Alfabet polski: skąd się wywodzi, jak wygląda, ile ma liter?
Jak wygląda polski alfabet? Ile ma liter? Ile spółgłosek i samogłosek? Czym różni się podstawowy polski alfabet od pełnego? Czy polskie litery pisane i drukowane bardzo się od siebie różnią? Przekonaj się, że odkrywanie sekretów polskiego alfabetu może być naprawdę przyjemne.
Język polski należy do grupy języków słowiańskich (tak jak język ukraiński, rosyjski, czeski, słowacki czy serbski). Uchodzi za jeden z najtrudniejszych języków. Najprościej jest się go nauczyć przedstawicielom innych narodów słowiańskich.
Spis treści:
- Alfabet polski: z czego się wywodzi?
- Alfabet polski podstawowy
- Alfabet polski pełny (plus polskie znaki i dwuznaki)
Alfabet polski: z czego się wywodzi?
Podstawą alfabetu polskiego jest alfabet łaciński. Dokładnie tak samo, jak w przypadku języków takich jak: angielski, włoski, hiszpański, niemiecki czy francuski. Tak zwana „łacinka” to najpowszechniejszy alfabet na świecie. Szacuje się, że jest używany na co dzień przez około 35 procent ludzi żyjących na ziemi.
Alfabet polski podstawowy
Tak jak w przypadku wielu innych alfabetów, polski alfabet jest oparty na systemie dwuszeregowym. To znaczy, że wyróżnia się w nim wielkie i małe litery.
Alfabet polski podstawowy składa się z 23 liter:
Zobacz także
A, B, C, D. E. F. G. H, I, J, K, L, Ł, M, N, O, P, R, S, T, U, Y, W, Z
A, a – jak: anioł, awokado, aktor
B, b – jak: brat, but, balet
C, c – jak: cytryna, cebula, cud
D, d – jak: dom, dobro, dusza
E, e – jak: Eskimos, elegancja, ekologia
F, f – jak: fajka, fasola, firanka
G, g – jak: gruszka, góra, gołąb
H, h – jak: hulajnoga, herbata, herb
I, i – jak: igła, ideał, idol
J, j – jak: jabłko, jogurt, jagnię
K, k – jak: kot, kolor, kamień
L, l – jak: lot, luz, len
Ł, ł – jak: łyżwy, łyżka, łagodność
M, m – jak: mama, miłość, młodość
N, n – jak: noc, nitka, nuta
O, o – jak: oko, obłok, orzech
P, p – jak: pizza, pomidor, pielmieni
R, r – jak: ryba, rumianek, rok
S, s – jak: sen, sos, sala
T, t – jak: tata, tost, talent
U, u – jak: usta, ulica, ul
W, w – jak: wafelek, worek, wiosna
Y, y - w takich wyrazach jak: wszyscy, wydmy, byk
Z, z – jak: zima, zegar, zwykły
Alfabet polski pełny (z polskimi znakami i dwuznakami)
Alfabet polski pełny składa się z nieco więcej liter niż podstawowy.
Znajdziemy w nim litery charakterystyczne dla języka polskiego (tzw. polskie znaki), takie jak: ą, ć, ę, ó, ź, ż oraz dwuznaki: ch, dz, dź, sz, rz.
A, Ą, B, C, CH, CZ, Ć, D, DZ, DŹ, DŻ, E, Ę, F, G, H, I, J, K, L, Ł, M, N, O, Ó, P, R, RZ, SZ, T, U, W, Y, Z, Ź, Ż
A, a
Ą, ą (w wyrazach: bąk, kąsek, wąs
B, b
C, c
Ć, ć – jak: ćwikła, ćma, ćwierkać
Ch, ch – jak: chleb, chodnik, chudy
Cz, cz – jak: czekać, czarny, czysty
D, d
Dź, dź – jak: dźwig, dźwięk, dźwigać
Dż, dż – jak: dżem, dżokej, dżudo
E, e
Ę, ę – w wyrazach: kęs, wstęga,
F, f
G, g
H, h
I, i
J, j
K, k
L, l
Ł, ł
M, m,
N, n
Ń – w wyrazach: bańka, państwo, drań
O, o
Ó, ó – jak: ósemka, w wyrazach: róg, gród
P, p
R, r
Rz, rz – jak: rzeka, rzęsa, rząd
S, s
Ś, ś – jak: ślimak, ślub, święto
Sz, sz – jak: szept, szum, szyszka
T, t
U, u
W, w
Y, y
Z, z
Ź, ź – jak: źrebak, źle, źródło
Ż, ż – jak: żona, żaba, żelazko
Nie licząc dwuznaków – alfabet polski liczy 32 litery.
Samogłoski to:
A, Ą, E, Ę, I, U, Y
Spółgłoski to:
B, C, CH, CZ, Ć, D, DZ, DŹ, DŻ, F, G, H, J, K, L, Ł, M, N, P, R, RZ, SZ, T, W, Z, Ź, Ż
Co jeszcze warto wiedzieć o polskim alfabecie?
- w alfabecie polskim (ani podstawowym, ani pełnym) nie występują takie litery jak: v, q czy x,
- w języku polskim wyróżniamy samogłoski i spółgłoski. Samogłoski to: a, ą, e, ę, i, u, y, pozostałe głoski to spółgłoski,
- litery drukowane różnią się od liter pisanych,
- obecny kształt polskiego alfabetu zawdzięczamy wielu przemianom, które miał miejsce na przestrzeni wieków,
- można spróbować ułożyć zdanie, w którym występują wszystkie 32 polskie litery – przy czym nie musi być to zdanie pozbawione lekkiego absurdu, takie zdania potrafił układać poeta Stanisław Barańczak, np.
GĘŚĆ PŁYN, CHWAL FUTRO – BĄDŹ MÓJ, ŻEŃSKI!
SKŁÓĆ BAŚŃ GRYPĄ, ZWĘDŹ FLEJTUCHOM NIŻ!
SZEPT: „WCHŁOŃ GĘŚ, MĄĆ DRÓB, UŻYŹNIJ FLAKI”
Teraz już wiesz, jak wygląda alfabet polski podstawowy i pełny, ile ma samogłosek oraz jak rozpoznać polskie znaki oraz dwuznaki.
Alfabet polski do druku:
Pisany alfabet polski sprawia trudność? Zapraszamy do nauki pisania polskiego alfabetu razem z Mamo to Ja - począwszy od nauki pisania "A" i "a" aż do "Ż" i "ż".
Zobacz także: