Regularnie wykonywane bilanse zdrowia dziecka pozwalają na wczesnym etapie wykryć różne nieprawidłowości w rozwoju. Umożliwiają też szybkie podjęcie leczenia, które pozwoli zlikwidować problem lub ograniczyć jego postęp.
Na bilans zdrowia można zgłosić się do przychodni, pod której opieką jest dziecko. Badanie przeprowadza lekarz rodzinny razem z pielęgniarką. Jest ono bezpłatne. Sprawdź, w jakim wieku wykonuje się bilans zdrowia dziecka.
Spis treści:
Bilans zdrowia to kompleksowe badanie okresowe, podczas którego lekarz ocenia stan zdrowia dziecka. W trakcie badania sprawdza się, czy dziecko nie ma:
Do oceny rozwoju fizycznego dziecka wykorzystuje się siatki centylowe.
Dziecko ma prawo do bilansu zdrowia, a lekarz ma obowiązek go wykonać. Rodzice jednak nie mają obowiązku zgłaszać się z dzieckiem na bilanse. Warto jednak to robić. To ważne badania profilaktyczne, które pozwalają dbać o zdrowie dziecka aż do osiągnięcia przez nie dorosłości.
Najczęściej rodzice zgłaszają się na bilans zdrowia z niemowlęciem i młodszym dzieckiem. Tylko ok. 65 procent nastolatków przychodzi na bilanse. Tymczasem wiek szkolny to ważny etap w rozwoju. Warto monitorować, czy dziecko rozwija się w tym czasie prawidłowo i w razie potrzeby wdrożyć odpowiednie leczenie.
Bilans dziecka – w jakim wieku należy go wykonać? Każdy etap rozwoju dziecka jest kontrolowany właśnie przez to badanie. W pierwszym roku życia wykonuje się aż 4 bilanse zdrowia, w tym pierwszy zaraz po urodzeniu, w szpitalu. Do kolejnych dziecko ma prawo w wieku 2, 6, 10, 14 i 18 lat.
Bilans zdrowia noworodka, tzw. bilans zerowy – w pierwszych dobach życia
Bilanse zdrowia niemowlaka – w 1. roku roku życia
Bilanse zdrowia dziecka w wieku szkolnym
Wykonywany jest w szpitalu tuż po narodzinach. Jego celem jest wykluczenie wad i nieprawidłowości, które mogły powstać w czasie ciąży i porodu. Badane są: oddech i praca serca dziecka, odruchy, napięcie mięśni, dziecko jest ważone i mierzone (długość ciała, obwód główki i klatki piersiowej), oceniana jest barwa skóry.
Pobiera się też krew z pięty dziecka, aby wykonać badania przesiewowe w kierunku chorób metabolicznych: hipotyreozy, fenyloketonurii, mukowiscydozy i innych (np. SMA). U noworodka przeprowadza się również przesiewowe badanie słuchu, badanie w kierunku wad serca oraz badanie stawów biodrowych.
Skala Apgar pomaga ocenić stan noworodka tuż po narodzinach. Przeprowadza się ją w pierwszych chwilach życia dziecka. Lekarz ocenia:
Badanie skali Apgar powtarza w 3., 5., ewentualnie 10. i 20. minucie życia dziecka. Za każdą z badanych cech noworodek może dostać od 0 do 2 punktów.
Na czym polega badanie słuchu? W przewodzie słuchowym dziecka umieszcza się czułą sondę (to nie boli). Rejestruje ona cichy sygnał, który powstaje w tzw. ślimaku, który jest w uchu wewnętrznym. Jeżeli badanie wypada pozytywnie, oznacza to, że dziecko słyszy.
Badania bilansowe w pierwszym roku życia uznaje się za najważniejsze, gdyż właśnie wtedy możliwe jest wykrycie nieprawidłowości, które można poddać leczeniu lub rehabilitacji, aby umożliwić dziecku prawidłowy rozwój.
Podczas bilansu zdrowia niemowlaka lekarz ocenia rozwój ruchowy dziecka, sprawdza odruchy, ocenia symetrię ciała i stawy biodrowe (w przypadku podejrzenia nieprawidłowości w budowie stawów, dziecko jest kierowane na badanie USG stawów biodrowych, które pozwala wykryć dysplazję i podjąć nieinwazyjne leczenie). Dziecko jest też ważone i mierzone.
Pediatra sprawdza, czy niemowlę nie ma zeza i czy wodzi wzrokiem za przesuwanym przed oczami palcem. Takie badanie zostanie powtórzone za rok, na kolejnym bilansie zdrowia dziecka.
Pod koniec pierwszego roku, gdy dziecko zaczyna chodzić, lekarz ocenia także budowę stóp i ponownie bada ruchomość stawów.
Bilans dwulatka składa się z dwóch części: pytań do rodzica i badania dziecka. Pediatra pyta o przebyte przez dziecko choroby i urazy. Badanie dziecka obejmuje ocenę rozwoju ruchowego i intelektualnego. Lekarz sprawdza wzrost i wagę dziecka i nanosi je na siatkę centylową, sprawdza, czy maluch mówi i rozumie polecenia. Bada też postawę dziecka oraz jego sposób poruszania się, ogląda stopy i kolana malucha, ogląda zęby dziecka. U chłopców badane są też genitalia w celu wykluczenia stulejki i wnętrostwa. Badany jest też wstępnie wzrok dziecka.
Wygląda bardzo podobnie do bilansu dwulatka, ale jest bardziej szczegółowy. Między innymi dokładniej badany jest wzrok dziecka. Lekarz poprosi, aby rozpoznało (najpierw jednym oczkiem, potem drugim) podświetlone zwierzątka na tablicy. Jeśli dziecko nie będzie w stanie tego zrobić, pediatra skieruje dziecko na badania u okulisty.
Badanie bilansowe ma także na celu ocenę rozwoju psychoruchowego dziecka. Oceniana jest postawa ciała, budowa stóp i kolan, rozwój mowy, uzębienie. Pediatra przeprowadza też wywiad z rodzicem, aby dowiedzieć się, jak najwięcej o stanie zdrowia malucha.
W czasie edukacji w szkole podstawowej i średniej, czyli w czasie trwania obowiązku szkolnego, dziecko może przejść 4 bilanse. W celu ich wykonania trzeba zgłosić się na bilans do przychodni, do której zapisane jest dziecko.
Lekarz bada postawę ciała w celu wykluczenia lub wykrycia skoliozy, ocenia budowę kolan i stóp (koślawość, szpotawość). Sprawdzana jest tzw. lateralizacja, czyli która półkula mózgowa jest u dziecka dominująca, czy dziecko jest prawo- czy leworęczne, badany jest wzrok dziecka, a u chłopców ponownie przeprowadza się badanie narządów płciowych. Bilans ten pomaga też ocenić, czy dziecko jest gotowe do podjęcia nauki w szkole.
Bilans dziesięciolatka wygląda podobnie do tego z szóstego roku życia. Nie bada się już narządów płciowych chłopców, za to przeprowadza się badanie wzroku w celu wykrycia ewentualnego daltonizmu.
Bilans poszerzony zostaje o ocenę dojrzałości płciowej i badanie tarczycy. Pediatra może skierować dziecko na wykonanie podstawowych badań: morfologii, badania moczu, rtg klatki piersiowej lub kręgosłupa.
To ostatni bilans zdrowia dziecka. Lekarz ocenia rozwój psychiczny i fizyczny nastolatka. Rozmawia z dzieckiem na tematy dotyczące zdrowego stylu życia i negatywnego wpływu używek, pyta o plany zawodowe.
Czy bilans zdrowia dziecka można wykonać prywatnie? Tak badanie można wykonać w ramach prywatnej opieki medycznej.
Podstawa prawna:
Zobacz także:
Badania wzroku u dzieci nie są obowiązkowe – konieczne są jednak u wcześniaków i u starszych dzieci, gdy wystąpią niepokojące objawy. Nawet mimo braku wskazań warto jednak wykonać profilaktyczne badanie wzroku u dziecka, zanim pójdzie ono do szkoły. Wyjaśniamy, jak wygląda takie badanie i kiedy trzeba wpuszczać dziecku krople rozszerzające źrenice. Jak wygląda badanie wzroku u dzieci? Badanie wzroku u dziecka zależy od jego wieku i rodzaju objawów. Jeśli jest to jedynie badanie profilaktyczne, a dziecko nie skarży się na żadne problemy ze wzrokiem, lekarz ocenia ostrość wzroku. Podczas badania wzroku dziecko może siedzieć na fotelu lub na kolanach rodzica – nie ma się więc czego bać! Ocena wzroku nie wiąże się z żadnym bólem, lekko nieprzyjemne może być jedynie podanie kropli z atropiną. Czasem w gabinetach okulistycznych panuje półmrok, który zapewnia większą precyzję badania – możesz uprzedzić dziecko, że tak pracują lekarze okuliści. Badania wzroku u dzieci pozwalają wykryć wady wrodzone i nabyte. Nie warto zwlekać z wizytą u okulisty. Jeśli nie ma przesłanek do wcześniejszego badania (wada wzroku u rodziców, mrużenie oczu, kłopoty z widzeniem), po raz pierwszy idź z dzieckiem do okulisty między 2. a 3. rokiem życia. Jeśli zaś rodzice są krótkowidzami, mają nadwzroczność lub zeza, idźcie z dzieckiem na badanie wzroku już w 1. roku życia. Badania wzroku u noworodków Pierwsze badanie okulistyczne odbywa się zwykle tuż po narodzinach: lekarz przeprowadza badanie fizykalne, sprawdza, czy źrenice zwężają i rozszerzają się pod wpływem światła, oraz ocenia symetrię gałek ocznych. U dzieci urodzonych przedwcześnie w pierwszym miesiącu życia bada się dno oka. Jest to badanie trudne, wymagające doświadczenia od lekarza. Maluszkowi zakrapla się krople rozszerzające źrenice (mogą lekko szczypać). Lekarz ogląda dno...
Badanie moczu u dziecka to podstawowe badanie, które powinno wykonywać się regularnie, by kontrolować stan zdrowia dziecka, a także w sytuacjach, gdy lekarz podejrzewa chorobę, którą można zdiagnozować za pomocą badania lub posiewu. Każdy wynik badania moczu u dziecka trzeba pokazać lekarzowi. Jeśli wynik jest nieprawidłowy, konieczne jest leczenie. W moczu dziecka mogą przypadkowo znaleźć się bakterie, które są na skórze, i zafałszować wynik badania, dlatego ważne jest, żeby rodzic wiedział, jak prawidłowo pobrać próbkę moczu dziecka i niemowlaka. Spis treści: 1. Badanie moczu u dziecka - Jak pobrać mocz dziecka do badania? - Badanie moczu niemowlaka: jak pobrać próbkę? 2. Wyniki badań moczu dziecka (normy) : - Badanie moczu u dziecka: azotyny - Badanie moczu u dziecka: bakterie w moczu - Badanie moczu u dziecka: białko w moczu - Badanie moczu u dziecka: bilirubina - Badanie moczu u dziecka: ciała ketonowe - Badanie moczu u dziecka: ciężar właściwy moczu - Badanie moczu u dziecka: drożdże - Badanie moczu u dziecka: erytrocyty - Badanie moczu u dziecka: glukoza w moczu - Badanie moczu u dziecka: kryształy (szczawiany) - Badanie moczu u dziecka: leukocyty - Badanie moczu u dziecka: nabłonki okrągłe - Badanie moczu u dziecka: nabłonki płaskie - Badanie moczu u dziecka: współczynnik pH moczu - Badanie moczu u dziecka: śluz - Badanie moczu u dziecka: urobilinogen 3. Ocena mikroskopowa osadu moczu: normy u dziecka 4. Krew w moczu dziecka 5. Barwa moczu dziecka 6. Brzydki lub dziwny zapach moczu dziecka 7. Posiew moczu dziecka Badanie moczu u dziecka W ogólnym badaniu moczu u dziecka weryfikuje się odczyn pH moczu, barwę moczu, ciężar właściwy, przejrzystość. Sprawdza się także, czy nie ma w...
Kiedy otrzymujesz od pediatry skierowanie na badanie dziecka np. do poradni alergologicznej, musisz wiedzieć, że ma ono swój "termin ważności" . Jest on uzależniony od charakteru skierowania. Spis treści: Zasady wystawiania skierowania Ile jest ważne skierowanie na badanie laboratoryjne Skierowanie do lekarza specjalisty - ile jest ważne Ważność skierowania na badanie diagnostyczne Kiedy nie potrzeba skierowania? Zasady wystawiania skierowania Zgodnie z przepisami określonymi przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), aby móc np. zrobić dziecku badanie wzroku lub słuchu , czy też skorzystać z rehabilitacji musisz mieć na nie skierowanie. Wypisuje je pediatra, czyli lekarz pierwszego kontaktu lub lekarz specjalista. Dzięki temu możesz wykonać dodatkowe bezpłatne badania dziecka w ramach ubezpieczenia zdrowotnego w placówkach, które mają podpisany kontrakt z NFZ. Skierowanie musi posiadać: formę pisemną, podpis lekarza, pieczątkę osoby upoważnionej do jego wystawienia. Skierowanie do szpitala wystawione w ramach prywatnej wizyty u lekarza może być zrealizowane bezpłatnie w szpitalu posiadającym umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Ile jest ważne skierowanie na badanie laboratoryjne Ważność skierowania na badanie krwi lub moczu nie została jasno określona przez NFZ. Z reguły placówki honorują skierowania zrealizowane w ciągu 30 dni od daty ich wystawienia. Jeżeli wiesz z wyprzedzeniem, że nie będziesz mogła w tym czasie wykonać badania, warto poprosić lekarza o stosowną adnotację o wykonaniu badania w późniejszym terminie. Skierowanie do lekarza specjalisty - ile jest ważne Skierowanie do lekarza specjalisty lub poradni specjalistycznej wystawia dziecku jego lekarz pediatra z podstawowej opieki zdrowotnej. Jest ważne tak długo, jak długo są problemy zdrowotne, a lekarz wyznacza terminy kolejnych wizyt....
