Okres wielkanocny – co to jest, ile trwa, symbole
Kiedy zaczyna się okres wielkanocny i kiedy kończy? Jakie uroczystości wyznaczają ramy okresu wielkanocnego w kościele katolickim? I co właściwie oznacza ten czas dla wiernych? Okazuje się, że dla katolików to nie tylko czas radości, ale i pewnych obowiązków.
Sprawdź, co warto wiedzieć o okresie wielkanocnym, o czasie jego trwania i symbolice. Dowiedz się, jakie święta w czasie okresu wielkanocnego są obchodzone w kościele katolickim.
Spis treści
- Okres wielkanocny – czym jest?
- Od kiedy do kiedy trwa okres wielkanocny?
- Święta w okresie wielkanocnym
- Okres wielkanocny – symbole, ciekawostki
Okres wielkanocny: czym jest?
Okres wielkanocny w kościele katolickim to czas między Wielkanocą a uroczystością Zesłania Ducha Świętego (Zielone Świątki, Pięćdziesiątnica). Trwa 50 dni. Dla katolików oznacza on 50 dni wypełnionych radością związaną ze zmartwychwstaniem Jezusa.
Z okresem wielkanocnym wiąże się również obowiązek przyjęcia komunii świętej, poprzedzony spowiedzią. Mówi o tym trzecie przykazanie kościelne: „Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym, przyjąć komunię świętą”. Dawniej w tymże przykazaniu zamiast określenia „okres wielkanocny” widniało „czasy wielkanocne”: „Przynajmniej raz w roku spowiadać się, a w czasach wielkanocnych komunię świętą przyjmować”.
Aktualnie przykazanie przystąpienia do spowiedzi przynajmniej raz w roku stanowi oddzielne przykazanie, lecz wielu wiernych wciąż korzysta z sakramentu pokuty przed przyjęciem komunii właśnie w okresie wielkanocnym.
Od kiedy do kiedy trwa okres wielkanocny?
Okres wielkanocny rozpoczyna się w Niedzielę Wielkanocną. W 2023 roku zacznie się on 9 kwietnia i potrwa do tzw. Pięćdziesiątnicy, czyli niedzieli Zesłania Ducha Świętego, które to święto wypada w niedzielę, 28 maja.
W związku z tym, że Wielkanoc jest świętem ruchomym – Zielone Świątki również wypadają każdego roku innego dnia. Oba święta obchodzone są w niedzielę, dlatego Dzień Zesłania Ducha Świętego nie jest dodatkowym dniem wolnym od pracy czy zajęć szkolnych.
Święta w okresie wielkanocnym
Pierwsze 8 dni okresu wielkanocnego ma wyjątkowo uroczysty charakter – tzw. Oktawa Wielkanocna (łac. osiem – octigenti) to czas, kiedy podczas mszy świętych wierni skupiają się na tajemnicach zmartwychwstania Jezusa.
Katolicy, zgodnie z kalendarzem liturgicznym w czasie okresu wielkanocnego obchodzą też takie święta jak:
- Wielkanoc – Niedziela Wielkanocna, otwiera okres wielkanocny, to najstarsze i najważniejsze katolickie święto,
- II Niedziela Wielkanocna – Święto Miłosierdzia Bożego,
- Wspomnienie św. Wojciecha, patrona Polski – 23 kwietnia,
- Wspomnienie św. Marka, jednego z ewangelistów – 25 kwietnia,
- Wspomnienie św. Katarzyny, patronki Europy – 29 kwietnia,
- Dzień Najświętszej Maryi Królowej Polski – 3 maja,
- Wspomnienie św. Filipa i św. Jakuba, apostołów – 6 maja,
- Wspomnienie św. Stanisława, patrona Polski – 9 maja,
- Wspomnienie św. Macieja, apostoła – 14 maja,
- VII Niedziela Wielkanocna – Wniebowstąpienie Pana Jezusa,
- VIII Niedziela Wielkanocna – Zesłanie Ducha Świętego.
Okres wielkanocny: symbole, ciekawostki
Okres wielkanocny to czas, kiedy księża celebrujący msze święte, noszą szaty liturgiczne w kolorze białym. Wyjątkiem jest dzień Zesłania Ducha Świętego – podczas liturgii kończącej okres wielkanocny, obowiązuje wtedy czerwony kolor szat.
Przez cały czas trwania okresu wielkanocnego w kościołach spotkamy takie symbole jak:
- Krzyż przewiązany stułą w kolorze czerwonym,
- Paschał (duża świeca płonąca obok ambony lub w centrum prezbiterium),
- Baranek wielkanocny (symbol ofiary i zmartwychwstania Jezusa),
- Figura Jezusa Zmartwychwstałego (przy ołtarzu).
Przez 50 dni trwania okresu wielkanocnego nie odmawia się modlitwy Anioł Pański. W zamian obowiązuje modlitwa Regina Coeli (Królowo Niebios…)
Ciekawostką jest, że obowiązek przyjęcia komunii świętej w okresie wielkanocnym został wprowadzony ponad 800 lat temu, dokładnie w 1215 roku podczas Soboru Laterańskiego IV.
Niektórzy mylą okres wielkanocny z Triduum Paschalnym. Tymczasem triduum paschalne to trzy dni poprzedzające Wielkanoc określane (i obchodzone) jako:
W wielu parafiach, w dniach poprzedzających święto Zesłania Ducha Św., które kończy okres wielkanocny, lub w dniach następujących po nim odbywa się sakrament bierzmowania (dla młodzieży i/lub dla dorosłych).
Zobacz także: