Reklama

Czy można zwolnić kobietę w ciąży? To pytanie nurtuje wiele przyszłych mam. Na szczęście prawo jest zdecydowane po ich stronie. Przed kłopotami w pracy, mogącymi wynikać z ich szczególnego stanu, chronią kobiety przepisy kodeksu pracy, a dodatkową wykładnię stanowi analiza orzecznictwa Sądu Najwyższego. Wyjaśniamy, na czym polega specjalna opieka prawna roztaczana nad pracującą przyszłą mamą.

Reklama

Czy można zwolnić kobietę w ciąży:

Czy pracodawca może zwolnić kobietę w ciąży?

Kobiety w ciąży nie można zwolnić z pracy. Jest to zapisane w Kodeksie pracy (art. 177, par. 1). Prawo to dotyczy także sytuacji, gdy ciężarna jest na urlopie macierzyńskim (przed porodem i po).

Od tej zasady jest jednak kilka wyjątków. Do wypowiedzenia umowy o pracę może dojść w sytuacji, gdy ciężarna:

  • naruszyła podstawowe obowiązki pracownicze,
  • popełniła w czasie trwania umowy o pracę przestępstwo uniemożliwiające dalsze zatrudnianie jej na zajmowanym stanowisku (musi być w tej sprawie prawomocny wyrok),
  • utraciła uprawnienia konieczne do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

W sytuacjach opisanych powyżej pracodawca musi decyzję o zwolnieniu kobiety w ciąży uzgodnić ze związkiem zawodowym reprezentującym pracownicę (jeżeli działa w firmie) i otrzymać w tej sprawie jego zgodę.

Zakaz wypowiadania i rozwiązywania umów o pracę z kobietami w ciąży nie dotyczy pracy na umowie na okres próbny, który nie przekracza jednego miesiąca.

Zwolnienie kobiety w ciąży w sytuacji upadłości miejsca pracy

Pomimo kodeksowych zakazów wypowiadania i rozwiązywania umów z pracownicami w ciąży, istnieją dwa przypadki, w których można zwolnić kobietę w ciąży. Ma to miejsce w sytuacji gdy:

  • ogłoszono upadłość miejsca pracy
  • lub jego likwidację.

Wówczas termin rozwiązania umowy pracodawca ustala z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową.

Zwolnienie kobiety w ciąży a zwolnienia grupowe

Inna sytuacja będzie miała miejsce w przypadku zwolnień grupowych. W takim przypadku pracodawca nie może zwolnić kobiety w ciąży z pracy, ale może zastosować tzw. wypowiedzenie zmieniające, czyli zmianę warunków jej pracy i płacy.

Czy można zwolnić kobietę w ciąży, która ma umowę na czas określony?

Zgodnie z przepisami wszystkie umowy terminowe, które miałyby zakończyć się wcześniej (czyli w trakcie trwania ciąży, ale później niż po jej trzecim miesiącu), ulegają przedłużeniu do dnia porodu.

Taka ochrona nie będzie jednak dotyczyć kobiety w ciąży zatrudnionej na miesięczny okres próbny lub zastępującej nieobecnego pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy (na podstawie umowy na zastępstwo).

Gdy umowa o pracę na czas określony wygasa przed upłynięciem trzeciego miesiąca ciąży, pracodawca nie jest zobowiązany do jej przedłużenia. W takiej sytuacji może, ale nie nie musi, zaproponować zawarcie kolejnej umowy z kobietą w ciąży.

Czy pracodawca może zwolnić kobietę w ciąży na wypowiedzeniu?

Prawo chroni przyszłą mamę także w sytuacji, gdy zaszła w ciążę na wypowiedzeniu. Wystarczy dostarczyć pracodawcy zaświadczenie lekarskie potwierdzające ciążę, aby na tej podstawie być przywróconą do pracy.

Gdyby pracodawca odmówił przywrócenia kobiety w ciąży do pracy, zobowiązany jest wypłacić wynagrodzenie za czas niewykonywanej pracy. Co więcej, do pracy powinien przywrócić również wtedy, gdy formalnie kobieta już nie pracuje, gdyż zakończył się jej okres wypowiedzenia, ale zaszła w ciążę jeszcze podczas jego trwania. W takiej sytuacji ciężarna nie otrzyma pensji tylko za czas, który upłynął od chwili zakończenia wypowiedzenia do momentu, w którym poinformowała szefa o ciąży.

