Temperatura u dziecka – kiedy mówimy o gorączce?
Podwyższona temperatura u dziecka to jeszcze nie powód do zmartwienia, a jedynie sygnał, że walczy ono z infekcją. To, czy przy wysokiej gorączce udać się do lekarza, zależy od wieku dziecka – konsultacji wymaga temperatura u niemowlęcia powyżej 38,5°C, a u dziecka starszego – 39°C.
Prawidłowa temperatura u dziecka powyżej 2. roku życia wynosi tyle samo co u osoby dorosłej, czyli 36,6-37°C. Temperatura niższa wskazuje na osłabienie organizmu, natomiast wyższa nie zawsze świadczy o gorączce. Mówimy o niej dopiero wtedy, gdy termometr wskazuje wartość wyższą niż 38°C. Między 37,1°C a 38°C jest tzw. stan podgorączkowy. Wówczas obserwujemy dziecko, ale nie stosujemy żadnych leków przeciwgorączkowych. Podajemy je dopiero w momencie, gdy termometr wskaże wartość 38,5°C lub wyższą.
Spis treści:
- Odczytywanie temperatury u dziecka
- Z jaką gorączką do szpitala
- Zagrożenia związane z gorączką u dziecka
- Gorączka u niemowlaka
- Gorączka u noworodka
- Sposoby na zbicie temperatury u dziecka
- Niegroźne przyczyny podwyższonej temperatury u dziecka
Temperatura u dziecka: normalna, stan podgorączkowy, gorączka
Oto jak powinniśmy odczytywać temperaturę u dzieci:
Z jaką gorączką do szpitala
Do lekarza lub do szpitala trzeba udać się z niemowlęciem, u którego temperatura przekroczyła 38,5°C, a także z dzieckiem (powyżej 1. roku życia), gdy gorączka osiąga 39°C.
Konsultacji wymagają także następujące objawy u gorączkującego malucha:
- gorączka pojawiła się u dziecka, które nie rozpoczęło jeszcze 4. miesiąca życia,
- gorączka pojawiła się u dziecka po raz pierwszy lub ma inny niż zwykle przebieg,
- na skórze malucha pojawiły się małe wylewy podskórne, czerwone plamy, wybroczyny,
- dziecko jest nadmiernie senne, ma zaburzenia widzenia, ból głowy lub sztywność karku,
- gdy gorączce towarzyszą: ból brzucha, stolce z krwią lub częste i obfite wymioty,
- gdy dziecko oddaje mało moczu, ma suche wargi i język, płacze bez łez,
- gdy dziecko ma szybki, niespokojny oddech,
- jeżeli gorączka przekroczy 39,5°C i nie spada po podaniu leków przeciwgorączkowych,
- gdy wystąpią drgawki – jeżeli trwają dłużej niż 10 minut trzeba wezwać karetkę pogotowia,
- jeżeli gorączka powyżej 38°C utrzymuje się dłużej niż 3 dni.
Zagrożenia związane z gorączką u dziecka
Zbyt wysoka temperatura ciała mocno osłabia organizm dziecka. Jeśli nie zareagujemy w porę na wysoką gorączkę u dziecka, może dojść do poważnych powikłań, takich jak:
- drgawki gorączkowe
- obciążenie nerek
- odwodnienie organizmu
- niewydolność układu krążenia
- udar cieplny
- zaburzone funkcjonowanie układu nerwowego.
Dlatego też zawsze, gdy temperatura u dziecka przekroczy 38,5°C, należy ją obniżać.
Gorączka u niemowlaka
Im dziecko jest mniejsze, tym ryzyko związane z gorączką jest wyższe. Obecnie uważa się, że u niemowląt należy zbijać gorączkę powyżej 38,5°C, nie niższą. W tym celu podaje się paracetamol lub ibuprofen. Paracetamol jest łagodniejszy i bezpieczny nawet dla noworodków, natomiast ibuprofen można podawać niemowlętom powyżej 3. miesiąca życia. Dobrym sposobem na obniżenie temperatury u niemowlaka jest zrobienie mu chłodnego okładu, a najlepiej owinięcie go w zmoczone wcześniej prześcieradło. W takim kokonie dziecko może leżeć ok. 15 minut.
Gorączka u noworodka
Nowo narodzone dziecko nie ma jeszcze dojrzałego układu termoregulacji, dlatego jego temperatura ciała może się bardziej wahać niż u starszych dzieci i osób dorosłych (dziecko rano może budzić się z niską temperaturą, a wieczorem mieć stan podgorączkowy, ale nie powinien być to powód do obaw). Trzeba ją natomiast szczególnie obserwować, ponieważ gdy pojawi się gorączka u takich maluszków, może to być szczególnie niebezpieczne.
Jeśli noworodek ma temperaturę przekraczającą 38,5, nie zwlekaj, tylko udaj się z nim do lekarza (w nocy możesz pojechać na ostry dyżur do szpitala lub wezwać do domu pogotowie). W trakcie oczekiwania na zbadanie noworodka przez lekarza, podaj dziecku lek przeciwgorączkowy na bazie paracetamolu (noworodkom nie można podawać ibuprofenu). Może być w czopkach albo w syropie. Poza tym staraj się nie dopuścić do odwodnienia organizmu, dlatego jak najczęściej podawaj dziecku mleko z piersi lub z butelki.
Noworodek gorączkuje z przegrzania
Maluch w pierwszym miesiącu życia może reagować gorączką w sytuacji, gdy jest za ciepło ubrany. Jeśli więc widzisz, że termometr nie wskazuje prawidłowej temperatury, najpierw sprawdź, czy dziecko nie jest przegrzane i spocone. Zmiana ubranka na cieńsze może pomóc w walce z podwyższoną temperaturą u dziecka. Możesz też wykąpać dziecko w wodzie chłodniejszej od temperatury ciała o pół stopnia. Bądź jednak czujna i ostrożna. Wahania temperatury u noworodka zawsze powinny być konsultowane z pediatrą.
Sposoby na zbicie temperatury u dziecka
Przede wszystkim warto podać malcowi lek przeciwgorączkowy w syropie lub w czopku (te pierwsze bywają skuteczniejsze, ponieważ szybciej działają). Podajemy go zawsze, gdy temperatura ciała przekracza 38,5°C. Może to być np. paracetamol lub ibuprofen.
Poza ty można dodatkowo ochładzać ciało dziecka poprzez:
- chłodne okłady – w tym celu moczymy np. pieluszkę tetrową w chłodnej wodzie i przykładamy do czoła dziecka,
- kąpiel w wodzie niższej niż temperatura ciała dziecka – powinna być ona krótka (maksymalnie kilkuminutowa) i w niezbyt zimnej wodzie, żeby dziecko nie doznało szoku termicznego,
- napar z lipy i maliny – dzięki niemu dziecko wypoci się i temperatura spadnie szybciej. Można podawać je dzieciom powyżej 1. roku życia, gdy termometr wskaże 38-38,5°C.
Niegroźne przyczyny podwyższonej temperatury u dziecka
Kiedy dziecko ma temperaturę powyżej 37°C, od razu myślimy, że jest chore i głowimy się, gdzie mogło się zarazić wirusem lub bakterią. Ale podwyższona temperatura ciała u dziecka może mieć wiele innych przyczyn, np. takich jak:
- silne emocje,
- przemęczenie,
- przegrzanie organizmu (zwłaszcza u niemowlaków),
- skoki rozwojowe u niemowląt.
Zobacz też:
- 5 „gorączkowych” błędów, czyli czego nie robić, gdy dziecko ma wysoką temperaturę
- Jak mierzyć temperaturę u dzieci?
- Jakim termometrem mierzyć temperaturę niemowlęciu?