Wyniki
Wyniki
Laureaci
Wyniki
Wyniki
Wyniki
ziajka krr
Wyniki
Nivea Klub Rodzica Recenzenta
Wyniki
nivea baby 2w1 krr
Wyniki
Pampers KRR
Wyniki
Wyniki
Wyniki
Wyniki
Apostrofa: co to jest, jak ją rozpoznać, funkcje [dużo przykładów]
Adobe Stock/pressmaster
Język polski

Apostrofa: co to jest, jak ją rozpoznać [przykłady]

Co to jest apostrofa? Jak rozpoznać apostrofę i nie mylić jej z innym środkiem stylistycznym lub… apostrofem? Wyjaśniamy najprościej jak się da, podając liczne przykłady.

Z apostrofą spotykamy się bardzo często. Pojawia się w dziełach powstałych na przestrzeni całej historii literatury zarówno polskiej, jak i powszechnej. Wygląda na to, że apostrofa pełni naprawdę ważne funkcje. Jak się zaraz okaże – nie tylko w literaturze.

Spis treści:

Czy można jeść truskawki w ciąży? Tak, ale nie zawsze! (czy mogą wywołać uczulenie u dziecka?)

Co to jest apostrofa?

Apostrofa to po prostu zwracanie się słowami do kogoś lub czegoś. Zwrot taki może być kierowany zarówno do osoby żyjącej, jak i zmarłej, do rzeczy, zjawiska, idei lub miejsca.

Przykłady najpopularniejszych apostrof to:

  • Litwo, ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie… (A. Mickiewicz „Pan Tadeusz”)
  • O Radości, iskro bogów, kwiecie elizejskich pól… (F. Schiller „Oda do radości”
  • Młodości, dodaj mi skrzydła! (A. Mickiewicz „Oda do młodości”

Apostrofa jest jednym ze środków stylistycznych (zwanych również: figurami retorycznymi, środkami wyrazu czy chwytami poetyckimi), tak jak metafora (przenośnia), epitet, porównanie i wiele innych środków językowych, które nigdy nie pojawiają się przypadkiem.

W tym miejscu warto dopowiedzieć, że apostrofa jest składniowym środkiem stylistycznym. Co to znaczy? To znaczy, że pojawienie się apostrofy ma związek z budową zdania (składnia zajmuje się tym, z czego składa się zdanie). Innym przykładem składniowej figury retorycznej jest powtórzenie (np. dolo, moja dolo) czy wykrzyknienie (och!).

Funkcje apostrofy

Już na przykładzie podanych wyżej trzech przykładów widać wyraźnie, że apostrofa dodaje podniosłego charakteru. To właśnie jedna z jej funkcji. Oprócz tego – zwróć uwagę, że zarówno w przypadku Litwy, Radości, Młodości – dzięki apostrofie dochodzi o personifikacji wszystkich tych zjawisk, czyli nadania im cech osobowych. Ojczyzna, emocja, etap życia – stają się adresatami wypowiedzi, tak jak byłyby w stanie jej wysłuchać, odebrać ją jak żywa postać.

Podsumowując, można więc powiedzieć, że funkcje apostrofy to:

  • nadanie podniosłego charakteru,
  • personifikacja adresata i…
  • oddziaływanie w ten sposób na wyobraźnię i emocje odbiorcy utworu.

Czy apostrofy występują wyłącznie w utworach literackich? Nie. Mamy z nimi do czynienia w modlitwach, w przemowach polityków do narodu, a także wtedy, gdy mówimy: „O Matko!”, „O ludzie!”, „O Chryste Panie!”, itp.

Jak rozpoznać apostrofę?

Jak widzisz, rozpoznać apostrofę jest łatwo.
Apostrofa to zwrot do adresata, w którym występuje forma wołacza (O!: losie, synu, matko, ziemio, Polsko, ojczyzno, itp.). Nie ma możliwości, by pomylić apostrofę z innym środkiem stylistycznym, mając tę wiedzę.

