odciąganie mleka
Adobe Stock
Karmienie

Karmienie mieszane: jak karmić piersią i mlekiem modyfikowanym [ZASADY]

Karmienie mieszane to karmienie częściowo piersią, a częściowo butelką. Takie karmienie może być konieczne, gdy masz za mało pokarmu, wracasz do pracy lub musisz wyjechać bez dziecka. Z pomocą pediatry zebrałyśmy najważniejsze zasady karmienia mieszanego, a wśród nich reguły dotyczące dopajania i dobierania ilości mleka modyfikowanego.

Karmienie mieszane budzi wiele wątpliwości wśród młodych mam. Dopóki nie ma wskazań medycznych, nie trzeba przechodzić na karmienie mieszane i dokarmiać dziecka mlekiem modyfikowanym. Jeśli niemowlę ssie regularnie, w piersi mamy będzie tyle mleka, ile potrzebuje. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy karmienie mieszane jest dobrym rozwiązaniem: np. gdy mimo wszystko mleka jest za mało lub gdy wracasz do pracy, a nie chcesz rezygnować z podawania piersi. Skąd zatem wiedzieć, ile mleka modyfikowanego przygotować dla dziecka, i jak go nie przekarmić? I co z dopajaniem niemowlaka podczas karmienia mieszanego?

Spis treści:

Czy karmienie mieszane szkodzi, bo picie przez smoczek jest łatwiejsze?

Karmienie mieszane może zaburzyć naukę ssania piersi, a więc utrudnić karmienie naturalne. Aby sprawić, że mleko wypłynie z piersi, dziecko musi popracować 30–60 sekund. Nic dziwnego, że niemowlę, które nie nauczyło się jeszcze skutecznego ssania piersi, a dostaje od razu mleko modyfikowane, może ją odrzucić. Na szczęście to nie reguła. Bywa, że dziecko dokarmiane w szpitalu butelką, w domu ssie już tylko pierś. Jeśli planujesz karmienie piersią, nie wprowadzaj butelki wcześniej niż po 6 tygodniach od porodu, by mechanizm prawidłowego ssania się utrwalił.

Karmienie mieszane: czy warto?

Nie zawsze warto przechodzić na karmienie naprzemienne. Karmienie mieszane jest uzasadnione, gdy:

  • masz mało pokarmu – ale zazwyczaj udaje się wtedy pobudzić laktację.
  • musisz wyjechać – na pewien czas bez dziecka, a wcześniej nie udało ci się odciągnąć tyle mleka, by zrobić zapas.
  • dziecko urodziło się słabe – mało aktywne i nie chce ssać piersi. Decyzję o karmieniu mieszanym podejmuje tylko lekarz.
Zdarza się, że dziecko ma trudności ze skutecznym ssaniem z powodu zbyt krótkiego wędzidełka lub zbyt mało przybiera na wadze. Wtedy musisz wybrać: przejść całkowicie na butelkę lub przetrwać kryzys, dokarmiając noworodka, a potem wrócić do karmienia piersią.

Czy karmienie mieszane można stosować już u noworodka?

Tak, ale lepiej, by w pierwszych dniach i tygodniach po narodzinach dziecko uczyło się ssać pierś. Choć karmienie mieszane ma ten sam cel, ssanie mleka przez smoczek różni się od ssania piersi. Wymaga odmiennej koordynacji mięśni języka, żuchwy i gardła. Dziecko poza tym chwyta smoczek płytko. Nie musi mocno się wysilać, aby popłynęło mleko. 

Konkurs „Narodziny rodziny”
Konkurs „Narodziny rodziny”
Jesteś rodzicem niemowlaka? Opisz swoją historię i wygraj wózek spacerowy!

Karmienie mieszane – jakie mleko modyfikowane wybrać?

W czasie karmienia mieszanego dobór mleka modyfikowanego jest bardzo ważny. Głównym kryterium jego wyboru powinien być wiek dziecka. I tak:

  • niemowlęta do 6 miesiąca życia – dla nich odpowiednie jest tzw. mleko początkowe, zwykle oznaczane cyfrą 1. Poza właściwą ilością wszystkich niezbędnych składników odżywczych często zawiera też ważne dla rozwoju mikroflory jelitowej dziecka probiotyki i prebiotyki.
  • niemowlęta między 6 a 12 miesiącem życia – odpowiednie dla nich jest tzw. mleko następne, najczęściej oznaczane cyfrą 2. Jest bardziej treściwe niż mleko początkowe, zawiera też zwykle kwasy ALA i DHA i odpowiednią dla rozwoju mózgu i układu nerwowego dziecka ilość żelaza i witamin.


