Wymioty u dziecka to jedna z bardziej przykrych dla maluchów dolegliwości zdrowotnych – dziecko jest przestraszone, nie wie, co się dzieje i obawia się reakcji własnego ciała. Nie należy jednak hamować wymiotów, gdyż w sumie są one korzystne dla zdrowia i pomagają w usunięciu szkodliwej substancji z organizmu, np. skażonej bakterią żywności. Na ogół wymioty nie trwają u dziecka zbyt długo i nie są poważną dolegliwością. Trzeba jednak pamiętać, że odpowiednie nawadnianie dziecka podczas wymiotów jest kluczowe dla uniknięcia pogorszenia stanu jego zdrowia.

Reklama

Wymioty u dziecka:

Na czym polegają wymioty u dziecka

Wymioty u dziecka to nagłe i gwałtowne wydalenie pod ciśnieniem treści pokarmowej na zewnątrz z żołądka, przez przełyk, jamę ustną, a także przez nos. Towarzyszą im mocne skurcze mięśni przepony, brzucha i klatki piersiowej. Mogą być chlustające (treść żołądkowa wydobywa się pod dużym ciśnieniem) lub nie. Najczęściej są poprzedzone złym samopoczuciem dziecka, tzw. nudnościami i odruchami wymiotnymi.

W przeciwieństwie do niemowląt, u których wymioty bardzo często są spowodowane refluksem żołądkowo-przełykowym, wymioty u rocznego dziecka i starszych maluchów często są reakcją obronną organizmu na szkodliwe składniki. Na ogół wymioty u dziecka nie trwają długo i szybko ustępują, dlatego, jeżeli nie towarzyszą im inne niepokojące sygnały bólowe, nie powinny być powodem do stresu.

Objawy wymiotów u dziecka

Bywa, że dziecko wymiotuje bez innych objawów, jednak zdarza się, że wymiotom towarzyszą następujące dolegliwości:

Zobacz także
  • biegunka,
  • bóle brzucha,
  • nudności,
  • brak apetytu,
  • apatia,
  • rozdrażnienie,
  • gorączka, nawet do 40 stopni Celsjusza,
  • ból głowy,
  • bladość skóry,
  • dreszcze i zimny pot,
  • ślinotok,
  • płacz.

Przyczyny wymiotów u dzieci

Jest kilka najczęstszych powodów, dlaczego dzieci wymiotują. Są to przede wszystkim dolegliwości związane z układem pokarmowym:

  • nieżyt żołądkowo-jelitowy, nazywany także zapaleniem żołądka i jelit lub grypą żołądkową – przyczyną jest zakażenie rotawirusami, spożycie skażonej bakteriami, wirusami lub pasożytami żywności oraz zaniedbania higieniczne, np. niemycie rąk przed posiłkami,
  • zatrucie pokarmowe – może je wywołać zjedzenie niedogotowanego jedzenia lub źle przechowywanej żywności (zwłaszcza łatwo psującego się mięsa, nabiału i jaj),
  • alergia lub nietolerancja pokarmowa – dzieci najczęściej są uczulone na mleko krowie, orzechy ziemne, ryby; wymioty mogą wystąpić już po kilku minutach od posiłku, ale też po upływie kilku godzin,
  • choroba lokomocyjna,
  • przejedzenie,
  • nietolerancja leku,
  • stres,
  • infekcja wirusowa, np. zapalenia ucha, gardła lub oskrzeli,
  • zapalenie wyrostka robaczkowego,
  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
  • wstrząs mózgu.

Czasami zdarza się, że – jak opisują to rodzice – dziecko wymiotuje flegmą. Taka sytuacja najczęściej ma miejsce po ataku mokrego kaszlu w przebiegi infekcji górnych dróg oskrzelowych. Wtedy wydzielina z oskrzeli wydostaje się z nich i drażni gardło, wywołując odruch wymiotny. Wymiotowanie flegmą nie oznacza więc, że dziecko ma flegmę w żołądku, ale że pozbywa się jej z oskrzeli, co jest korzystne dla walki z infekcją.

Chlustające wymioty poranne mogą występować przy zwiększonym ciśnieniu śródczaszkowym wynikającym z obecności np. guza w obrębie czaszki.

Ważne! Jeżeli wymiotowanie zdarza się dziecku tylko nocą, jego przyczyną może być refluks żołądkowo-przełykowy, nietolerancja pokarmowa lub obecność pasożytów.

Leczenie wymiotów u dziecka – domowe sposoby

Wymiotowanie jest odruchem bezwarunkowym organizmu, którego nie trzeba hamować. Należy jednak koniecznie dołożyć starań, aby nie doszło do odwodnienia organizmu dziecka i zregenerować błonę śluzową przewodu pokarmowego.

W większości nieżytów żołądkowo-jelitowych dochodzi do upośledzenia wchłaniania wody z przewodu pokarmowego. Jedynie przyswajanie glukozy i sodu (soli i cukru) nie ulega zaburzeniu. Dlatego podanie roztworu tych składników w odpowiednich proporcjach sprzyja uzupełnianiu strat płynów i elektrolitów, co zapobiega powstawaniu zaburzeń jonowych. Robi się to, podając 2-3 łyżeczki płynu, regularnie co 10-15 minut:

  • po każdym epizodzie wymiotów trzeba odczekać chwilę i podać dziecku łyżeczkę doustnego płynu nawadniającego np. Orsalit (ma w swoim składzie elektrolity),
  • poczekać kilka minut, jeżeli nie dojdzie w tym czasie do kolejnych wymiotów, jeszcze raz podać łyżeczkę płynu nawadniającego,
  • w razie ponownych wymiotów cały cykl trzeba wykonać od nowa,
  • można dziecku podawać samodzielnie przygotowany w domu roztwór soli i glukozy (w jednym litrze wody trzeba rozpuścić łyżeczkę soli i 4 łyżki cukru),
  • podawać chłodne herbatki z melisy, rumianku, kopru włoskiego lub wody z dodatkiem imbiru, w niewielkich porcjach – 1-2 łyżeczki, co kilka minut.

Bardzo ważne jest, aby podawać dziecku środek nawadniający stopniowo, bez pośpiechu – małe łyki pomogą przyswoić napój i nie spowodują kolejnego ataku wymiotów. Napój powinien być chłodny – ciepły wzmaga odruch wymiotny.

Dieta w leczeniu wymiotów u dziecka

Jeżeli dziecko nadal jest karmione piersią, należy przystawiać je jak najczęściej. Mleko mamy jest na początku bardziej wodniste, więc zapewnia maluchowi odpowiednie nawodnienie. W przypadku karmienia mlekiem modyfikowanym należy je odstawić do czasu ustania wymiotów.

W leczeniu wymiotów bardzo ważna jest lekkostrawna dieta. Dziecko może jeść produkty o stałej konsystencji po upływie 3-6 godzin od ostatnich dolegliwości żołądkowych, do tego czasu można podawać mu suchary, tosty, biszkopty, chrupki kukurydziane, a następnie kleik ryżowy, gotowane jabłko, marchwiankę.

Jeżeli są dobrze przyswajane i nie ma komplikacji żołądkowych, dziecku można podać żywność zawierająca większe ilości węglowodanów i białka – np. gotowane mięso kurczaka, ryż. Jeżeli nie ma wymiotów w przeciągu doby, można powoli wrócić do normalnej diety, ale należy unikać pikantnych i tłustych potraw.

Trzeba pamiętać również o odpoczynku i śnie dziecka, gdyż częste wymiotowanie jest dużym wysiłkiem dla jego organizmu.

Leki na wymioty u dzieci

W rzadkich, uzasadnionych przypadkach dzieciom podaje się leki przeciwwymiotne, np. Torecan w czopkach, ale tylko za zgodą i pod kontrolą lekarza. Leki przeciwwymiotne dla dzieci są zwykle dostępne na receptę i zalecane dzieciom po 6. roku życia.

W przypadku choroby lokomocyjnej, aby zatrzymać wymioty u dziecka, podaje się mu preparaty tzw. przeciwhistaminowe. Zwykle mogą je przyjmować dzieci, które ukończyły 6. rok życia. Leki można podawać po wcześniejszej konsultacji lekarskiej.

Wymioty u dziecka – kiedy do lekarza

Wymiotowanie dziecka nie wymaga natychmiastowej konsultacji z pediatrą, dlatego można je leczyć domowymi sposobami. Nie dłużej jednak niż dobę. Po tym czasie konieczna jest wizyta lekarska, zwłaszcza jeżeli:

  • w wymiotach jest krew – może świadczyć o krwawieniu z górnego odcinka przewodu pokarmowego,
  • w wymiotach jest żółć – może być objawem niedrożności jelit, dwunastnicy,
  • występują regularnie powtarzające się częste wymioty, np. wymioty tuż po posiłku,
  • wymioty chlustające,
  • nastąpiło kilkukrotne wymiotowanie w ciągu godziny,
  • wymiotom towarzyszy wysoka gorączka (ponad 39 stopni Celsjusza), bóle głowy, sztywność karku – ryzyko zapalenia opon mózgowych,
  • dziecko jest apatyczne, przelewające się przez ręce, traci świadomość,
  • pojawiły się objawy odwodnienia – suche śluzówki, zmniejszenie ilości oddawanego moczu, zapadnięte gałki oczne, płacz bez łez, utrata masy ciała,
  • ból brzucha w jednym miejscu – ryzyko wyrostka robaczkowego.

Zapobieganie wymiotom u dziecka

Przestrzeganie zasad higieny odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu powstawania infekcji układu pokarmowego będących najczęstszym powodem wymiotów u dziecka. W tym celu należy:

  • uczyć dziecko od najmłodszych lat zasad higieny, w tym przede wszystkim bardzo częstego mycia rąk,
  • dbać o czystość w kuchni,
  • dbać o higieniczne przechowywanie żywności,
  • nie przyrządzać posiłków z produktów spożywczych, co do których jakości nie mamy pewności.

Źródło: Pediatria po dyplomie

Zobacz także:

Reklama
Konsultacja merytoryczna

lek. Aleksandra Symonides

Lekarka, pracuje na Oddziale Neonatologii Uniwersyteckiego Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Reklama
Reklama
Reklama