Rotawirus u dzieci: objawy, przebieg i leczenie. Kiedy do szpitala?

Rotawirus u małych dzieci daje groźne objawy i wymaga szybkiego leczenia. Najwięcej zakażeń rotawirusami notuje się od późnej jesieni do wiosny, a więc między październikiem i listopadem a majem. W przedszkolach dzieci zarażają się błyskawicznie, nic więc dziwnego, że rodzice chcą wiedzieć, co to są rotawirusy i jak się przed nimi ustrzec. Podpowiadamy, po czym poznać, że dziecko ma rotawirusa. Sprawdź, jak wygląda leczenie.

Co to jest rotawirus u dzieci?

Rotawirusy to wysoce zakaźne drobnoustroje. Mają kolisty kształt (stąd ich nazwa: „rota” po łacinie oznacza „koło”). Zakażenia rotawirusami są powszechne. Szacuje się, że każde dziecko poniżej 3.-5. roku życia chociaż raz będzie przechodzić infekcję rotawirusową. Większość zakażeń przebiega łagodnie lub bezobjawowo. Jednak u niemowląt i małych dzieci zarażenie się rotawirusem może mieć bardzo poważne konsekwencje. Wymioty i biegunka wywołane przez rotawirusa grożą szybkim odwodnieniem. Z tego powodu rotawirus u dziecka młodszego niż półroczne często kończy się pobytem w szpitalu trwającym nawet powyżej tygodnia.

Rotawirusy są nie tylko bardzo zakaźne, ale również szybko się namnażają. Do zakażenia może dojść poprzez:

• bezpośredni kontakt z osobą, która ma rotawirusa,
• kontakt z jej wydzielinami (śliną, kałem),
• styczność z zanieczyszczoną powierzchnią (np. dywan) lub przedmiotami (np. zabawki).

Dzieci zarażają się rotawirusami, gdy wkładają do buzi rączki albo zabawki, którymi wcześniej bawił się zakażony maluch, albo dotykają klamki, na której znalazły się te zarazki. Co ważne – rotawirusy mogą przetrwać na skórze, np. dłoniach, do 4 godzin, a na przedmiotach, np. zabawkach, nawet do 10 dni. Do rozprzestrzeniania się zakażeń rotawirusowych często dochodzi wśród dzieci leczonych w szpitalu z innego powodu.

Rotawirus u dzieci – jakie są objawy?

Infekcja rozwija się bardzo szybko. Zazwyczaj objawy pojawiają się już w ciągu 24-48 godzin od kontaktu z wirusem. Objawy rotawirusa u małych dzieci to:

• wymioty,
• biegunka (kupki wodniste, strzelające, ze śluzem, z krwią),
• gorączka o różnym nasileniu (powyżej 39°C),
• bóle brzucha,
• osłabienie,
• złe samopoczucie.

Nie ma konkretnej odpowiedzi na pytanie, ile trwa zakażenie rotawirusem u dzieci. Objawy infekcji mogą utrzymywać się 3, a nawet 10 dni. Kolejne zachorowania u dziecka nie są już tak gwałtowne.

Z uwagi na dużą zakaźność infekcje rotawirusowe często przenoszą się na pozostałych domowników. Zachorować mogą również dorośli, czasem zdarza się u nich również infekcja o cięższym przebiegu.

Rotawirus u dzieci: jak przebiega leczenie?

Gdy dziecko ma biegunkę rotawirusową, najważniejsze jest nawadnianie. Do picia podawaj maluchowi chłodną wodę. Jeśli wymiotuje – musisz poić go często, ale małymi porcjami (najlepiej podawaj maluchowi po łyżeczce wody, nawet co kilka minut). Jeśli dziecko jest jeszcze karmione wyłącznie piersią, staraj się przystawiać je częściej, ale na krótko. Starsze dziecko, które ma już rozszerzoną dietę, warto karmić kleikiem (ryżowym albo kukurydzianym). Wszystkie potrawy, które podajesz maluchowi, powinny być lekkostrawne.

W trakcie leczenia rotawirusa dziecko może otrzymać również:

• doustne płyny nawadniające – mają zapobiec utracie elektrolitów,
• probiotyk – przywróci równowagę bakteryjną w jelitach.

Kiedy jechać do szpitala:

• objawy zakażenia rotawirusem pojawiły się u dziecka poniżej 1. roku życia,
• u dziecka utrzymuje się wysoka gorączka,
• maluch ma silne wymioty i biegunkę, nie przyjmuje lub zwraca wszystkie płyny,
• dziecko ma objawy odwodnienia (suche usta, wiotkie ciało, zapadnięte powieki), nie oddaje moczu.

Czy można uchronić dziecko przed rotawirusem?

Czasem zakażenie rotawirusami przebiega bezobjawowo. Tak dzieje się u starszych dzieci i dorosłych, chociaż niektórzy również mogą chorować ciężko. Warto wiedzieć, że sam wirus może być wydalany jeszcze przed wystąpieniem objawów, przez co uniknięcie zachorowania staje się bardzo trudne. Najlepszą ochroną u małych dzieci, które chorują ciężko, jest szczepienie.

Czy szczepienie dzieci na rotawirusy jest skuteczne?

Szczepienie przeciw rotawirusom jest szczepieniem zalecanym, co znaczy, że nie ma go w kalendarzu szczepień obowiązkowych i trzeba za nie zapłacić. Szczepienie można rozpocząć od 6. tygodnia życia dziecka i – zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych – zakończyć do 24. tygodnia życia. Można je stosować razem z innymi szczepionkami, które dziecko otrzymuje w tym samym czasie. Warto wiedzieć, że szczepienie nie chroni w 100 proc. przed infekcją rotawirusową, ale chroni dziecko przed groźną biegunką rotawirusową wymagającą hospitalizacji. W Polsce dostępne są już dwie doustne szczepionki przeciw rotawirusom, które różnią się schematem dawkowania – jedna wymaga podania trzech, a druga – dwóch dawek.

Przeciwwskazania do szczepienia przeciwko rotawirusom:

• wiek powyżej 24. tygodnia życia,
• przebyte wgłobienie jelita,
• poważne zaburzenia odporności,
• uczulenie na składniki szczepionki,
• biegunka, wymioty.

Zobacz też:

• Szczepić dziecko przeciw rotawirusom czy nie?
• Co to są szczepionki skojarzone i jak działają?
• Szczepienia powodują autyzm? Co na to eksperci?