Drugim kryterium doboru mleka do karmienia mieszanego jest stan zdrowia dziecka i jego ewentualne specjalne potrzeby. Każde z wyżej wymienionych rodzajów mleka może być dodatkowo oznaczone:

  • AR – dla dzieci ulewających pokarm w związku z niedojrzałością układu pokarmowego; zawiera dodatek zagęszczający pokarm w żołądku
  • HA – dla dzieci z ryzykiem alergii na białka mleka krowiego; zawiera specjalnie przetworzone cząsteczki białka
  • PRE, np. Premium – dla wcześniaków
  • Comfort – dla dzieci z tendencją do zaparć; zawiera mniej laktozy
  • Pro – dla dzieci, które wymagają wzmocnienia odporności, np. po antybiotykoterapii
  • Sensitive – dla zdrowych dzieci, które cierpią na kolki, wzdęcia, bóle brzucha; zawiera mniej laktozy i mniejsze cząsteczki białka.
Dobór mieszanki mlecznej do karmienia mieszanego zawsze dobrze jest omówić z pediatrą, który uwzględni wszystkie potrzeby dziecka i doradzi, jakie mleko będzie dla maluszka najlepsze.

Jak podawać mleko butelką przy karmieniu mieszanym?

Jeśli dziecko pije mleko z piersi i modyfikowane, podawanie go butelką powinno jak najbardziej przypominać karmienie piersią. Zadbaj o to, aby:

  • dziecko obejmowało smoczek szeroko ustami – podobnie jak pierś, nie może ssać tylko jego przedniej części. Chodzi o to, by wykonywało językiem prawidłowe ruchy ssące;
  • dziurka w smoczku nie była zbyt duża – niemowlę musi się natrudzić podobnie jak przy karmieniu naturalnym;
  • butelka była podawana pod odpowiednim kątem – tak możesz wpływać na szybkość wypływania mleka. Jeśli trzymasz butelkę dość płasko, dziecko dzięki sile ssania określa ilość pobieranego mleka, a język zachowuje się podobnie jak przy ssaniu piersią;
  • tobie i dziecku było wygodnie – wybierz jedną z 6 pozycji do karmienia butelką.  

Jak oswajać dziecko ze smoczkiem z butelki?

Dobierz smoczek, który trzeba ssać podobnie jak pierś. Powinien mieć kształt typu „bańka” (przypominający pierś). Twardy, silikonowy i koniecznie z małą dziurką. Dziecko będzie musiało sporo się napracować, zanim wypije porcję mleka. Wiele dzieci karmionych piersią nie chce zaakceptować gumowego smoczka. Najlepiej sprawdza się smoczek silikonowy o szerokiej podstawie, bezwonny i neutralny w smaku. Przed podaniem można go zmoczyć mlekiem.

Warto wcześniej przygotować dziecko do karmienia mieszanego: w pierwszych dniach podaj mu butelkę na godzinę lub dwie po nakarmieniu piersią – gdy jest głodne, ale jeszcze w dobrym humorze. Potem spróbuj zamienić najpierw jedno karmienie piersią, a później dwa na posiłki z butelki. W ten sposób malec będzie się przyzwyczajał do karmienia mieszanego, a u ciebie stopniowo ureguluje się mechanizm wytwarzania pokarmu.

Polecamy także rewolucyjną butelkę na mleko matki marki Nanobebe. To hit wśród mam: butelka ma znajomy dla dziecka kształt przypominający pierś oraz unikatową geometrię, dzięki której mleko równomiernie wypełnia jej wnętrze. Mleko ogrzewa się w butelce dwa razy szybciej, a wartości odżywcze zostają w pełni zachowane!

Nanobebe Butelka na mleko matki
materiały prasowe

zdjęcie: marko-baby.pl, cena od 39,50 zł

Karmienie mieszane: czy można podawać mleko inaczej niż butelką?

Tak, i warto spróbować, by uniknąć przyzwyczajenia dziecka do smoczka. W czasie karmienia mieszanego możesz dokarmiać dziecko:

  • łyżeczką
  • specjalnym kubeczkiem do karmienia
  • pipetką
  • strzykawką (bez igły)
  • specjalnym zestawem do karmienia (tzw. SNS) – maluch ssie pierś, mając w buzi koniec cienkiej rurki, którą spływa mleko z butelki zawieszonej na szyi mamy.
Jeśli dokarmianie łyżeczką, kubeczkiem lub specjalnym zestawem się nie udaje, pozostaje karmienie butelką. Na szczęście wiele dzieci ceni sobie przytulenie się do mamy i nie chce zrezygnować ze ssania piersi.

Karmienie mieszane: co ile godzin podawać mleko?

Jeśli decydujesz się na karmienie mieszane, masz do wyboru dwa sposoby dokarmiania dziecka:

  • po każdym karmieniu piersią możesz podawać dodatkowe mleko,
  • podczas jednego posiłku podajesz pierś, a na kolejny butelkę.


Doradcy laktacyjni uważają, że pierwszy sposób jest lepszy. Po pierwsze dlatego, że w mleku mamy znajdują się przeciwciała odpornościowe i immunoglobuliny typu A (IgA). Uszczelniają one błonę śluzową przewodu pokarmowego, zapobiegając alergii i chroniąc przed infekcjami. Po drugie, głodne dziecko chętniej ssie pierś, a tym samym pobudza ją do dodatkowego wytwarzania mleka. Dzięki temu może okazać się, że dokarmianie wkrótce nie będzie potrzebne. Karmienie niemowlęcia powinno odbywać się ok. 8-9 razy na dobę, a więc mniej więcej co 2,5-3 godziny.

Jak nie przekarmić dziecka w czasie karmienia mieszanego?

Istnieje prosta zasada, dzięki której nie przekarmisz dziecka, karmiąc je naprzemiennie piersią i butelką. Karmienie mieszane trzeba organizować w taki sposób, by dziecko otrzymywało jak najwięcej mleka z piersi. Mleko modyfikowane powinno być tylko uzupełnieniem jego diety. Dzięki temu można utrzymać laktację najdłużej jak się da.

Karmienie mieszane a dopajanie

Jeśli zastanawiasz się, czy dopajać dziecko karmione i piersią, i butelką, odpowiedź brzmi: to zależy. Dzieci karmionych tylko piersią nie trzeba dopajać, ale dzieciom, które piją wyłącznie mleko modyfikowane, podaje się czasem dodatkowo picie.

Jeżeli wybrałaś karmienie mieszane, obserwuj dziecko: zwróć uwagę przede wszystkim na kupki niemowlaka (zbyt twarde mogą oznaczać, że dziecko za mało pije). Dopajanie jest też zwykle konieczne podczas upałów oraz zimą, gdy w mieszkaniu jest suche powietrze. Dopajane niemowlę powinno wypijać mniej więcej tyle dodatkowego płynu (przegotowanej wody niskozmineralizowanej) na dobę, ile mleka wypija podczas jednego karmienia. 

Uwaga! Aby niemowlę karmione butelką było dobrze nawodnione, przestrzegaj proporcji podczas przyrządzania mleka. Szykuj je dokładnie tak, jak wynika z przepisu na opakowaniu. Nie dosypuj większej ilości proszku ani nie zmieniaj ilości dodawanej wody.

Czy da się utrzymać laktację, dokarmiając dziecko mlekiem modyfikowanym?

To możliwe, choć trudne. Najlepiej byłoby w czasie nieobecności mamy podawać dziecku zupki, kaszki, soki, przeciery owocowe. Ale jeśli dziecko jest za małe, trzeba wprowadzić karmienie mieszane i podawać mleko modyfikowane. Wtedy wystarczy przystawiać maluszka do piersi rano, po przyjściu z pracy i nocą.

Czy z karmienia mieszanego można przejść na karmienie wyłącznie naturalne?

Nie jest to łatwe, ale jest możliwe. Nawet krótki okres uzupełniania karmienia piersią mlekiem modyfikowanym wpływa na zmniejszenie laktacji. Niektórym mamom udaje się przejść na wyłączne karmienie piersią po kilku dniach, innym – po tygodniach.

Zakończenie karmienia mieszanego będzie wymagać od ciebie cierpliwości i samozaparcia. Oto co powinnaś robić:
Często przystawiaj dziecko do piersi lub odciągaj pokarm – w dzień co 2 i pół godziny, nocą co 3-4.
Na zakończenie karmienia piersią też ściągaj mleko przez 5–10 minut.

Nie odzwyczajaj dziecka gwałtownie od butelki – podawaj ją po posiłku z piersi tak długo, aż się pojawi wystarczająca ilość pokarmu. Pamiętaj, że karmienie mieszane wymaga, abyś znała się i na karmieniu piersią, i na karmieniu butelką. Ale czego się nie robi dla zdrowia i dobra dziecka, prawda? 

Akademia Młodych Rodziców
Akademia Młodych Rodziców
Maluszek nie chce ssać? A może nie rozstaje się z piersią? Mamy gotowe rozwiązania!


Zobacz też:

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA