Zakrztuszenie u dziecka może zdarzyć się niemal w każdej chwili – podczas jedzenia, zabawy, na spacerze. Zakrztuszenie w większości przypadków jest niegroźne, czasami jednak dochodzi do powikłania, które nosi nazwę zadławienia. Zadławienie to stan zagrożenia zdrowia i życia. Sprawdź, jak postępować, gdy dziecko się zakrztusi, a co robić, gdy dojdzie do zadławienia.
Spis treści:
Zakrztuszenie u dziecka to pojęcie, które obejmuje też zadławienie będące powikłaniem zakrztuszenia. O zakrztuszeniu mówi się wtedy, gdy do tchawicy, krtani lub oskrzeli trafi ciało obce. Najczęściej jest nim kęs jedzenia lub odrobina napoju, ale w przypadku dzieci istnieje ryzyko, że do dróg oddechowych trafi też drobna zabawka lub inny niewielki obiekt, który dziecko weźmie do ust.
Niegroźne zakrztuszenia kończą się kaszlem i wydaleniem z dróg oddechowych ciała obcego. Jednak nie zawsze zakrztuszenie u dziecka ma tak szczęśliwy przebieg. Gdy kawałek pokarmu lub przedmiot utknie w drogach oddechowych, może zablokować swobodny przepływ powietrza do płuc – dochodzi wtedy do zadławienia. W tej sytuacji organizm nie potrafi samodzielnie pozbyć się powstałej blokady i potrzebna jest pomoc z zewnątrz.
Przedłużające się zablokowanie dróg oddechowych, czyli zadławienie, skutkuje niedotlenieniem całego organizmu, ale najbardziej wrażliwy na brak tlenu jest mózg. Im dłużej trwa zadławienie, tym większe ryzyko powstania trwałych uszkodzeń tego delikatnego narządu, a nawet śmierci dziecka.
Jak odróżnić zadławienie od zakrztuszenia u dziecka? Sprawa jest na szczęście dość prosta. W zakrztuszeniu dziecko kaszle i robi to efektywnie – głośno i intensywnie. Nie traci kontaktu z otoczeniem, nie sinieje, jest w stanie nabierać powietrze do płuc, może próbować mówić.
Objawy pojawiające się przy zadławieniu:
Jeśli wiadomo, że doszło do zakrztuszenia, a nie zadławienia, trzeba zachować spokój i zachęcać dziecko do kaszlu. W końcu gwałtowny wypływ powietrza z płuc, jaki towarzyszy kaszlowi, najprawdopodobniej wypchnie ciało obce z dróg oddechowych. Nie należy dziecka klepać w tym czasie po plecach, gdyż wstrząsy, zwłaszcza w pozycji pionowej tułowia, mogą jedynie spowodować obniżenie się ciała obcego w drogach oddechowych.
Jeśli dziecko się zadławiło, zachowaj zimną krew – to trudne, gdy dziecko walczy o oddech, ale tylko wtedy będziesz w stanie mu pomóc.
1. Ułóż dziecko na przedramieniu twarzą w dół. Dłonią przytrzymaj głowę, nie blokując przy tym nosa ani ust dziecka. Jeśli dziecko jest za ciężkie, by tak je położyć, przedramię oprzyj na swoim udzie. Gdy jest zbyt duże, by oprzeć je wygodnie na przedramieniu, usiądź lub uklęknij na podłodze i przełóż je przez kolana głową w dół. Nigdy nie odwracaj dziecka do góry nogami.
2. Uderz nadgarstkiem w plecy. Powtórz to do 5 razy. Jeśli dziecko złapie oddech, mocniej zakaszle, zacznie głośno płakać, to znaczy, że twoje działanie było skuteczne. A jeśli nie, zrób to, co w kolejnym punkcie.
3. Usuń ciało obce. Odwróć dziecko twarzą do siebie, rozchyl jego usta – jeśli zobaczysz ciało obce, spróbuj je wyjąć jednym palcem (zagiętym jak haczyk). Nie chwytaj go dwoma palcami, bo mogłabyś wepchnąć je głębiej. Jeśli nic nie wskazuje na to, że drogi oddechowe dziecka zostały udrożnione, zrób kolejny ruch:
4. Uciskaj klatkę piersiową. Ułóż niemowlę tak jak w punkcie 1., tyle że na plecach, podtrzymując ręką jego potylicę i rozpocznij uciskanie klatki piersiowej. Połóż na mostku palec wskazujący i środkowy. Uciśnij klatkę tak, aby ugięła się na 1/3 swojej głębokości. Po każdym ucisku poczekaj, aż mostek wróci do pozycji wyjściowej, nie zdejmując z niego palców. Powtórz pięć razy. Jeśli maluch nie zacznie głośno płakać, kasłać, nie pozbędzie się ciała obcego, „uderzaj” i „uciskaj” po 5 razy na przemian. Jeśli to nie pomoże, to dalej:
5. Powtarzaj opisane powyżej czynności aż do skutku lub przybycia fachowej pomocy. Nie poddawaj się, gdyż z czasem rozluźnią się mięśnie gardła i łatwiej będzie ci usunąć tkwiącą w nich przeszkodę.
6. Jeśli dziecko straci przytomność, rozpocznij resuscytację dziecka (w przypadku dziecko, które nie skończyło roku, stosuj zasady obowiązujące przy resuscytacji niemowlaka). Połóż dziecko na wznak na twardym, równym podłożu. Odchyl główkę i wykonaj 5 wdechów po 1-1,5 s. Próbuj do 5 razy. Jeśli to nie da efektu, masuj serce i wentyluj (15 uciśnięć klatki, 2 wdechy). Przed kolejnymi wdechami sprawdź, czy nie widać ciała obcego. Jeśli do tej pory nie wezwałaś pogotowia, zrób to po jednominutowej reanimacji. A jeśli nic się nie zmieni (dziecko nie zacznie się poruszać, płakać), prowadź reanimację aż do jego przybycia bez sprawdzania, czy dziecko oddycha, ma puls itd.
Wszystkie dzieci poznają świat, nie tylko go oglądając, dotykając, ale przede wszystkim „smakując” to, co wpadnie im w ręce. Po drugie – układ nerwowy dziecka stale dojrzewa i dopiero musi się nauczyć sprawnie połykać pokarm. Nie staraj się więc przemycić kolejnej łyżki zupki, gdy niemowlę jest rozbawione lub z przejęciem opowiada ci coś w swym własnym języku. Wtedy o zakrztuszenie naprawdę nietrudno.
Niektóre dzieci krztuszą się jedzeniem, inne mlekiem, starsze mogą zakrztusić się cukierkiem albo wodą na basenie czy własną śliną – w przypadku płynów dostających się do układu oddechowego mówi się o zachłyśnięciu. Jeszcze inne potrafią zakrztusić się drobną zabawką. Do zakrztuszeń u dzieci dochodzi naprawdę często, na szczęście większość z nich nie prowadzi do zadławienia.
Pamiętaj też, że częściej od innych dzieci krztuszą się maluchy zmuszane do jedzenia. I nigdy podczas karmienia nie kładź dziecka. Lepiej, by jego główka wraz z górną połową ciała były lekko uniesione.
Uwaga na drobne przedmioty! Po każdym praniu sprawdź, czy guziczki i ozdoby na ubrankach dziecka są mocno przyszyte. Upewnij się też, że od jego zabawek nie można czegoś łatwo oderwać. Schowaj te, które są przeznaczone dla dzieci powyżej 3. roku życia. Nigdy nie pozwalaj niemowlęciu bawić się sflaczałym lub pękniętym balonem. No i pilnuj starszego rodzeństwa, aby nie karmiło malucha swoim jedzeniem ani nie dawało mu swych zabawek.
Nie połykaj też przy dziecku żadnych leków (maluch może spróbować cię naśladować, poza tym możesz nie zauważyć, że maleńka tabletka potoczyła się pod stół).
Tuż przed karmieniem nie smaruj dziąsełek niemowlaka żelem łagodzącym swędzenie towarzyszące ząbkowaniu. Sprawdź też, czy tarcza smoczka nie jest na tyle mała, by dziecko mogło go włożyć do buzi w całości. I nigdy nie zostawiaj dziecka samego, gdy je. Powodem zakrztuszenia może być nawet miękka kukurydziana chrupka!
Konsultacja: dr Stanisław Bogucki, chirurg dziecięcy, specjalista medycyny ratunkowej. Szpital Dziecięcy im. prof. dr. Jana Bogdanowicza w Warszawie
Zobacz także:
Rabat 30% na kompletną parę okularów korekcyjnych. Szczegóły i regulamin akcji dostępne w Salonach i na visionexpress.pl. Okulary korekcyjne są wyrobem medycznym. Więcej pod: https://visionexpress.pl/promocje/prodmed005.
Aż 25% zniżki na wszystkie produkty kosmetyczne cenionej marki RevitaLash oferującą m.in. najlepszą na rynku odżywkę do rzęs. Oferta i szczegóły dostępne na revitalash.pl.
Rabat 25% na zakupy za minimum 499 zł w sklepie internetowym www.karcher.pl. Oferta dotyczy produktów nieprzecenionych z kategorii Home&Garden i nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie www.
Skorzystaj z rabatu na cały asortyment, również na produkty przecenione! Oferta dostępna w butiku przy ul. Kopernika 53a w Łodzi i na fiore.pl. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.
Skorzystaj z kodu WIOSNA40 i otrzymaj 40% zniżki na produkty nieprzecenione, oznaczone tym kodem na eveline.pl/skorzystaj-z-promocji przy zakupach za min. 50 zł. Oferta ważna tylko na eveline.pl w dniach 18-24.04.2024. Kody rabatowe nie łączą się. Szczegóły na stronie.
Moda ORSAY oferuje każdej kobiecie możliwość poczucia się sobą niezależnie od sytuacji, nastroju czy rozmiaru ubrania. Skorzystaj z dodatkowej 20% zniżki na wszystko w sklepach stacjonarnych i na orsay.pl. Zniżka nie dotyczy bonów podarunkowych. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.
Suche i wtórne utonięcie mogą przebiegać podobnie. Czasem wystarczy, że dziecko zachłyśnie się wodą podczas kąpieli na basenie, w morzu, w wannie. Potem może wrócić do domu i skarżyć się jedynie na dojmujące zmęczenie. Dopiero kiedy zaśnie, topi się we własnym łóżku. Właśnie dlatego zarówno suche, jak i wtórne utonięcie określane jest też jako ciche utonięcie. Na szczęście można je rozpoznać i w porę im zapobiec! Spis treści: Co to jest suche utonięcie? Co to jest wtórne utonięcie? Objawy suchego i wtórnego utonięcia Suche i wtórne utonięcie: pierwsza pomoc Jak często występują suche i wtórne utonięcia? Co to jest suche utonięcie? Do suchego utonięcia dochodzi zazwyczaj w krótkim czasie po kontakcie z wodą . O suchym utonięciu mówimy, kiedy niewielka ilość wody dostaje się do nosogardzieli dziecka, powodując skurcz krtani (głośni), co uniemożliwia oddychanie. Na suche utonięcie narażone są przede wszystkim dzieci, ale objawów nie można bagatelizować także u dorosłych. Co to jest wtórne utonięcie? Wtórne utonięcie może nastąpić w czasie od 15 do 72 godzin od momentu podtopienia lub zachłyśnięcia się wodą. W tym przypadku woda dostaje się do płuc, utrudniając transport tlenu do krwi i prowadząc do obrzęku płuc i niedotlenienia, co może zakończyć się śmiercią. Najczęstszą przyczyną wtórnego utonięcia jest topienie się w morzu lub jeziorze. Dużo niebezpieczniejsza jest słona woda, gdyż sól podrażnia płuca. Objawy suchego i wtórnego utonięcia W obu przypadkach, zarówno suchego, jak i wtórnego utonięcia, objawy są podobne . Wezwij pogotowie, jeśli po kontakcie z wodą zauważysz u dziecka następujące objawy: silne zmęczenie i senność; trudności z oddychaniem; silny, ciągły kaszel; zawroty głowy; zaburzenia mowy; ból...
Ataki padaczki mogą mieć różny przebieg, nie zawsze są to drgawki i utrata przytomności. Wszystko zależy od rodzaju epilepsji, na którą cierpi chory. Napadem padaczkowym mogą być np. nagłe i gwałtowne symetryczne ruchy rąk albo chwilowa utrata kontaktu z otoczeniem, przypominająca zamyślenie się. Najważniejsze to wiedzieć, jak udzielić pierwszej pomocy podczas ataku padaczki, tak aby chory nie ucierpiał. Atak padaczki Charakterystycznym objawem epilepsji są ataki padaczki, które zazwyczaj trwają od kilku sekund do ok. 3 minut. Widok chorego, który doświadcza napadu padaczkowego, jest niepokojący, ponieważ najczęściej towarzyszą mu: drgawki sztywnienie ciała utrata przytomności zasinienie toczenie piany z ust przygryzanie języka bezwiedne oddawanie moczu. Inne rodzaje epilepsji mogą jednak objawiać się zupełnie inaczej. Jednak takie duże ataki padaczki wymagają umiejętnego udzielania pomocy, by chory nie doznał urazu mózgu, uderzając głową o twarde podłoże, a także dlatego, że podczas napadu może dojść do zatrzymania oddychania. Padaczka: pierwsza pomoc Jeśli jesteś świadkiem ataku padaczki, przede wszystkim: zachowaj spokój, zabezpiecz otoczenie tak, by choremu nic się nie stało, ułóż chorego w bezpiecznej pozycji, najlepiej na boku, podłóż coś miękkiego pod głowę, kontroluj oddech chorego, nie przytrzymuj siłą kończyn, nie otwieraj szczęk i nie wkładaj niczego do ust chorego, rozluźnij ubranie w okolicy szyi, bu ułatwić oddychanie, zostań do czasu odzyskania świadomości, jeśli atak się przedłuża (ponad 3 minuty) lub wystąpi kolejny w ciągu godziny, wezwij pogotowie . Pierwsza pomoc podczas ataku padaczki Ważne: Po napadzie padaczki chory jest zmęczony, zdezorientowany, senny, odczuwa ból mięśni i głowy. Miewa zaburzenia mowy. Okres ponapadowy trwa od kilku minut do kilku...