Warto też podkreślić, że apostrofa i apostrof to dwie różne rzeczy. Apostrof to przecinek umieszczany u góry, który wygląda tak: ‘.

Przykłady apostrofy

Jeśli chodzi o przykłady apostrofy, które pozwolą ci utrwalić cechy charakterystyczne tej figury retorycznej, możemy odszukać je zarówno w utworach lirycznych, modlitwach, popularnych piosenkach jak i mowie potocznej. Oto one:

  • Czemu, cieniu, odjeżdżasz ręce złamawszy na pancerz (C.K. Norwid, Bema pamięci żałobny rapsod),
  • Panno święta, co Jasnej Bronisz Częstochowy (A. Mickiewicz, Pan Tadeusz)
  • Oddzielili cię, syneczku, od snów, co jak motyl drżą… (K. K. Baczyński, Elegia o chłopcu polskim),
  •  Ojcze nasz… (modlitwa pańska)
  • Maryjo, Królowo Polski (Apel Jasnogórski)
  • Święta Boża Rodzicielko, Pocieszycielko nasza, Orędowniczko nasza… (modlitwa „Pod Twoją Obronę”)
  • Aniele Boży, Stróżu mój… (modlitwa do Anioła Stróża)
  • Mamo, nasza mamo, nasza droga mamo,
    Nie bądź na nas taka zła… (Niebiesko-Czarni, Mamo nasza mamo)
  • Świecie nasz, świecie nasz,
    Chcę być z Tobą w zmowie,
    Z blaskiem twym, siłą twą,
    Co mi dasz – odpowiedz! (Marek Grechuta, Świecie nasz)
  • Moja mała blondyneczko, czy ty o tym wiesz? (Bayer Full, Moja mała blondyneczko)
  • Drodzy Polacy!
  • Panie i Panowie!
  • Drodzy rodzice i uczniowie!
  • Szanowni Państwo!
  • O matko i córko!
  • O ludzie!

Teraz już wiesz co to jest apostrofa i jak rozpoznać ją zarówno w tekstach jak i w wypowiedziach, z którymi spotykasz się na co dzień.

Zobacz także:

Wszystkie części mowy jak na dłoni [pytania i przykłady części mowy]
Aktualności
Części mowy – odmienne i nieodmienne, pytania, przykłady
Jakie są części mowy? Które są odmienne, a które nieodmienne? Dzięki prostym definicjom i licznym przykładom, naprawdę szybko można się nauczyć się, czym jest rzeczownik, czasownik i przymiotnik oraz uporządkować wiedzę o pozostałych częściach mowy przed sprawdzianem z języka polskiego.

Z częściami mowy mamy do czynienia w wielu sytuacjach, kiedy mówimy, gdy piszemy (np. wypracowanie, post na Instagramie czy SMS-a), gdy słuchamy (np. tego, co mówią lub śpiewają inni ludzie) lub kiedy czytamy (np. książki, wiadomości, a nawet napisy na murach). Sprawdź, jakie wyróżniamy części mowy i co warto wiedzieć o każdej z nich. Przy okazji przekonasz się, że nie są ci tak zupełnie obce. Spis treści: Części mowy – co to takiego? Części mowy: charakterystyka (pytania, przykłady ) Odmienne i nieodmienne części mowy   Jak jeszcze dzielimy części mowy?  Części mowy: co to w ogóle jest? Części mowy to nic innego jak wyrazy, których używamy na co dzień. W języku polskim mamy 10 części mowy, to: rzeczownik czasownik przymiotnik liczebnik zaimek przysłówek przyimek spójnik wykrzyknik partykuła. Części mowy dzieli się na odmienne i odmienne. To jest najważniejszy podział dotyczący części mowy. Na wszystkich 10 części mowy: 5 jest odmiennych, 5 nieodmiennych.  Odmienne części mowy to: rzeczownik czasownik przymiotnik liczebnik zaimek. Nieodmienne części mowy: przysłówek przyimek spójnik wykrzyknik partykuła. Więcej o odmiennych i nieodmiennych częściach mowy piszemy w dalszej części tekstu. Części mowy: charakterystyka (pytania plus przykłady) Oto wszystkie części mowy, które występują w języku polskim: Rzeczownik odpowiada na pytania: kto? co? oznacza: osoby, przedmioty, rośliny, zwierzęta, cechy, czynności lub pojęcia przykłady rzeczowników: dom, mama, Gdańsk, uspokojenie, szczerość, solidarność rodzaje rzeczowników: pospolite (kot, szkoła, talerz), własne (Maria, Bambi, Wawel), żywotne (źrebię),...

