Coraz więcej osób dorosłych cierpi na tę chorobę zakaźną. I to mimo tego, że jako dzieci otrzymali przeciw niej szczepienia. Oprócz zaniku odporności przyczynia się do tego fakt, że koklusz u dorosłych często ma bardzo niejednoznaczne objawy i nawet lekarzom trudno go od razu rozpoznać.
Krztusiec, nazywany też kokluszem to choroba zakaźna układu oddechowego wywołana bakterią Bordetella pertussis. Jego nazwa wynika z tego, że powoduje bardzo dokuczliwy i duszący suchy kaszel, momentami dławiący oraz powodujący uczucie wymiotowania. Najczęściej dotyka niemowlęta oraz małe dzieci i to u nich ma najgroźniejszy przebieg. Do zarażenia dochodzi droga kropelkową, przez górne drogi oddechowe. Chorobę leczy się antybiotykami.
Najskuteczniejszą metodą zapobiegania krztuścowi jest szczepienie się przeciw niej szczepionką DTP (wraz ze szczepionką przeciw błonicy i tężcowi). Według obowiązkowego programu szczepień każde dziecko powinno zostać zaszczepione czterema dawkami szczepionki DTP do ukończenia półtora roku życia.
Zanik odporności poszczepiennej i niestosowaniem dawek przypominających szczepienia przeciw krztuścowi spowodował, że w ostatnich latach notuje się zwiększoną zachorowalność wśród młodzieży i dorosłych.
Choroba ma dwie fazy - piersza przypomina lekkie przeziębienie, jest łagodny kaszel, katar i stan podgorączkowy. W drugiej fazie kaszel staje się dokuczliwy i męczący, nasilający się nocą.
W czasie kaszlu twarz chorego staje się czerwona, sinieje, występuje wytrzeszcz gałek ocznych, łzawienie i ślinienie. Ataki kaszlu mogą spowodować pęknięcie naczyń krwionośnych, doprowadzić do wylewów i wybroczyn do spojówek oraz skóry i krwawień z nosa. U dzieci kaszel ma specyficzny dźwięk z charakterystycznym świszczącym wdechem przypominającym pianie koguta.
U dorosłych krztusiec przebiega dość łagodnie, bez typowych dla siebie faz, a przede wszystkim może nie mieć tak wyraźnych objawów. Zazwyczaj występują:
W ciągu doby może wystąpić od kilku do kilkudziesięciu napadów kaszlu. Mogą one być wywoływane przez bodźce fizyczne lub emocjonalne, takie jak: jedzenie, kichanie, ziewanie, zdenerwowanie, ale też mogą wystąpić w trakcie snu. Choroba utrzymuje się nawet do trzech miesięcy.
U dorosłych krztusiec może przebiegać pod maską przewlekłej choroby układu oddechowego z łagodnym kaszlem. Bardzo często lekarze nie podejrzewają krztuśca u kaszlących i raczej poszukują u nich grypy lub infekcji górnych dróg oddechowych. Przez to nierozpoznany krztusiec, leczony jest jako przewlekle zapalenie oskrzeli lub astma oskrzelowa.
Szacuje się, że dwie trzecie zakażeń wywołanych pałeczką krztuśca u dorosłych zaszczepionych w dzieciństwie przebiega bezobjawowo lub nietypowo. Ciężka forma choroby wymagająca hospitalizacji występuje bardzo rzadko. U osób w wieku podeszłym krztusiec może być przyczyną zgonu z powodu wylewu do ośrodkowego układu oddechowego.
Odporność uzyskana po szczepieniu przeciw krztuścowi nie jest trwała i może zniknąć po upływie kilku lat, dlatego osobom dorosłym zaleca się przypominające dawki szczepionki co 10 lat.
Dotyczy to szczególnie:
Zobacz też:
DTP to szczepionka skojarzona przeciwko: błonicy, tężcowi i krztuścowi. Choroby te w przypadku małych dzieci są szczególnie niebezpieczne . Nazwa szczepionki pochodzi od pierwszych liter łacińskich nazw chorób, którym DTP zapobiega: diphtheria (błonica), tetanus (tężec) i pertussis (krztusiec). Spis treści: DTP – szczepionka błonica, tężec, krztusiec Rodzaje szczepionek DTP Szczepienie DTP – kiedy się je wykonuje DTP szczepionka – skutki uboczne Błonica, tężec, krztusiec – kiedy mogą być groźne DTP - szczepionka błonica, tężec, krztusiec Szczepionka skojarzona DTP to tzw. szczepionka nieżywa (inaktywowana), jej zadaniem jest zmobilizowanie organizmu do wytworzenia przeciwciał, które będą chroniły przed zachorowaniem na błonicę, tężec i krztusiec. Zawiera anatoksynę błoniczą i tężcową oraz martwe bakterie Bordetella pertussis i uodparnia na zakażanie spowodowane maczugowcem błonicy, bakteriami Bordetella pertussis i laseczką tężca. Szczepionka znana jest także pod nazwą Di-Te-Per. Niestety szczepionka DTP nie daje odporności na całe życie , a zaledwie na kilka lat. Aby odporność trwała, trzeba systematycznie się doszczepiać. W przypadku dorosłych rekomenduje się przyjmowanie dawki przypominającej co 10 lat, wszystkie szczepienia DTP dla dzieci ujęte są w Programie Szczepień Ochronnych. Rodzaje szczepionek DTP Wyróżnia się dwa typy szczepionki DTP: DTPw – szczepionka całokomórkowa, zawiera całe, ale nieżywe bakterie krztuśca. Podawana jest dzieciom bezpłatnie w ramach szczepień obowiązkowych, DTPa lub DTaP – szczepionka bezkomórkowa, zawiera jedynie tylko kilka oczyszczonych białek charakterystycznych dla komórek krztuśca. Białka te zawarte są także w szczepionkach wieloskładnikowych (np. Pentaxim, Infanrix hexa, Infanrix-IPV+Hib, Hexacima). Szczepionki DTPw podaje się dzieciom do 3. roku...
Działanie szczepień zawsze jest takie same: szczepionka w strzykawce czy zawiesinie doustnej zawiera unieszkodliwione zarazki lub ich toksyny, które po wprowadzeniu do organizmu, prowokują go, aby się bronił (produkował przeciwciała, które potem zostają we krwi przez wiele lat). Szczepionki jednak różnią się składem i działaniem. Zobacz, co to jest szczepionka skojarzona, poliwalentna, żywa, zabita i acelularna. Co to są szczepionki skojarzone? Szczepionki wieloskładnikowe mają na celu uodpornić organizm jednocześnie przeciw kilku chorobom zakaźnym. Zawierają kilka drobnoustrojów i/ lub antygeny pochodzące od kilku drobnoustrojów. Dzięki nim za pomocą jednego ukłucia można uchronić dziecko jednocześnie przeciw kilku chorobom. Niektóre szczepionki skojarzone są stosowane od wielu lat, np. szczepionki trzywalentne (3 w 1): szczepionka DTP – przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (może zawierać całokomórkowy składnik krztuśca (DTwP) lub bezkomórkowy składnik krztuśca –DTaP/dTap); szczepionka MMR – przeciw odrze, śwince i różyczce (może występować również jako szczepionka czterowalentna, 4 w 1: przeciw odrze, śwince, różyczce i ospie wietrznej). Są reż szczepionki czterowalentne (4 w 1): DTaP-IPV (4 w 1): przeciw przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis W ostatnich latach produkowane są szczepionki pięcio- i sześciowalentne: szczepionki 5w1 : DTaP-IPV+Hib: przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu B, szczepionki 6w1 : DTaP-IPV+Hib+HBV: przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu b, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Tutaj jedno wkłucie chroni przed kilkoma chorobami jednocześnie , dzięki czemu można zmniejszyć ilość konserwantów w szczepionce i oszczędzić dziecku bólu. Do tego skraca się cały cykl nabywania...
Jak podaje Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego z roku na rok zwiększa się w Polsce liczba chorych na krztusiec. W 2018 roku odnotowano 1548 przypadków, a w 2019 ta liczba wzrosła do 1626. Krztusiec to jedna z chorób zakaźnych, na którą można się zaszczepić. Niestety, rosnąca liczba rodziców odmawiających szczepienia dzieci zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień może przyczyniać się do tego, że zapomniane już choroby zaczną powracać, np. krztusiec. Do zarażenia się krztuścem dochodzi stosunkowo łatwo Krztusiec, kiedyś znany jako koklusz, jest chorobą roznoszoną drogą kropelkową . To sprawia, że w kontakcie z osobą chorą mamy małe szanse na ustrzeżenie się przed zarażeniem. Wystarczy, że ta osoba na nas kichnie i w ten sposób przeniesie na nas chorobotwórcze bakterie. Krztusiec na początku nie daje wyraźnych objawów. W pierwszych tygodniach choroby trudno odróżnić ją od innej infekcji dróg oddechowych . Chory ma suchy kaszel, katar, stan podgorączkowy i stan zapalny gardła. Długotrwały, uciążliwy kaszel może jednak sugerować, że to koklusz, zwłaszcza, jeśli pojawią się dodatkowo wymioty i bezdech. Krztusiec jest chorobą, której nie można lekceważyć z uwagi na powikłania, jakie mogą jej towarzyszyć. Należą do nich: drgawki, nietrzymanie moczu, zapalenie płuc (co szczególnie groźne w przypadku niemowląt i małych dzieci). Kto powinien zaszczepić się na krztusiec? Zgodnie z polskim prawem szczepienie przeciwko krztuścowi jest obowiązkowe i powinni otrzymywać je każde dziecko w ramach szczepionki DTP (przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi). Eksperci radzą jednak, by osoby dorosłe nawet jeśli były szczepione w dzieciństwie (szczepionka obowiązuje od lat 60.), ponowiły szczepienia, by odnowić barierę ochronną. Również rodzice, którzy notorycznie odmawiają szczepienia dzieci, powinni wiedzieć, że tym samym narażają je na ryzyko...
