Spóźniający się okres: jakie są przyczyny?

Spóźniający się okres nie zawsze oznacza ciążę. Brak miesiączki w spodziewanym terminie może być wywołany złą dietą lub stresem. Przyczyny spóźniania się okresu mają też związek z zażywanymi lekami, zaburzeniami hormonalnymi czy chorobami, jak przeziębienie, grypa czy angina. Sprawdź, ile może spóźniać się okres i co robić, jeśli test ciążowy dał wynik negatywny, a okresu nadal nie ma.

Spis treści:

• Ile może spóźniać się okres?
• ​Spóźniający się okres – czy to ciąża?
• Co oznacza spóźniający się okres?
• Spóźniający się okres a problemy hormonalne
• Co robić, jeśli okres się spóźnia, a test jest negatywny?

Ile może spóźniać się okres?

Jeśli okres spóźnia się kilka dni (3 lub 5), nie jest to powodem do niepokoju. Jeżeli jednak nie miesiączkujesz od kilku tygodni lub nawet miesięcy (a nie jesteś w ciąży) albo masz okres nieregularny, koniecznie idź do lekarza. Tak długo spóźniający się okres nie jest zjawiskiem naturalnym. Może świadczyć o:

• przewlekłym stanie zapalnym jajników;
• osłabieniu organizmu;
• problemach hormonalnych;
• działaniu ubocznym niektórych leków, np. psychotropowych, na nadciśnienie.

Cykl menstruacyjny kobiety trwa średnio 28 dni, niektóre z nas mają okres co 21 dni, inne co 35 dni. Taką długość cyklu uznaje się za normę. Jeżeli masz okres częściej, rzadziej albo w trakcie cyklu pojawiają się plamienia, skonsultuj się z ginekologiem.

Spóźniający się okres – czy to ciąża?

Tak, spóźniający się okres to najczęstsza objaw ciąży i zwykle jest to pierwsza myśl, gdy miesiączka nie pojawia się w spodziewanym terminie (a do tego odczuwasz charakterystyczny dla początku ciąży ból podbrzusza). Aby potwierdzić lub wykluczyć ciążę, najlepiej zrobić test ciążowy (kupisz go w aptece lub drogerii, kosztuje ok. 10 zł). Dostępne na rynku testy są dokładne i można je stosować nawet dzień po terminie spodziewanego okresu .

Uwaga! Wiarygodność testu ciążowego wynosi około 95–99 proc. Aby mieć stuprocentową pewność, czy jesteś w ciąży, powinnaś wykonać pomiar hormonu beta hGC z krwi.

Co oznacza spóźniający się okres?

Miesiączkowanie jest objawem zdrowia. Spóźniający się okres albo jego zanik może świadczyć o tym, że nie wszystko w twoim organizmie przebiega prawidłowo. Wbrew pozorom, niewiele potrzeba, aby do tego doprowadzić.

Najczęstsze przyczyny spóźniającego się okresu to:

• zła dieta – czyli taką, która zawiera za mało kalorii. Mózg włącza wtedy tryb oszczędnościowy, a że w „głodowych czasach” lepiej nie zachodzić w ciążę, zanika owulacja i okres - wrócą, gdy zrezygnujesz z restrykcyjnego odchudzania się i nabierzesz sił;
• przepracowanie i intensywne ćwiczenia fizyczne– w obydwu przypadkach organizm musi uzupełnić zapasy utraconych kalorii oraz wypoconych płynów i soli mineralnych. Wyczerpany organizm nie może sobie pozwolić na miesiączkowanie, które wiąże się z utratą żelaza i czerwonych krwinek;
• podróże – zmiana klimatu i strefy czasowej zakłócają zegar twojego ciała; organizm potrzebuje kilku dni, aby dostosować się do nowych warunków i odzyskania wewnętrznej równowagi. Sprawy nie ułatwia także związane z wyjazdem podenerwowanie;
• stres – na krótką metę mobilizuje do działania, na dłuższą prowadzi do wyczerpania organizmu. Powoduje przekierowanie wszystkich sił na pracę mózgu i mięśni i uaktywnia produkcję androgenów (męskich hormonów płciowych);
• leki – takie skutki uboczne mają niektóre środki przeciwdepresyjne, leki na nadciśnienie, nasenne lub kortykosteroidy.
• choroby - silna infekcja, np. grypa lub angina, może spowodować nawet kilkunastodniowe opóźnienie się okresu.

