Wielki Piątek: znaczenia, tradycja, przesądy
Adobe: Renáta Sedmáková
Święta i uroczystości

Wielki Piątek: znaczenie, tradycja, przesądy. Co się wtedy wydarzyło i jak się go obchodzi?

Wielki Piątek to szczególny dzień dla chrześcijan. To także jedyny dzień w roku liturgicznym, kiedy w kościołach nie odprawia się mszy świętej. W kulturze ludowej istnieje wiele tradycji i przesądów związanych z Wielkim Piątkiem. Sprawdź, czy znasz je wszystkie.

Wielki Piątek, drugi dzień Triduum Paschalnego, obchodzony jest na pamiątkę męki i śmierci Jezusa Chrystusa. To czas żałoby i zadumy. W tym dniu katolików obowiązuje ścisły post, a we wszystkich kościołach odprawiana jest liturgia Męki Pańskiej.

Spis treści:

Co się wydarzyło w Wielki Piątek?

W Wielki Piątek zgodnie z tradycją chrześcijańską Jezus został ukrzyżowany. Po całonocnej modlitwie, osądzeniu i skazaniu na śmierć przez Poncjusza Piłata, Jezus wyruszył na Golgotę – miejsce Swojej kaźni, dźwigając na barkach ciężki, drewniany krzyż. W trakcie pełnej trudu drogi był On biczowany, szydzono z Niego, poniżano. Przybity do krzyża konał w nieludzkich męczarniach. Według tradycji chrześcijańskiej Jezus cierpiał na krzyżu przez 6 godzin, do godziny 15. Wtedy nad całą okolicą zapadła ciemność i nastąpiło potężne trzęsienie ziemi.

Co odbywa się w kościele w Wielki Piątek?

W kościołach katolickich, w godzinach popołudniowych, a zwyczajowo o godzinie 15:00, obchodzona jest liturgia Wielkiego Piątku, która składa się z czterech części:

  • liturgii słowa, w której dominuje opis męki Chrystusa według św. Jana. Ta część kończy się uroczystą modlitwą powszechną;
  • adoracji Krzyża, podczas której wierni oddają cześć „drzewu krzyża, na którym zawisło zbawienie świata” poprzez ucałowanie ran Jezusa;
  • Komunii Świętej jako przyjęcia Ciała Pana i wyznania wiary, że otrzymali nowe życie poprzez śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa;
  • procesji do Grobu Pańskiego, podczas której wierni koncentrują swoje myśli na Chrystusie, który został zabity, ale nadal żyje. Współcześnie tradycja ta jest kultywowany tylko w Polsce, Bawarii i Austrii.


Charakterystyczna dla Wielkiego Piątku jest także rozpoczęcie liturgii prostracją głównego celebransa – przed ołtarzem duchowny leży na brzuchu z rozłożonymi rękami. Ten gest jest wyrazem pokory wobec Boga i głębokiej modlitwy. Obecny kształt liturgii Wielkiego Piątku obowiązuje od Soboru Watykańskiego II.

Wielki Piątek jest drugim dniem Triduum Paschalnego. Triduum Paschalne, czyli Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota to najważniejsze dni dla chrześcijan. W tym czasie wierni celebrują misterium paschalne, zwane inaczej tajemnicą wielkanocną lub największą tajemnicą wiary: poprzez swoją męczeńską śmierć zmartwychwstanie i wniebowstąpienie Jezus Chrystus odkupił człowieka z grzechu. Triduum Paschalne rozpoczyna się wieczorną mszą w Wielki Czwartek (msza Wieczerzy Pańskiej), a kończy nieszporami w Niedzielę Wielkanocną.

Co dla wiernych oznacza Wielki Piątek?

Dla chrześcijan jest to najważniejszy dzień w kalendarzu liturgicznym, a męczeńska śmierć Chrystusa jest podstawą wielkiej tajemnicy wiary. W Wielki Piątek Chrystus oddał swoje życie za wszystkich ludzi, a Jego śmierć jest zwycięstwem miłości nad grzechem, światła nad mrokiem. Wielki Piątek jest przypomnieniem całemu światu o potędze Boskiej miłości.

Na czym polega żałoba w kościele w Wielki Piątek?

Wielki Piątek jest dniem śmierci Jezusa za nasze grzechy i w tym dniu wierni pogrążają się w żałobie. Dlatego też liturgia Męki Pańskiej nie rozpoczyna się pieśniami, nie używa się instrumentów muzycznych ani dzwonków. Cisza ma skłaniać do skupienia i refleksji nad tym, że, mimo iż Jezus umarł, to nadal żyje. W Wielki Piątek w kościołach używa się czerwonych szat liturgicznych, które symbolizują miłość, która zwycięża na krzyżu.

Ścisły post – czego nie można jeść w Wielki Piątek?

W Wielki Piątek w Kościele katolickim obowiązuje post ścisły jako szczególna forma pokuty i zadośćuczynienia. Dotyczy on wszystkich wiernych między 14. a 60. rokiem życia. Poza dziećmi z postu zwolnione są kobiety w ciąży oraz osoby chore. Wiernych obowiązuje post ilościowy: ograniczenie się do trzech posiłków, w tym tylko jeden może w pełni zaspokoić głód oraz post jakościowy: tego dnia nie je się pokarmów mięsnych. Poza Wielkim Piątkiem katolików obowiązuje ścisły post także w Środę Popielcową.

Przesądy i tradycje ludowe w Wielki Piątek

Ludowe praktyki związane z obchodami Wielkiego Piątku są chętnie kultywowanymi tradycjami w wielu regionach Polski. Jedną z takich tradycji są straże przy Grobie Pańskim, które do dziś funkcjonują m.in. w Małopolsce, oraz inscenizacje związane z drogą krzyżową.

W tradycji ludowej nadal funkcjonują liczne przesądy wiązane z Wielkim Piątkiem. Oto niektóre z nich:

  • Dawniej wierni zastanawiali się, czy w Wielki Piątek można sprzątać. Tak, jednak w ograniczonym zakresie. W tym dniu nie można wykonywać ciężkich prac ani używać narzędzi, szczególnie wbijać gwoździ. To może przynieść nieszczęście. Nie wolno także prać ubrań, ponieważ, jak wierzono, będą one wciąż brudne.
  • Wierzono, że chleb oraz inne wypieki takie jak mazurki czy baby wielkanocne pieczone w Wielki Piątek będą wiecznie świeże.
  • Wszystkie modlitwy wypowiedziane w Wielki Piątek o godzinie 15:00, w chwili śmierci Jezusa Chrystusa, na pewno się spełnią.
  • Wierzono, że dzieci urodzone tego dnia mają mieć bardzo trudne życie.

 


Zobacz także:

 

18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
Rabat 20% na markę Dr_Irena_Eris
Rabat 20% na markę Dr Irena Eris
Rabat 20% na całą markę Dr Ire... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO20
Zobacz
+
Rabat 20% na markę Dr Irena Eris
Online

Rabat 20% na całą markę Dr Irena Eris. Oferta dostępna na www.sklep.drirenaeris.com. Nie łączy się z innymi promocjami, nie dotyczy Prosystem Home Care oraz voucherów prezentowych. Szczegóły na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO20
Zobacz
-50% na drugi tańszy produkt
-50% na drugi tańszy produkt
Rabat 50% na drugi produkt w n... więcej»
Kod rabatowy:Triumph24
Zobacz
+
-50% na drugi tańszy produkt
Online
Stacjonarnie

Rabat 50% na drugi produkt w niższej cenie. Obejmuje wybrany asortyment dostępny w sklepach stacjonarnych, outletach, wybranych sklepach partnerskich i na pl.triumph.com. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:Triumph24
Zobacz
-40% przy zakupach za min. 50 zł
-40% przy zakupach za min. 50 zł
Skorzystaj z kodu WIOSNA40 i o... więcej»
Kod rabatowy:WIOSNA40
Zobacz
+
-40% przy zakupach za min. 50 zł
Online

Skorzystaj z kodu WIOSNA40 i otrzymaj 40% zniżki na produkty nieprzecenione, oznaczone tym kodem na eveline.pl/skorzystaj-z-promocji przy zakupach za min. 50 zł. Oferta ważna tylko na eveline.pl w dniach 18-24.04.2024. Kody rabatowe nie łączą się. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:WIOSNA40
Zobacz
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za minimum... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
+
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Online

Rabat 25% na zakupy za minimum 499 zł w sklepie internetowym www.karcher.pl. Oferta dotyczy produktów nieprzecenionych z kategorii Home&Garden i nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
do -30%
do -30%
Rabat do -30% na wybrane produ... więcej»
Kod rabatowy:YAY
Zobacz
+
do -30%
Online

Rabat do -30% na wybrane produkty przy zakupie min 2 sztuk. Szczegóły i oferta dostępne na www.answear.com.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:YAY
Zobacz
20% rabatu na wszystko
20% rabatu na wszystko
Rabat 20% na wszystkie produkt... więcej»
Kod rabatowy:ZAKUPY
Zobacz
+
20% rabatu na wszystko
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na wszystkie produkty Sisley i Hair Rituel by Sisley w butiku internetowym sisley-paris.pl i stacjonarnie w Maison Sisley w Warszawie. Promocja nie dotyczy nowości, zestawów i produktów z zakładki "Ostatnia Szansa". Szczegóły dostępne u Partnera.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:ZAKUPY
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA