Słowo rekolekcje pochodzi ze średniowiecznej łaciny i oznacza wewnętrzne skupienie. Aktualnie w Kościele katolickim wyróżnia się różne rodzaje rekolekcji i wcale nie chodzi wyłącznie o adwentowe i wielkopostne… Jedno jest pewne: właśnie rekolekcje wielkopostne od wieków mają wyjątkowe znaczenie dla katolików.
Spis treści:
Rekolekcje to rodzaj religijnych ćwiczeń, które mogą mieć formę spotkań na mszach, konferencjach lub dniach skupienia. Poruszane podczas nich kwestie mają przybliżać uczestników do Boga. Udział w rekolekcjach pozwala zatrzymać się w codziennej gonitwie i zadbać o swoje duchowe zdrowie.
Jakie są rodzaje rekolekcji? Pierwszy podział, jaki się nasuwa, to oczywiście ten na rekolekcje adwentowe (przed Bożym Narodzeniem) i wielkopostne (przed Wielkanocą). Prócz nich wyróżnia się jednak również rekolekcje:
Rekolekcje wielkopostne najczęściej mają formę rekolekcji parafialnych i otwartych. Oznacza to, że organizowane są przez parafię i może w nich wziąć udział każdy.
Zgodnie ze swą nazwą, odbywają się w Wielkim Poście. To czas, kiedy wierzący przygotowują się do najważniejszych świąt w całym kalendarzu liturgicznym. Wielkanoc to czas triumfu Zbawiciela nad śmiercią, a Jego zmartwychwstanie stanowi zapowiedź życia wiecznego dla wszystkich wiernych.
Jeśli chodzi o cel, w jakim wierzący biorą udział w rekolekcjach wielkopostnych, jest to przede wszystkim duchowe przygotowanie się do Triduum paschalnego i do Wielkanocy. Co zatem robi się na rekolekcjach?
Termin rekolekcji wielkopostnych ustalają między sobą poszczególne parafie. To bardzo ważne, ponieważ podczas rekolekcji należy zapewnić nie tylko obecność księdza rekolekcjonisty, ale i większą liczbę kapłanów, którzy będą udzielać sakramentów uczestnikom.
Kto prowadzi rekolekcje? Za każdym razem jest to ksiądz, który przyjeżdża z innej parafii, nieraz bardzo odległej (np. z Syberii czy kraju, w którym pełni funkcję misjonarza). Każda parafia, zapraszając parafian na rekolekcje, informuje, kto je wygłosi.
Rekolekcje wielkopostne z reguły trwają trzy lub cztery dni. O terminie ich rozpoczęcia i zakończenia również informuje parafia. Podczas ogłoszeń parafialnych oraz na stronie parafii można sprawdzić też godziny mszy rekolekcyjnych, oraz które z nich przeznaczone są dla dzieci, młodzieży i dorosłych.
W czasie trwania rekolekcji wielkopostnych uczniowie mają dni wolne od zajęć. Szkoła umożliwia w ten sposób dzieciom i młodzieży uczestnictwo w rekolekcjach, jednak nie ma prawa w żaden sposób sprawdzać, czy uczniowie faktycznie wzięli w nich udział. Z reguły o tym, czy udział w rekolekcjach dzieci jest obowiązkowy, decydują rodzice. Jeśli rodzina jest wierząca i praktykująca, najczęściej uczestnictwo w rekolekcjach wielkopostnych rozumiane jest samo przez się. Jeśli rodzina jest niewierząca lub wyznaje inną religię nie bierze udziału w rekolekcjach. Zgodnie z przepisami, szkoła w czasie rekolekcji powinna zapewnić opiekę uczniom, którzy nie uczestniczą w rekolekcjach.
Źródła:
D. Winiecka: Czym są rekolekcje. Rozmowa z nowicjuszem jezuickim Antonim Chlistowskim, „Przewodnik Katolicki” 2009 nr 25,
MEN o pracy szkół w czasie rekolekcji wielkopostnych, rp.pl [dostęp 8.03.2023]
Zobacz także:
Sprawdź, co warto wiedzieć o okresie wielkanocnym, o czasie jego trwania i symbolice. Dowiedz się, jakie święta w czasie okresu wielkanocnego są obchodzone w kościele katolickim. Spis treści Okres wielkanocny – czym jest? Od kiedy do kiedy trwa okres wielkanocny? Święta w okresie wielkanocnym Okres wielkanocny – symbole, ciekawostki Okres wielkanocny: czym jest? Okres wielkanocny w kościele katolickim to czas między Wielkanocą a uroczystością Zesłania Ducha Świętego (Zielone Świątki, Pięćdziesiątnica). Trwa 50 dni. Dla katolików oznacza on 50 dni wypełnionych radością związaną ze zmartwychwstaniem Jezusa. Z okresem wielkanocnym wiąże się również obowiązek przyjęcia komunii świętej, poprzedzony spowiedzią . Mówi o tym trzecie przykazanie kościelne: „Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym , przyjąć komunię świętą”. Dawniej w tymże przykazaniu zamiast określenia „okres wielkanocny” widniało „czasy wielkanocne”: „Przynajmniej raz w roku spowiadać się, a w czasach wielkanocnych komunię świętą przyjmować”. Aktualnie przykazanie przystąpienia do spowiedzi przynajmniej raz w roku stanowi oddzielne przykazanie, lecz wielu wiernych wciąż korzysta z sakramentu pokuty przed przyjęciem komunii właśnie w okresie wielkanocnym. Od kiedy do kiedy trwa okres wielkanocny? Okres wielkanocny rozpoczyna się w Niedzielę Wielkanocną. W 2023 roku zacznie się on 9 kwietnia i potrwa do tzw. Pięćdziesiątnicy, czyli niedzieli Zesłania Ducha Świętego, które to święto wypada w niedzielę, 28 maja. W związku z tym, że Wielkanoc jest świętem ruchomym – Zielone Świątki również wypadają każdego roku innego dnia. Oba święta obchodzone są w niedzielę, dlatego Dzień Zesłania Ducha Świętego...
Jeśli nie wiesz, co wkładamy do koszyczka wielkanocnego, możesz skorzystać z naszej ściągi. Przy okazji wytłumacz dziecku, dlaczego wybieramy właśnie te produkty. W Wielką Sobotę święci się wybrane pokarmy w kościołach, a potem dzieli się nimi podczas wielkanocnego śniadania. Dzieci uwielbiają pomagać rodzicom w przygotowaniach do świąt, zaproponuj więc maluchowi wspólne spakowanie święconki. Co wkładamy do koszyczka wielkanocnego? Tradycja nakazuje, by w koszyczku wielkanocnym znalazły się produkty, które później pojawią się na wielkanocnym stole. Każdy z nich ma swoją symbolikę. To, co wkładamy do koszyczka wielkanocnego, ma zapewnić zdrowie, pomyślność i dostatek na cały rok. Chleb jest najważniejszym z symboli – oznacza ciało Pana Jezusa. Poza dbaniem o zawartość wiele osób stara się także pięknie przyozdobić koszyczek – np. gałązkami bukszpanu, eleganckimi serwetkami. Niektóre koszyczki są duże i okazałe, inne skromniejsze, jednak tym, co je łączy, jest ich symbolika w postaci włożonych do środka produktów. Produkty do koszyczka wielkanocnego: lista Oto lista obowiązkowych produktów do święconki oraz ich symbolika: Mięso – zapewnia zdrowie, płodność i dostatek. Święci się przede wszystkim wędlinę , np. kawałek szynki, kiełbasy. Sól – oznacza prostotę życia. Dodaje potrawom smaku, chroni przed zepsuciem i ma właściwości oczyszczające. Kiedyś wierzono, że potrafi odstraszyć zło. Jajko – jest znakiem zwycięstwa nad śmiercią, odradzającego się życia i płodności. Do koszyczka wkładamy jajka ugotowane na twardo. Najczęściej są to pisanki . Baranek – oznacza pokorę i łagodność. Ten z czerwoną chorągiewką jest symbolem Chrystusa Zmartwychwstałego. Chleb – to pokarm podstawowy symbolizujący...
Modlitwa na śniadanie wielkanocne to jeden z głównych punktów obchodów Wielkanocy. W wielu domach poza tradycyjnymi wielkanocnymi daniami jest ważna również wielkanocna modlitwa. Sprawdź, co warto na jej temat wiedzieć. Dowiedz się: Co się czyta przy śniadaniu wielkanocnym? Jaką modlitwę powinno się odmówić na śniadaniu wielkanocnym? Jak powinno wyglądać śniadanie wielkanocne? Błogosławieństwo pokarmów wielkanocnych w domu – tekst Co się czyta przy śniadaniu wielkanocnym? Do najważniejszego dnia Wielkanocy przygotowują wiernych rekolekcje wielkopostne . Dodatkowo w niektórych domach śniadanie wielkanocne rozpoczyna się odczytaniem fragmentu Biblii. Zgodnie z tradycją głowa rodziny odczytuje na głos Ewangelię św. Łukasza (24, 36-43) : „Jezus ukazuje się Apostołom; A gdy rozmawiali o tym, On sam stanął pośród nich i rzekł do nich: «Pokój wam!» Zatrwożonym i wylękłym zdawało się, że widzą ducha. Lecz On rzekł do nich: «Czemu jesteście zmieszani i dlaczego wątpliwości budzą się w waszych sercach? Popatrzcie na moje ręce i nogi: to Ja jestem. Dotknijcie się Mnie i przekonajcie: duch nie ma ciała ani kości, jak widzicie, że Ja mam». Przy tych słowach pokazał im swoje ręce i nogi. Lecz gdy oni z radości jeszcze nie wierzyli i pełni byli zdumienia, rzekł do nich: «Macie tu coś do jedzenia?». Oni podali Mu kawałek pieczonej ryby. Wziął i jadł wobec nich”. Po odczytaniu fragmentu Biblii głowa rodziny może raz jeszcze złożyć najbliższym życzenia, wypowiadając słowa: „Prosimy Cię, Zmartwychwstały Panie, daj nam tu zebranym razem przy stole – w naszej rodzinie i w gronie przyjaciół – z wiarą przeżywać Twoją obecność podczas naszego świątecznego posiłku w dzień Twego zwycięstwa. Prosimy Cię, abyśmy mogli...