Spóźniający się okres a problemy hormonalne

Okres może się też spóźniać w wyniku zaburzeń hormonalnych. Cyklem miesięcznym kobiety sterują hormony – głównie wytwarzane w jajnikach estrogeny i progesteron. Na regularność cyklów duży wpływ mają także przysadka mózgowa i tarczyca. Spóźniający się okres to powód, aby zrobić badanie krwi. Być może będziesz potrzebować skierowania do lekarza endokrynologa.

Najczęstsze przyczyny spóźniania się okresu o podłożu hormonalnym:

• źle dobrane tabletki antykoncepcyjne – okres może się spóźniać po odstawieniu tabletek lub gdy tabletki zostały źle dobrane. Aby uregulować cykl miesiączkowy, trzeba zmienić antykoncepcję lub zaprzestać jej stosowania (krwawienie powinno się pojawić po dwóch–trzech miesiącach);
• nadczynność lub niedoczynność tarczycy - hormony tarczycy (T3 i T4) regulują m.in. pracę jajników: sterują wytwarzanie hormonów i nadzorują dojrzewanie jajeczek. Gdy we krwi jest zbyt niskie stężenie hormonów tarczycy, wzrasta produkcja estrogenów i uaktywnia się przysadka mózgowa - to powoduje rozregulowanie okresu. Aby wszystko wróciło do normy, trzeba leczyć niedoczynność tarczycy;
• hiperprolaktynemia - to wynik podwyższonego poziomu prolaktyny (hormonu produkowanego przez przysadkę mózgową); który zaburza płodność i może wywoływać laktację, nawet gdy nie karmisz dziecka. Hipeprolaktynemia wymaga dokładnych badań (bywa wynikiem guza przysadki mózgowej!) i leczenia;
• zespół policystycznych jajników (PCOS) - jego przyczyny nie są dokładnie znane. PCOS stwierdza się, gdy występują rzadkie owulacje, co zaburza miesiączkowanie, podwyższony poziom androgenów (dowodem na to jest np. nadmierne owłosienie) i liczne torbiele na jajnikach (wykrywa się je podczas USG). Zespołu policystycznych jajników nie można wyleczyć, można jednak złagodzić jego objawy;
• menopauza – chociaż menopauza występuje około 50. roku życia, u niektórych kobiet zdarza się przedwcześnie – przed 40., a nawet 30. rokiem życia i wymaga leczenia. Jeżeli chcesz się dowiedzieć, kiedy wejdziesz w okres menopauzalny, porozmawiaj z mamą (prawdopodobnie przekwitanie zacznie się u ciebie w podobnym wieku). W spowolnieniu i złagodzeniu tego procesu pomoże hormonalna terapia zastępcza lub kuracja środkami z fitoestrogenami (hormony roślinne, które działają podobnie do estrogenów).

Okres się spóźnia, a test jest negatywny - co robić?

Gdy okres spóźnia się ponad 2 miesiące (lub tyle wynoszą odstępy pomiędzy kolejnymi krwawieniami), a test ciążowy daje negatywny wynik, powinnaś pójść do ginekologa. Lekarz skieruje cię na badania. Prawdopodobnie zleci wykonanie testów które sprawdzą poziom:

• progesteronu
• prolaktyny
• hormonów tarczycy
• FSH
• LH
• testosteronu
• androstendionu
• estradiolu.

Spóźniający się okres to problem, którego nie można lekceważyć. Czasem wystarczy zmienić tryb - uregulować wagę ciała, zwiększyć aktywność fizyczną oraz unikać stresu. Na ogół jednak do uregulowania miesiączki potrzebne jest leczenie farmakologiczne.

Zobacz też:

• Endometrioza – objawy są często mylone z miesiączką
• Ból jajnika: przyczyny, objawy, kiedy do lekarza
• Objawy ciąży w pierwszym tygodniu: 7 wczesnych oznak ciąży