Części zdania: jakie są i na jakie pytania odpowiadają? [najważniejsze informacje + przykłady]
Adobe Stock
Aktualności
Części zdania: pytania, przykłady, definicje [NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE]
Jakie są części zdania? Jaką rolę pełnią? Na jakie pytania odpowiadają? Dzięki prostym wyjaśnieniom i licznym przykładom, łatwo utrwalisz najważniejsze wiadomości o częściach zdania.

Części zdania w języku polskim jest o połowę mniej niż części mowy. Sprawdź, jakie są części zdania, które z nich są główne i dlaczego tak je nazywamy. Dowiedz się, jaką rolę pełnią oraz jak zapamiętać pytania, na jakie odpowiadają poszczególne części zdania. Spis treści:  Części zdania –  jakie są ? Części zdania – charakterystyka Główne części zdania: podmiot i orzeczenie Inne ważne części zdania: przydawka, dopełnienie, okolicznik Części zdania: jakie są? Części zdania to elementy, z których składa się zdanie. Części zdania mogą być wyrażone jednym wyrazem lub związkiem wyrazowym.   Wyróżniamy 5 części zdania: podmiot – ściśle wiąże się z orzeczeniem orzeczenie – określa podmiot przydawka – określa podmiot i części zdania wyrażone rzeczownikiem dopełnienie – określa orzeczenie okolicznik – określa orzeczenie   Części zdania: charakterystyka Podmiot Określa wykonawcę czynności w zdaniu, podmiotem może być osoba, zwierzę, przedmiot lub zjawisko abstrakcyjne (podmiot, tak jak rzeczownik, odpowiada na pytania: kto? co?)  Przykład:  Kasia często pije po południu słodką herbatę z cytryną. kto? Kasia  Orzeczenie Informuje, co robi podmiot w zdaniu, odpowiada na pytania czasownika: co robi? co się z nim dzieje?, czyli podobnie jak czasownik – określa czynność lub stan) Przykład:  Kasia często  pije po południu słodką herbatę z cytryną. co robi? pije Przydawka Określa rzeczownik, odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie? który? która? które? czyj? czyja? czyje? ile? z czego?) Przykład:  Kasia często pije po południu słodką herbatę z cytryną . jaką (herbatę)? słodką,...

Co to jest partykuła?
Adobe Stock
Aktualności
Partykuła – co to jest, kiedy jej używamy, pisownia partykuł [PRZYKŁADY]
Poznaj definicję partykuły i sprawdź, jaką rolę pełni w języku polskim. Liczne przykłady sprawią, że utrwalenie wiedzy na temat tej części mowy okaże się prostsze niż myślisz.

Partykuła potrafi sprawiać kłopoty, nie tylko jeśli chodzi o prawidłową pisownię. Problemem bywa też zrozumienie, czym właściwie jest partykuła i jaką rolę pełni w języku polskim.  Spis treści: Partykuła: co to takiego? Kiedy używamy partykuły? Prawidłowa pisownia partykuł Partykuła: co to takiego? Zgodnie z definicją z zakresu językoznawstwa partykuła to  nieodmienna część mowy . Tak jak spójnik , przysłówek , przyimek i wykrzyknik, partykuła nie odmienia się przez przypadki, liczby czy rodzaje. Z reguły partykuła nie występuje samodzielnie. Wyraz „partykuła” dosłownie oznacza: cząstkę, fragment (łac. particula ). Partykuły dzielimy na: Ograniczające – np. tylko ( Tylko nie zapomnij biletów!) Twierdzące – np. tak (Jak pomyślał, tak zrobił.) Pytające – np. czy ( Czy nie sądzisz, że to przesada?) Przypuszczające – np. chyba ( Chyba skoczymy na zakupy.) Rozkazujące – np. niech ( Niech wreszcie nadejdą wakacje.) Akcentujące – np. się (Hej, mówi się do ciebie!) Wątpiące – np. bodajże (Martę najczęściej można spotkać ostatnio w kawiarni, bodajże o nazwie „Kolorowa”) Wzmacniające – np. że (Zrób że wreszcie coś tylko dla siebie!) Życzące – np. oby ( Oby te życzenia się spełniły.) Powyższa klasyfikacja ma na celu pokazać, że partykuł w języku polskim jest na tyle dużo, że dają się pogrupować ze względu na swój charakter. Kiedy używamy partykuł? Partykuły w języku polskim używamy, kiedy chcemy nadać swej wypowiedzi moc lub uwydatnić któreś ze słów. Innymi słowy, dzięki partykułom każde zdanie może zyskać na wyrazistości. I wywrzeć większe wrażenie na kimś, z kim rozmawiamy lub wymieniamy...

Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
1000 zł na wakacje
Prawo i finanse
Bon 1000 zł na wakacje: od kiedy bon turystyczny 2023? Nowe informacje
Magdalena Drab
świadectwo z paskiem
Wychowanie
Czerwony pasek na świadectwie — od jakiej średniej? Wymagania i kryteria 2023
Joanna Biegaj
początek roku szkolnego 2023
Newsy
Będą dłuższe wakacje: początek roku szkolnego 2023/2024 został przesunięty
Magdalena Drab
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem – czy urlop opiekuńczy 2023 jest płatny?
Joanna Biegaj
Życzenia na Dzień Ojca
Święta i uroczystości
Życzenia na Dzień Ojca 2023: od małego i dorosłego dziecka (krótkie, wzruszające, śmieszne)
Joanna Biegaj
ile dać na komunię
Święta i uroczystości
Ile dać na komunię w 2023: ile do koperty od gościa, dziadków, chrzestnej i chrzestnego?
Maria Nielsen
wniosek u urlop rodzicielski
Prawo i finanse
Wniosek o urlop rodzicielski 2023 – wzór do druku
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
gdzie nad morze z dzieckiem
Czas wolny
Gdzie nad morze z dzieckiem? TOP 10 sprawdzonych miejsc dla rodzin z maluchami
Ewa Janczak-Cwil
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Szkarlatyna - co to oznacza
Zdrowie
Szkarlatyna u dzieci: co to za choroba? Przyczyny, objawy i leczenie płonicy
Beata Turska
larwy kleszczy
Edukacja
Larwy kleszczy – jak wygląda larwa kleszcza i czy jest niebezpieczna? [ZDJĘCIA]
Joanna Biegaj
czy można przykrywać wózek pieluchą
Pielęgnacja
Zakrywanie wózka pieluchą to nie sprytna ochrona przed słońcem. Dziecku grozi szpital!
Magdalena Drab
gęsty katar u dziecka
Zdrowie
Gęsty katar u dziecka – jak szybko się go pozbyć?
Ewa Janczak-Cwil
pas poporodowy
Połóg
Pas poporodowy: kiedy i ile godzin nosić pas brzuszny? [EFEKTY I OPINIE]
Agnieszka Majchrzak
latające kleszcze
Święta i uroczystości
Latające kleszcze – czy strzyżak sarni jest niebezpieczny?
Magdalena Drab
angielskie imiona
Imiona
Angielskie imiona żeńskie i męskie: popularne i ładne (+ ich polskie odpowiedniki)
Joanna Biegaj
uczulenie na słońce
Pielęgnacja
Uczulenie na słońce u dziecka: jak wygląda wysypka od słońca u dziecka? Leczenie, zapobieganie
Małgorzata Wódz