bilans zdrowia dziecka
Adobe Stock
Zdrowie

Bilans dziecka – w jakim wieku, czy jest obowiązkowy?

Bilans zdrowia dziecka to bardzo ważne badanie, które pozwala ocenić, czy dziecko rozwija się prawidłowo i wykryć ewentualne problemy zdrowotne. Zgodnie z rozporządzeniem ministerstwa zdrowia dziecko powinno mieć wykonane ok. 10 bilansów do czasu osiągnięcia pełnoletności. Kiedy się je wykonuje?

Regularnie wykonywane bilanse zdrowia dziecka pozwalają na wczesnym etapie wykryć różne nieprawidłowości w rozwoju. Umożliwiają też szybkie podjęcie leczenia, które pozwoli zlikwidować problem lub ograniczyć jego postęp.

Na bilans zdrowia można zgłosić się do przychodni, pod której opieką jest dziecko. Badanie przeprowadza lekarz rodzinny razem z pielęgniarką. Jest ono bezpłatne. Sprawdź, w jakim wieku wykonuje się bilans zdrowia dziecka. 

Spis treści:

Co to jest bilans dziecka?

Bilans zdrowia to kompleksowe badanie okresowe, podczas którego lekarz ocenia stan zdrowia dziecka. W trakcie badania sprawdza się, czy dziecko nie ma:

  • wad wzroku,
  • wad słuchu,
  • wad postawy (np. skoliozy, płaskostopia),
  • zaburzeń ciśnienia tętniczego,
  • zaburzeń wzrostu (np. niskorosłości),
  • problemów w rozwoju psychicznym,
  • zaburzeń psychosomatycznych,
  • niedowagi lub otyłości.

Do oceny rozwoju fizycznego dziecka wykorzystuje się siatki centylowe.

Czy bilans zdrowia dziecka jest obowiązkowy?

Dziecko ma prawo do bilansu zdrowia, a lekarz ma obowiązek go wykonać. Rodzice jednak nie mają obowiązku zgłaszać się z dzieckiem na bilanse. Warto jednak to robić. To ważne badania profilaktyczne, które pozwalają dbać o zdrowie dziecka aż do osiągnięcia przez nie dorosłości.

Najczęściej rodzice zgłaszają się na bilans zdrowia z niemowlęciem i młodszym dzieckiem. Tylko ok. 65 procent nastolatków przychodzi na bilanse. Tymczasem wiek szkolny to ważny etap w rozwoju. Warto monitorować, czy dziecko rozwija się w tym czasie prawidłowo i w razie potrzeby wdrożyć odpowiednie leczenie.

Kiedy wykonuje się bilanse zdrowia dziecka?

Bilans dziecka – w jakim wieku należy go wykonać? Każdy etap rozwoju dziecka jest kontrolowany właśnie przez to badanie. W pierwszym roku życia wykonuje się aż 4 bilanse zdrowia, w tym pierwszy zaraz po urodzeniu, w szpitalu. Do kolejnych dziecko ma prawo w wieku 2, 6, 10, 14 i 18 lat. 

Bilans dziecka – w jakim wieku:

Bilans zdrowia noworodka, tzw. bilans zerowy – w pierwszych dobach życia

Bilanse zdrowia niemowlaka – w 1. roku roku życia

  • ok. 6. tygodnia życia
  • między 3. a 6. miesiącem życia
  • między 9. a 12. miesiącem życia (tzw. bilans roczniaka)

Bilanse zdrowia przedszkolaka

Bilanse zdrowia dziecka w wieku szkolnym

Pierwszy bilans zdrowia dziecka – tzw. zerowy

Wykonywany jest w szpitalu tuż po narodzinach. Jego celem jest wykluczenie wad i nieprawidłowości, które mogły powstać w czasie ciąży i porodu. Badane są: oddech i praca serca dziecka, odruchy, napięcie mięśni, dziecko jest ważone i mierzone (długość ciała, obwód główki i klatki piersiowej), oceniana jest barwa skóry.

