Reklama

Próby wątrobowe ALAT i ASPAT to badanie poziomu aminotrasferaz, które są enzymami wątrobowymi. Poza nimi bada się także poziom gamma-glutamylotranspeptydazy (GGTP). Jednak najczęściej wykonuje się właśnie badanie ALAT i ASPAT, które może posłużyć m.in. do wykrycia cholestazy u ciężarnych.

Reklama

ALAT i ASPAT:

Przebieg badania poziomu ALAT i ASPAT

Jest to bardzo proste i szybkie badanie biochemiczne, do którego nie trzeba się specjalnie przygotowywać – wystarczy być na czczo 13-14 godzin (dlatego badanie wykonuje się w godzinach porannych po całonocnej przerwie w jedzeniu). Zaleca się, aby przed badaniem nie palić i nie żuć gumy do żucia. Można je wykonać w każdym laboratorium. Pacjentowi pobiera się krew do pojemniczka, który jest transportowany do laboratorium. Zwykle wyniki badania poziomu ALAT i ASPAT dostępne są już po kilku godzinach.

Badanie jest refundowane przez NFZ i może być zlecone przez lekarza rodzinnego (lekarza pierwszego kontaktu). Jeśli badanie jest wykonywane prywatnie, jego koszt mieści się najczęściej w 20 zł – średnia cena rynkowa to 8 zł za ALAT i 8 zł za ASPAT.

Wskazania do badania ALAT i ASPAT

Lekarz zleci wykonanie prób wątrobowych, jeśli podejrzewa nieprawidłowości w pracy wątroby. Pierwszymi sygnałami, że nie funkcjonuje ona tak, jak powinna, są:

  • ból w prawej części nadbrzusza,
  • obrzęk wątroby (prawe podżebrze),
  • świąd skóry i nadwrażliwość na dotyk,
  • ciemny kolor moczu,
  • żółtawy odcień skóry,
  • obrzęki kostek, dłoni i twarzy,
  • niezamierzona utrata wagi,
  • wzdęcia, nudności, wymioty,
  • bolesne kurcze mięśni,
  • częste krwawienia z nosa lub dziąseł.
  • chroniczne zmęczenie i osłabienie.

Normy ALAT i ASPAT

Są one różne dla kobiet, mężczyzn i dzieci. Jeśli poziom enzymów wątrobowych jest w normie, świadczy to o prawidłowej pracy wątroby. Normy w różnych laboratoriach mogą się nieco różnić. Ostateczną interpretację wyników należy pozostawić lekarzowi.

  • Norma ASPAT dla kobiet: 5-40 U/l (wg niektórych danych – poniżej 50 U/l),
  • Norma ASPAT dla mężczyzn: poniżej 31 U/l (wg niektórych danych – poniżej 19 U/l),
  • Norma ASPAT dla dzieci do 15. roku życia: poniżej 50 U/l.

  • Norma ALAT dla kobiet: poniżej 35 U/l,
  • Norma ALAT dla mężczyzn: poniżej 45 U/l,
  • Norma ALAT dla dzieci do15. roku życia: poniżej 25 U/l.

Wyniki badania poziomu ALAT i ASPAT u kobiet w ciąży są takie same jak u kobiet niespodziewających się dziecka – nie istnieją oddzielne normy dla ciężarnych.

Przyczyny podwyższonego ALAT i ASPAT

Nieprawidłowe wyniki badania poziomu enzymów wątrobowych ALAT i ASPAT mogą świadczyć o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu wątroby. Aby bliżej określić przyczynę nieprawidłowości, oblicza się wskaźnik Ritsa, czyli stosunek ASPAT do ALAT:

  • jeśli wskaźnik Ritsa jest mniejszy niż 1, podejrzewa się choroby miąższy wątroby,
  • jeśli wskaźnik Ritsa jest większy niż 1, może to wskazywać na toksyczne uszkodzenie wątroby, marskość wątroby lub chorobę mięśni.

Jeżeli wyniki badań ALAT i ASPAT są w normie, nie wylicza się wskaźnika Ritsa.

Podwyższone wyniki ALAT i ASPAT mogą świadczyć o: przewlekłym wirusowym zapaleniu wątroby typu B lub C, o ostrym wirusowym zapaleniu wątroby A i E, o autoimmunologicznym zapaleniu wątroby, jej stłuszczeniu lub niedokrwieniu.

Uwaga! Enzymy ALAT i ASPAT znajdują się nie tylko w wątrobie, ale i w sercu, mięśniach, kościach i mózgu. Dlatego podwyższony poziom tych enzymów nie musi świadczyć o uszkodzeniu wątroby.

Podwyższone ALAT i ASPAT u ciężarnych

Nieprawidłowe wyniki badania enzymów wątrobowych u ciężarnych mogą wskazywać na choroby już istniejące przed ciążą, ale mogą też sugerować nieprawidłowości, do których doszło w czasie ciąży. Do tego drugiego rodzaju schorzeń zalicza się:

Więcej o badaniach z krwi:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama