mogą wywoływać chorobę. Za pokrzywki odpowiedzialne są często pasożyty (glista ludzka), a także przyjmowane leki – m.in. penicylina, aspiryna i biseptol. Alergia ujawnia się w momencie wprowadzania do diety dziecka nowych pokarmów Nieprawda. Alergia najczęściej pojawia się w okresie rozszerzania diety lub wprowadzania mieszanki mlecznej po zaprzestaniu karmienia piersią. Ale u niemowląt ze skłonnością do uczuleń pierwsze niepokojące objawy mogą wystąpić w...
Atopowe zapalenie skóry to dość dziwna i nieobliczalna choroba. Czasem wydaje się, że malec już ją pokonał, a tu po kilku dniach problemy wracają. Nie lekceważ AZS, bo dotyczy ono zarówno skóry, jak i całego układu odpornościowego malca, który zbyt „nerwowo” reaguje na jakiś składnik, z którym się zetknął. Nieleczone AZS może przejść w astmę. A więc? Trzeba je leczyć! Zobacz, jak. Przyczyny atopowego zapalenia skóry u dzieci Najczęstsze: alergia pokarmowa. U niemowlęcia karmionego butelką zmiany skórne mogą być spowodowane uczuleniem na mleko. U malca ssącego pierś przyczyną zwykle bywa coś, co zjada mama, np. mleko, jajka, cytrusy, orzechy, gluten, czekolada. Uwaga: większość dzieci wyrasta z alergii pokarmowej i AZS po ukończeniu roku. Niestety, nie wszystkie. Niektóre maluchy nadal mają problemy ze skórą; u innych alergia pokarmowa przechodzi we wziewną – na roztocza kurzu i pyłki. Objawy atopowego zapalenia skóry u dzieci pojawiają się: najwcześniej około trzeciego miesiąca (czasem później). najczęstsze: sucha skóra, zaczerwienione policzki, wyglądające jak lakierowane, swędzące grudki. Dziecko jest niespokojne, drapie krostki, przez co powstają ranki, strupki. występują: zwykle na policzkach, brzuchu, rękach i nogach (charakterystyczne, że nie ma ich pod pieluszką). Uwaga: podobne objawy mogą być spowodowane np. łojotokowym zapaleniem skóry. Może to stwierdzić tylko dermatolog lub alergolog. Dieta dziecka przy atopowym zapaleniu skóry Dieta jest konieczna, ale dopiero wtedy, gdy lekarz potwierdzi, że przyczyna problemów to rzeczywiście alergia. Na własną rękę jednak nie stosuj – ani u siebie, ani u malca – restrykcyjnych diet. Maluszkowi jest potrzebne urozmaicenie. Gdy karmisz piersią. Nie jedz produktów najczęściej uczulających (mleko i jego przetwory). Lekarz może też zalecić,...
Dane są alarmujące: co piąte dziecko ma atopowe zapalenie skóry . Choroba dotyczy głównie najmłodszych – 85 proc. ma mniej niż pięć lat. O AZS narosło wiele mitów, próbujemy je wyjaśniać. Jakie są przyczyny AZS, jak je leczyć wyjaśnia dr hab. Małgorzata Sokołowska-Wojdyło , dermatolog. Czy zmiany skórne u niemowlęcia oznaczają AZS? Nie zawsze. Po to, by zdiagnozować atopowe zapalenie skóry, muszą być spełnione trzy z czterech cech. Pierwsza to świąd skóry , druga – nawrotowy i przewlekły przebieg choroby , trzecia – cechy atopii w rodzinie (mama, tata, wujek, ciocia, rodzeństwo – ktoś chorujący np. na astmę alergiczną , alergiczny nieżyt nosa, zapalenie spojówek). Czwarta cecha to określony wygląd i lokalizacja zmian . U niemowląt najczęściej występują one na policzkach (wyglądają wtedy jak lakierowane), rękach i nogach oraz na skórze głowy. U starszego dziecka problemy najczęściej widać w zgięciach łokci, kolan, na szyi, choć możliwe jest zajęcie prawie całej skóry (to tzw. erytrodermia). Najbardziej przykrym objawem jest świąd . Dziecko jest wtedy niespokojne, źle sypia, drapie się, co podrażnia zmiany skórne i nasila objawy. Pojawiają się nadżerki, czasem z nadkażeniem, co powoduje ból. Czy przyczyną AZS jest alergia? Nie zawsze. Przyczyn AZS jest wiele. Dziecko rzeczywiście może reagować alergią na pewne czynniki, np. niektóre pokarmy, roztocza kurzu domowego , pleśnie. Ale mogą też występować reakcje, które nazywamy pseudoalergicznymi (dlatego w przypadku AZS często testy nie potwierdzają alergii). Inny powód to zbyt mała ilość naturalnego czynnika nawilżającego w skórze. Jest to spowodowane brakiem w naskórku specyficznego białka – filagryny . Gdy czynnika nawilżającego jest za mało, woda ucieka z naskórka, a jednocześnie tworzą się w nim szczeliny, przez które mogą przenikać w głąb...