Pobiera się też krew z pięty dziecka, aby wykonać badania przesiewowe w kierunku chorób metabolicznych: hipotyreozy, fenyloketonurii, mukowiscydozy i innych (np. SMA). U noworodka przeprowadza się również przesiewowe badanie słuchu, badanie w kierunku wad serca oraz badanie stawów biodrowych.

Skala Apgar pomaga ocenić stan noworodka tuż po narodzinach. Przeprowadza się ją w pierwszych chwilach życia dziecka. Lekarz ocenia:

  • częstość oddechów,
  • akcję serca,
  • napięcie mięśniowe,
  • reakcję na cewnik przy odśluzowaniu,
  • kolor skóry malucha.

Badanie skali Apgar powtarza w 3., 5., ewentualnie 10. i 20. minucie życia dziecka. Za każdą z badanych cech noworodek może dostać od 0 do 2 punktów.

Na czym polega badanie słuchu? W przewodzie słuchowym dziecka umieszcza się czułą sondę (to nie boli). Rejestruje ona cichy sygnał, który powstaje w tzw. ślimaku, który jest w uchu wewnętrznym. Jeżeli badanie wypada pozytywnie, oznacza to, że dziecko słyszy.

Bilanse zdrowia niemowlaka

Badania bilansowe w pierwszym roku życia uznaje się za najważniejsze, gdyż właśnie wtedy możliwe jest wykrycie nieprawidłowości, które można poddać leczeniu lub rehabilitacji, aby umożliwić dziecku prawidłowy rozwój.

Podczas bilansu zdrowia niemowlaka lekarz ocenia rozwój ruchowy dziecka, sprawdza odruchy, ocenia symetrię ciała i stawy biodrowe (w przypadku podejrzenia nieprawidłowości w budowie stawów, dziecko jest kierowane na badanie USG stawów biodrowych, które pozwala wykryć dysplazję i podjąć nieinwazyjne leczenie). Dziecko jest też ważone i mierzone.

Pediatra sprawdza, czy niemowlę nie ma zeza i czy wodzi wzrokiem za przesuwanym przed oczami palcem. Takie badanie zostanie powtórzone za rok, na kolejnym bilansie zdrowia dziecka.

Pod koniec pierwszego roku, gdy dziecko zaczyna chodzić, lekarz ocenia także budowę stóp i ponownie bada ruchomość stawów.

Uwaga! Wcześniaki powinny być zbadane w 4., 8. i 12. tygodniu życia przez okulistę, który sprawdzi, czy nie cierpią na retinopatię (poważną chorobę oczu), a w ciągu trzech pierwszych miesięcy życia przez neurologa (ocenia rozwój ich układu nerwowego). 

Bilanse zdrowia przedszkolaka

Bilans zdrowia 2-latka

Bilans dwulatka składa się z dwóch części: pytań do rodzica i badania dziecka. Pediatra pyta o przebyte przez dziecko choroby i urazy. Badanie dziecka obejmuje ocenę rozwoju ruchowego i intelektualnego. Lekarz sprawdza wzrost i wagę dziecka i nanosi je na siatkę centylową, sprawdza, czy maluch mówi i rozumie polecenia. Bada też postawę dziecka oraz jego sposób poruszania się, ogląda stopy i kolana malucha, ogląda zęby dziecka. U chłopców badane są też genitalia w celu wykluczenia stulejki i wnętrostwa. Badany jest też wstępnie wzrok dziecka.

Bilans zdrowia 4-latka

Wygląda bardzo podobnie do bilansu dwulatka, ale jest bardziej szczegółowy. Między innymi dokładniej badany jest wzrok dziecka. Lekarz poprosi, aby rozpoznało (najpierw jednym oczkiem, potem drugim) podświetlone zwierzątka na tablicy. Jeśli dziecko nie będzie w stanie tego zrobić, pediatra skieruje dziecko na badania u okulisty.

Badanie bilansowe ma także na celu ocenę rozwoju psychoruchowego dziecka. Oceniana jest postawa ciała, budowa stóp i kolan, rozwój mowy, uzębienie. Pediatra przeprowadza też wywiad z rodzicem, aby dowiedzieć się, jak najwięcej o stanie zdrowia malucha.

Bilanse zdrowia dziecka w wieku szkolnym

W czasie edukacji w szkole podstawowej i średniej, czyli w czasie trwania obowiązku szkolnego, dziecko może przejść 4 bilanse. W celu ich wykonania trzeba zgłosić się na bilans do przychodni, do której zapisane jest dziecko.

Bilans zdrowia 6-latka

Lekarz bada postawę ciała w celu wykluczenia lub wykrycia skoliozy, ocenia budowę kolan i stóp (koślawość, szpotawość). Sprawdzana jest tzw. lateralizacja, czyli która półkula mózgowa jest u dziecka dominująca, czy dziecko jest prawo- czy leworęczne, badany jest wzrok dziecka, a u chłopców ponownie przeprowadza się badanie narządów płciowych. Bilans ten pomaga też ocenić, czy dziecko jest gotowe do podjęcia nauki w szkole.

Bilans zdrowia 10-latka

Bilans dziesięciolatka wygląda podobnie do tego z szóstego roku życia. Nie bada się już narządów płciowych chłopców, za to przeprowadza się badanie wzroku w celu wykrycia ewentualnego daltonizmu.

Bilans zdrowia 14-latka

Bilans poszerzony zostaje o ocenę dojrzałości płciowej i badanie tarczycy. Pediatra może skierować dziecko na wykonanie podstawowych badań: morfologii, badania moczu, rtg klatki piersiowej lub kręgosłupa.

Bilans zdrowia 18-latka

To ostatni bilans zdrowia dziecka. Lekarz ocenia rozwój psychiczny i fizyczny nastolatka. Rozmawia z dzieckiem na tematy dotyczące zdrowego stylu życia i negatywnego wpływu używek, pyta o plany zawodowe.

Bilans zdrowia dziecka prywatnie

Czy bilans zdrowia dziecka można wykonać prywatnie? Tak badanie można wykonać w ramach prywatnej opieki medycznej.

Podstawa prawna:

  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2013 r. poz. 1248)
  • Ustawa z dnia 12 kwietnia 2019 r. o opiece zdrowotnej nad uczniami (Dz.U. z 2019 r. poz. 1078)

Zobacz także:

Najlepsze Promocje i Wyprzedaże

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
dekoracje świąteczne, śnieżynka
Święta i uroczystości
Śnieżynki z papieru – 7 wzorów do wycinania
Agnieszka Szumigaj
wierszyk o Mikołaju
Święta i uroczystości
Wierszyk o Mikołaju –​ krótkie, łatwe i śmieszne propozycje
Ewa Janczak-Cwil
Prezent dla 5-latka
Święta i uroczystości
Prezent dla 5-latka: pomysły na prezent dla pięcioletniego chłopca (sportowy, edukacyjny, tani)
Agnieszka Majchrzak
Przysłowia o nauce
Cytaty i przysłowia
Mądre przysłowia o nauce i wiedzy – 40 motywujących sentencji
Joanna Lechowicz
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem – czy urlop opiekuńczy 2023 jest płatny?
Joanna Biegaj
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
życzenia urodzinowe dla córki
Święta i uroczystości
Życzenia urodzinowe dla córki: piękne, wzruszające, mądre, od mamy i od taty
Joanna Biegaj
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
Alimenty z funduszu
Prawo i finanse
Alimenty z funduszu: co trzeba zrobić, żeby otrzymać pieniądze? Nowe przepisy
Agnieszka Majchrzak
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
gęsty katar u dziecka
Zdrowie
Gęsty katar u dziecka – jak szybko się go pozbyć?
Ewa Janczak-Cwil
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
jak odpieluchować dziecko
Pielęgnacja
Odpieluchowanie dziecka: kiedy i jak to zrobić? Sprawdzone sposoby
Małgorzata Wódz
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak

Najlepsze Promocje i Wyprzedaże

REKLAMA