Zgodnie z przepisami, kobiecie, która w chwili składania wypowiedzenia nie wiedziała o swojej ciąży, przysługuje prawo przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach.

Czy kobieta w ciąży może mieć nadgodziny?

Kobiecie w ciąży przysługuje więcej przywilejów niż tylko ochrona przed zwolnieniem. Podczas ciąży nie może bez swojej zgody:

  • pracować po godzinach,
  • pracować nocą,
  • wyjeżdżać w delegacje poza miejsce zamieszkania,
  • zatrudniać się w systemie przerywanego czasu pracy.

Kobieta w ciąży może wychodzić z pracy na zalecone przez lekarza badania, jeżeli nie można ich wykonać w innym terminie. Nieobecności te nie wpływają na wysokość pensji.

Praca kobiety w ciąży w niesprzyjających warunkach

Jeżeli praca ciężarnej wiąże się z wysiłkiem fizycznym (noszenie ciężkich przedmiotów) albo jest szkodliwa dla zdrowia (hałas, promieniowanie jonizujące czy nadfioletowe), szef powinien powierzyć jej inne obowiązki, a jeżeli nie może tego zrobić – zwolnić kobietę z konieczności przychodzenia do pracy i wypłacać pensję.

Nowe obowiązki nie wpływają na obniżenie wynagrodzenia. Dotyczy to też pracy w porze nocnej. Pracodawca jest zobowiązany zmienić rozkład czasu pracy przyszłej mamie w taki sposób, aby mogła wykonywać pracę za dnia. W przypadku gdy jest to niemożliwe lub niecelowe, powinien przenieść ją do innej pracy, lub jeżeli nie ma takiej jeśli to miał być myślnik, to należy napisać "możliwości — zwolnić".---#---W przypadku gdy jest to niemożliwe lub niecelowe, powinien przenieść ją do innej pracy, lub jeżeli nie ma takiej możliwości - zwolnić na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.---#---możliwości-zwolnić#możliwości — zwolnić---#---możliwości - zwolnić">możliwości – zwolnić na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Po ustaniu przyczyn uzasadniających przeniesienie kobiety w ciąży do innej pracy, skrócenia czasu pracy, bądź zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy, pracodawca ma obowiązek zatrudnić ją na warunkach, które określa umowa o pracę.

Czy ciężarna może wziąć urlop macierzyński, zanim urodzi?

Sześć tygodni urlopu macierzyńskiego może przypadać przed planowanym terminem porodu. Jeżeli kobieta w ciąży chce skorzystać z takiej możliwości, musi złożyć w pracy wniosek o urlop i zaświadczenie lekarskie o przewidywanej dacie porodu. Jeżeli tego nie zrobi, urlop macierzyński rozpocznie się w dniu porodu.

Gdzie kobieta w ciąży może dochodzić swoich praw, gdy szef łamie przepisy?

W takiej sytuacji kobieta w ciąży może złożyć:

  • skargę do Państwowej Inspekcji Pracy, która wyśle kontrolę do zakładu, w którym pracuje; jeżeli nieprawidłowości się potwierdzą, inspektor nakaże pracodawcy ich usunięcie i nałoży na niego karę finansową,
  • wnieść sprawę do sądu pracy, aby rozstrzygnął, kto ma jeśli to miał być myślnik, to należy napisać "rację — w".---#---skargę do Państwowej Inspekcji Pracy, która wyśle kontrolę do zakładu, w którym pracuje; jeżeli nieprawidłowości się potwierdzą, inspektor nakaże pracodawcy ich usunięcie i nałoży na niego karę finansową,
    sprawę do sądu pracy, aby rozstrzygnął, kto ma rację - w takiej sytuacji przydatne bywa odpowiednie ubezpieczenie ochrony prawnej, dzięki niemu kobieta nie będzie ponosić kosztów spraw sądowych, w tym opłacenia honorarium prawnika.---#---rację-w#rację — w---#---rację - w">rację – w takim postępowaniu przydatne bywa odpowiednie ubezpieczenie ochrony prawnej; dzięki niemu kobieta nie będzie ponosić kosztów spraw sądowych, w tym opłacenia honorarium prawnika.

Zobacz także:

Reklama

Reklama
Reklama
Reklama