Kiedy dziecko siada? – z pomocą, samodzielnie [NORMY i ĆWICZENIA]
Na pytanie, kiedy dziecko siada, jest tylko jedna prawidłowa odpowiedź: dziecko siada, kiedy jest na to gotowe. Pierwsze próby samodzielnego siadania niemowlę podejmuje, kiedy odpowiednio rozwiną się jego mięśnie i układ kostno-stawowy. Zwykle dzieje się to na przełomie 7-8 lub 8-9 miesiąca. O naukę siadania zapytałyśmy lekarza pediatrę.
- Małgorzata Wódz
To, kiedy dziecko zaczyna siadać, zależy od wielu czynników. Warto wiedzieć, że tylko niektóre niemowlęta zdobywają nowe umiejętności dokładnie w momencie, który wskazują poradniki dla rodziców. Inne dzieci potrzebują więcej czasu na osiągnięcie kolejnych etapów rozwoju.
Jeśli zastanawiasz się, kiedy dziecko zacznie siadać, albo martwisz się, że twoje 7-miesięczne dziecko jeszcze nie siedzi, sprawdź normy rozwojowe i uważnie obserwuj malucha. Pediatra wyjaśnia, jak wygląda prawidłowa nauka siadania u dziecka, co powinno niepokoić w rozwoju fizycznym niemowlaka i czy można sadzać malucha, który sam jeszcze nie siedzi.
Spis treści:
- Kiedy dziecko powinno siadać?
- Kiedy dziecko siada – etapy siadania
- Czy można sadzać dziecko z podparciem?
- Dziecko nie siada: przyczyny
- Jak pomagać dziecku w nauce siadania – ćwiczenia i zabawy
- Siadanie dziecka – częste pytania rodziców
Kiedy dziecko powinno siadać?
Dziecko zazwyczaj zaczyna siadać bez podparcia w wieku 8-9 miesięcy. Zdarzają się, oczywiście, dzieci, które opanowują tę umiejętność już w 6. miesiącu, ale są to wyjątki. Niektóre niemowlęta są w stanie same siedzieć dopiero w 11. miesiącu. Każde z nich mieści się w normie – jest to szeroka norma rozwojowa.
Dzieci opanowują umiejętność siedzenia najczęściej między 6. a 9. miesiącem życia. Fizjoterapeuci zwracają jednak uwagę, że norma dotycząca opanowanie umiejętności samodzielnego siedzenia obejmuje nawet wiek od 6 do 11 miesiąca życia dziecka.
Kiedy dziecko siada – etapy siadania
Sygnały, że dziecko jest gotowe do samodzielnego siedzenia, pojawiają się zwykle w 4-6. miesiącu życia.
Siadanie niemowlaka staje się w końcu możliwe, gdy dziecko:
- kontroluje ruchy głowy, samo trzyma główkę;
- położone na brzuszku podnosi się i opiera na przedramionach;
- położone na brzuszku próbuje się przewracać na plecy
- przyjmuje pozycję amfibii
- przyjmuje pozycję czworaczą.
Jeśli twoje dziecko skończyło 4 miesiące i nie opanowało tych umiejętności, porozmawiaj z pediatrą podczas najbliższej wizyty. Dzieci rozwijają się w różnym tempie, ale lekarz sprawdzi, czy nic nie zaburza rozwoju malucha.
Zwykle pod koniec 8 miesiąca dziecko siada podciągane za rączki – gdy podasz mu palce dłoni, a maluch je chwyci, leżąc na plecach, może z twoją pomocą podciągnąć się do pozycji siedzącej. Zwykle potrafi też siedzieć w tej pozycji przez ok. 5 sekund.
Rodzicom wydaje się, że podciągając dziecko do siadu, pomagają mu opanować umiejętność siadania. To błąd! Jeśli przeczytasz opisane niżej techniki siadania i dowiesz się, jak prawidłowo dziecko siada, zauważysz, że nie mają wiele wspólnego z podciąganiem się za rączki z leżenia na plecach.
Dziecko albo siada z pozycji leżenia na brzuchu, przechodząc przez pozycję czworaczą, albo z pozycji leżenia bokiem. Dlatego nie należy podciągać niemowlęcia za raczki do siadu! Robi się to wyłącznie w ramach testów diagnostycznych.
Jak dziecko siada?
Dziecko ma do dyspozycji dwie techniki siadania (szczegółowo opisaliśmy je w materiale: Jak dziecko siada po raz pierwszy). To, którą z nich wybierze, zależy od tego, czy pilnie ćwiczy w pozycji amfibii, czy raczej woli przyjmować pozycję czworaczą.
Pierwszy siad dziecka jest zwykle dziełem przypadku – niemowlę albo mocniej odepchnie się rączką od podłogi w pozycji amfibii, jednocześnie podkurczy dolną nóżkę i przełoży ją pod górną (siadanie z pozycji leżącej), albo dotknie pośladkami podłogi, kiwając się w przód i w tył w pozycji czworaczej i prostując nóżki w przód na podłodze. Dziecko nie postanawia: teraz usiądę! Ono eksperymentuje ze swoim ciałem i w pewnej chwili, bach! – siada. Zwykle nie siedzi pierwszy raz długo i szybko traci równowagę, ale od tego momentu będzie już dążyć do udoskonalenia techniki siadania i utrzymywania pozycji siedzącej.
Prawidłowy siad niemowlaka to właśnie jedna z dwóch powyższych technik. Natomiast o tym, że dziecko samodzielnie siedzi, mówimy wtedy, gdy siedząc, jest w stanie bez problemu używać do zabawy obu rączek i pozostaje stabilne dłuższy czas, do momentu, gdy świadomie zechce zmienić pozycję na inną. Konsultacji wymaga sytuacja, gdy dziecko siada w „literę W”.
„Akademia Młodych Rodziców”
Sprawdź, jak rozwija się niemowlę i na co zwracać uwagę! Czytaj więcejCzy można sadzać dziecko z podparciem?
Niemowlę zaczyna siadać dopiero wtedy, kiedy jest w pełni gotowe. Umiejętność siedzenia to jeden z ważnych kamieni milowych w rozwoju niemowlaka. Gdy niemowlę umie samo usiąść, już wkrótce będzie mogło samodzielnie jeść i się bawić. Warto wykazać się cierpliwością i nie przyspieszać rozwoju dziecka. Nie należy sadzać niemowlaka na siłę z podparciem w formie poduszek. Z podparciem czy bez – dziecko może siedzieć dopiero wtedy, gdy samo przyjmie tę pozycję.
Uwaga! Dziecko może przebywać w pozycji siedzącej dopiero, kiedy samo ją przyjmie i utrzymuje się w niej stabilnie przez dłuższy czas. Natomiast wcześniej można sadzać dziecko na swoich kolanach, ale wyłącznie tak, by miało podparte na tułowiu rodzica plecy. W takiej pozycji dziecko może przebywać od 3 miesiąca życia.
Sadzanie z podparciem niemowlęcia, które nie jest gotowe do samodzielnego siedzenia, może prowadzić do rozwoju wad postawy. Kręgosłup jest jeszcze za słaby, aby utrzymać dziecko w pozycji siedzącej. Za słabe są również mięśnie. Dziecko może siedzieć dopiero, kiedy umie kontrolować ruchy głowy i utrzymywać ją bez podparcia rodzica, a także ma odpowiednio rozwinięte mięśnie brzucha i mięśnie wokół kręgosłupa.
Dziecko nie siada: przyczyny
Gdy dziecko ma skończone 7-8 miesięcy, zwykle umie już siadać samo albo przynajmniej próbuje to robić. W razie wątpliwości spróbuj sadzać 7-miesięczne lub starsze niemowlę i je obserwuj. Choć dzieci rozwijają się indywidualnie, warto poradzić się pediatry, jeśli:
- Półroczne dziecko podczas prób siadania ma mocno napięte lub zbyt wiotkie mięśnie. To może świadczyć o problemach z napięciem mięśniowym.
- Dziecko skończyło 9 miesięcy i nie umie przez chwilę utrzymać pozycji siedzącej, gdy się je w niej posadzi.
A jeśli dziecko już umiało samo siedzieć i nagle przestało to robić, koniecznie powiedz o tym lekarzowi podczas najbliższej wizyty. Czasem dzieci na pewien czas zapominają nabytych umiejętności. Dzieje się tak np. wtedy, gdy zbliża się skok rozwojowy. Czasem jednak może być to objaw świadczący o zaburzeniach w rozwoju.
Przyczyny, dla których np. 8-miesięczne dziecko nie siada:
- wcześniactwo
- opóźnienie rozwoju fizycznego dziecka (np. z powodu chorób, silnych emocji)
- zaburzenia neurologiczne
- choroby neurologiczne
- choroby genetyczne.
Pamiętaj: wiele niemowląt w wieku 9 miesięcy umie już stanąć na nóżkach (przy szczebelkach łóżeczka albo podtrzymywane pod paszkami), ale nie potrafi z tej pozycji usiąść. Maluchy opanowują tę sztukę około 10. miesiąca życia, często dopiero wtedy, gdy nauczą się raczkować (z pozycji na czworakach łatwiej usiąść). Warto pokazywać stojącemu niemowlęciu, jak może zgiąć nóżki w kolanach. Jeśli dziecko skończy 11 miesięcy i nadal nie będzie umiało usiąść z pozycji stojącej, skonsultuj się z lekarzem.
Jak pomagać dziecku w nauce siadania? Ćwiczenia i zabawy
Aby dziecko mogło dobrze się rozwijać i szybko opanowało umiejętność siedzenia, potrzebuje odpowiednich warunków do swobodnej aktywności. Dzieci, które dużo leżą w łóżeczku, mają mniej szans, aby ćwiczyć różne grupy mięśni.
- Jak najczęściej układaj niemowlę na brzuszku – na podłodze, kocu lub macie. Możesz tak układać dziecko od samego początku, gdy odpadnie kikut pępowinowy. W takiej pozycji niemowlak próbuje podnosić i trzymać głowę, potem dźwigać klatkę piersiową na przedramionach, sięgać po zabawki, a z czasem również się turlać. Leżenie na brzuchu to doskonały sposób ćwiczenia mięśni szyi, karku, ramion i tułowia, które są tak ważne do opanowania umiejętności siadania.
- Kładź dziecko na swoich kolanach (plecami oparte o brzuch) – to pozwala oglądać świat z innej perspektywy. Możesz w tej pozycji czytać mu książkę lub bawić się w Kosi, kosi łapci. Pamiętaj, by dziecko, które jeszcze samo nie siedzi, miało zawsze podparte plecki i główkę.|
- Gdy dziecko ma ok. 4 miesiące, wypróbuj zabawę, która wzmacnia mięśnie karku, kręgosłupa i brzuszka. Usiądź na podłodze z wyprostowanymi nogami. Ułóż niemowlę pleckami na swoich udach, buzią do siebie. Chwyć je za ręce, powiedz „hop do góry!” i lekko podciągnij do siadu. W tym samym momencie odchylaj się do tyłu i uginaj nogi w kolanach, podpierając nimi plecki dziecka. Potem powiedz „bęc na plecki” i usiądź, prostując kolana i kładąc jednocześnie niemowlę. Zachęcaj niemowlaka, by sam podrywał się do siadania.
Uwaga! Nie forsuj dziecka w czasie ćwiczeń – przerywaj zabawę, gdy tylko zauważysz pierwsze objawy zmęczenia.
Siadanie dziecka – częste pytania rodziców
Siadanie to przełomowy moment w życiu dziecka. Od tej chwili jego życie, a także sposób opieki nad nim mogą ulec zmianie. Jednak wielu rodziców ma wiele wątpliwości dotyczących siadania i sadzania dziecka. Oto najczęstsze z nich:
1. Czy używać spacerówki, jeśli dziecko jeszcze nie siedzi?
Niemowlę, które jeszcze nie siedzi, można przewozić w spacerówce, ale należy ustawić oparcie w pozycji półleżącej. Dziecko z czasem będzie chwytać boki wózka i zechce podciągać się do siedzenia. Można mu na to pozwolić – to bardzo dobre ćwiczenie dla mięśni brzucha i kręgosłupa. Jeśli dziecku uda się usiąść – niech siedzi tak długo, ile da radę. To mu nie zaszkodzi. Nie można go jednak wozić w wózku z podparciem ustawionym pionowo – takie wymuszone siedzenie nie jest zdrowe.
Konkurs „Narodziny rodziny”
Jesteś rodzicem niemowlaka? Opisz swoją historię i wygraj wózek spacerowy! Czytaj więcej2. Czy niemowlę, które nie siedzi, można sadzać w leżaczku?
Niemowlę, które cały dzień leży w łóżeczku, widzi tylko to, co znajduje się na poziomie jego oczu. Gdy podniesiesz je wyżej, jest zachwycone – może zobaczyć o wiele więcej! To dlatego od pierwszych tygodni życia dzieci uwielbiają spędzać czas w leżaczku, nosidełku czy foteliku samochodowym. Dziecko może korzystać z tych sprzętów, ale nie powinno spędzać w nich dużo czasu. To może prowadzić do opóźnień w rozwoju motorycznym (także do późniejszej nauki samodzielnego siedzenia). Warto często zmieniać pozycję niemowlaka, układać go na podłodze (na kocyku lub macie edukacyjnej), by mógł pobawić się rączkami i nóżkami. Taka swoboda przyspieszy rozwój ruchowy dziecka.
Leżaczek dla niemowlaka powinien mieć regulowany kąt ustawienia oparcia. Na początku musi być ustawiony w pozycji leżącej, potem półleżącej. Gdy maluch będzie miał 5-6 miesięcy, pozycja półleżąca przestanie mu odpowiadać – będzie chciał więcej czasu spędzać na siedząco, by oglądać otoczenie. Niektóre 4-miesięczne dzieci nie chcą już spokojnie leżeć w leżaczku, tylko wychylają się na boki i podciągają do siadania. Leżak powinien być wyposażony w pasy bezpieczeństwa.
3. Czy dziecko może siedzieć w domu w foteliku samochodowym?
Zdarza się, że rodzice używają fotelika samochodowego zamiast leżaczka. W foteliku niemowlak ma mniej miejsca i jest zmuszony do przebywania w jednej pozycji. W leżaczku możesz uregulować położenie oparcia tak, że dziecko będzie prawie leżało, co jest zdrowsze dla jego kręgosłupa.
Uwaga! Jeśli używasz fotelika zamiast leżaczka, pamiętaj, że dziecko, które jeszcze samo nie siedzi, nie powinno przebywać w nim dłużej niż godzinę. Pozostawianie niemowlaka do spania w foteliku może być niebezpieczne.
4. Czy niemowlę, który nie umie siedzieć, można nosić w nosidełku?
Dla niemowlęcia, które nie umie siedzieć, nawet z podparciem, najlepsze jest nosidełko zakładane na brzuch. Można w nim nosić dziecko już od 2 miesiąca życia, ale nie dłużej niż godzinę dziennie. Aby dziecku było w nim wygodnie i bezpiecznie, siedzenie powinno być wykonane z miękkiego materiału, mieć usztywnione plecy i podparcie pod główkę. Niemowlę ma jeszcze bardzo słabe mięśnie kręgosłupa i główka nie powinna bezwładnie zwisać. Gdy dziecko skończy 5 miesięcy, można wkładać go do nosidełka ze stelażem, które nosi się na plecach.
Uwaga! Jeśli chcesz spacerować z dzieckiem w nosidle, zwróć uwagę na pogodę. Podczas upału niemowlę poci się i może sobie odparzyć pachwiny. Z kolei w czasie chłodów, unieruchomione w nosidle, marznie.
Sprawdź też: