Reklama

Sapka jest spowodowana niedrożnością nosa u noworodków i niemowląt. Termin „sapka” wziął się od charakterystycznego sapania, które towarzyszy maluchom z niedrożnym nosem. Zobacz, co należy wiedzieć o sapce małych dzieci, aby nie pomylić jej z katarem lub alergią. Sprawdź, czy sapka utrudnia karmienie piersią i dowiedz się, jak pomóc dziecku.

Reklama

Spis treści:

Sapka u niemowląt – co to?

Sapka niemowlęca to trudność w oddychaniu, która może pojawić się u dziecka już w pierwszych dniach po narodzinach. Jeśli noworodek lub niemowlę ma sapkę, rodzice słyszą odgłosy, które opisują jako świstanie, furkotanie, chrumkanie.

Typowe objawy sapki u niemowlaka:

  • wrażenie zatkanego noska,
  • utrudniony przepływ powietrza przez nozdrza,
  • niechęć do jedzenia,
  • brak wycieku z noska.

Rodzice zastanawiają się, czy sapka niemowlęca jest niebezpieczna. Najczęściej nie jest to groźna przypadłość. W rzadkich przypadkach objawiają się w ten sposób niektóre wady jamy nosowej, między innymi: atrezja nozdrzy tylnych, przepuklina oponowo-rdzeniowa.

Sapka niemowlęca – przyczyny

Sapka u noworodka i niemowlaka może mieć kilka przyczyn:

  • Zaleganie śluzu w nosie noworodka – po narodzinach przez kilka dni w nozdrzach dziecka mogą utrzymywać się resztki płynu owodniowego. Jeśli to one są przyczyną głośnego oddychania, sapka zwykle ustępuje po około 3-4 dniach. W tym czasie nos powinien się udrożnić.
  • Ulewanie pokarmu przez niemowlę – może się zdarzyć, że część mleka, która cofnęła się z żołądka, nie wydostaje się przez usta, tylko trafia do tylnej części nosa i utrudnia przepływ powietrza (nos dziecka nie jest jednak całkowicie zatkany).
  • Alergia – jeśli sapka pojawia się między 3. tygodniem a 3. miesiącem życia, można podejrzewać, że jest objawem alergii pokarmowej. W nosie nie zalega wydzielina, a świst i trudności z oddychaniem są spowodowane obrzękiem śluzówki.
  • Suche powietrze w mieszkaniu – jeśli sapka pojawia się w nocy, przyczyną może być zbyt suche powietrze w pokoju, w którym dziecko śpi. Gdy higrometr, czyli urządzenie do pomiaru wilgotności wbudowane w większość stacji pogodowych, wskazuje poniżej 40 proc., śluzówka nosa wysycha. To sprawia, że oddech staje się głośniejszy. Pod wpływem suchego powietrza wysychają usta, gardło, a nawet skóra dziecka.

Sapka u niemowląt – kiedy mija?

Ile trwa sapka niemowlęca? Zwykła sapka, która spowodowana jest zatkaniem noska przez wody płodowe, zwykle mija w pierwszych dniach życia (około 4 doby). Sapka u starszego dziecka może trwać dłużej, w zależności od jej przyczyny (np. jeśli powoduje ją suche powietrze, zniknie po jego nawilżeniu, jeśli wywołała ją infekcja, ustąpi po wyleczeniu dziecka).

Jeśli sapka nie ustępuje, można podejrzewać, że wywołała ją alergią. Ponieważ przypadłość ta jest uciążliwa dla małego dziecka, które staje się marudne, może mieć problemy z jedzeniem i częściej wybudza się ze snu – konieczna jest wizyta u alergologa.

    Sapka niemowlęca – jak leczyć?

    Jeśli przyczyną sapki jest katar, dziecko powinien obejrzeć pediatra. Zwykle wystarczy wpuszczanie do nosa soli fizjologicznej lub wody morskiej i oczyszczanie go z wydzieliny, a po tym układanie dziecka na brzuszku – ta pozycja ułatwia wypływanie wydzieliny na zewnątrz (jeśli jest jej dużo, można skorzystać z aspiratora, ale nie należy u małego dziecka używać go zbyt często, gdyż może powodować podrażnienie delikatnej śluzówki w nozdrzach).

    Przy silnym katarze lekarz przepisze krople do nosa (nie stosuj ich na własną rękę). Jeśli dolegliwość nie ustępuje mimo zaleconego leczenia lub pojawią się inne objawy, np. gorączka, niechęć do jedzenia, szybki oddech – szybko skontaktuj się z lekarzem ponownie.

    Jak odróżnić sapkę niemowlęcą od alergii?

    Jeśli sapka jest spowodowana uczuleniem, np. na białka mleka, u dziecka pojawiają się również inne objawy, które ułatwiają zdiagnozowanie problemu.

    Objawy towarzyszące sapce wywołanej alergią:

    • ulewanie
    • wysypka
    • kolka niemowlęca
    • biegunka
    • słabe przybieranie na wadze,
    • częsty płacz.

    Sapka niemowlęca czy katar?

    Odróżnienie sapki u niemowlaka od kataru jest proste. Gdy noworodek ma katar, nie tylko gorzej i głośniej oddycha, ale przede wszystkim kicha i z nosa – podobnie jak u dorosłych – wycieka mu śluzowa wydzielina. Kłopoty z oddychaniem wpływają na zachowanie dziecka. Zakatarzone dziecko staje się niespokojne, często płacze, źle śpi i przede wszystkim traci apetyt, ponieważ ssanie piersi zaczyna sprawiać trudność.

    W przypadku dzieci, które nie skończyły pierwszego miesiąca życia, należy zachować czujność. Noworodki mogą poważnie chorować bez gorączki, a nawet mieć obniżoną temperaturę mimo infekcji.

    • Zwracaj uwagę na zmiany zachowania dziecka.
    • Zachowaj czujność, gdy noworodek staje się niespokojny, częściej i dłużej niż zwykle śpi, traci ochotę do ssania piersi, choć wcześniej apetyt mu dopisywał.
    • Pamiętaj, że objawem choroby u młodszego niemowlęcia jest również szybsze tętno i oddech, wymioty, biegunka. Chore dziecko powinno być zbadane przez pediatrę lub neonatologa.

    Co na sapkę u niemowlaka?

    Zwykłej sapki noworodkowej nie trzeba leczyć domowymi sposobami. Wystarczy poczekać, aż jej objawy ustąpią. Symptomy sapki spowodowanej innymi przyczynami (np. katarem) pomogą zmniejszyć między innymi:

    • regularne czyszczenie noska wodą morską lub solą fizjologiczną (nie stosuj u dziecka na własną rękę żadnych kropli do nosa),
    • wietrzenie i nawilżanie pomieszczeń, w którym przebywa dziecko (ale zbyt wilgotne powietrze może być przyczyną sapki niemowlęcej),
    • utrzymywanie optymalnej temperatury w pomieszczeniu (zbyt wysoka może powodować opuchnięcie błony śluzowej jamy nosa),
    • częstsze karmienie dziecka mniejszymi porcjami – jeśli dziecko ma trudność ze ssaniem.

    Czyszczenie nosa – dlaczego jest ważne?

    Gdy dorosły albo starsze dziecko ma silny katar, który zatyka nos, może oddychać ustami. Małe dziecko tego nie potrafi. Dlatego zwykły katar u niemowlaka staje się poważnym problemem. Nawet jeśli nos jest częściowo drożny, dziecko nie może zaspokoić głodu, ponieważ trudno mu oddychać podczas ssania piersi. Zakatarzone maleństwo krztusi się, wypluwa pierś i głośno płacze podczas karmienia.

    Czy sapka utrudnia dziecku ssanie piersi?

    Sapka sprawia, że dziecko głośniej oddycha, ale nos pozostaje drożny i powietrze może przez niego swobodnie przepływać. Jeżeli przystawisz do piersi noworodka z sapką, dziecko będzie ssało pierś. Jeśli przyczyną trudności z oddychaniem jest katar, dziecko po krótkiej chwili przerwie jedzenie. Aby nie było głodne, musisz karmić je częściej i najlepiej od razu po oczyszczeniu noska z wydzieliny.

    Jak ułatwiać oddychanie dziecku z katarem?

    Pierwszy krok podczas czyszczenia nosa noworodka to rozrzedzenie zalegającej w nim wydzieliny. Pomoże w tym wpuszczenie do każdej dziurki nosa kropli roztworu soli fizjologicznej i ułożenie dziecka na brzuchu (np. kilka razy dziennie, ale zawsze pod kontrolą rodzica). Możesz też nosić dziecko na rękach z twarzą zwróconą ku podłodze. Przy takim ułożeniu ciała, wydzielina łatwiej wypływa.

    Jeśli zauważysz, że nosek nadal jest zatkany, użyj aspiratora (urządzenie do czyszczenia nosa) lub gumowej gruszki – nie wpychaj końcówki do dziurki, tylko przystaw ją z zewnątrz. W rozrzedzaniu gęstej wydzieliny pomoże także zastosowanie inhalacji u niemowlaka.

    Zobacz też:

    Reklama
    Konsultacja merytoryczna

    Prof. dr hab. n. med. Ewa Helwich

    Specjalistka neonatologii i chorób płuc, Konsultant Krajowy w dziedzinie neonatologii, ponadto konsultantka w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie oraz członkini Rady Naukowej IPCZD. Jej głównymi kierunkami zainteresowań są wczesne uszkodzenia mózgu, ich ewolucja kliniczna i wpływ na rozwój
    Reklama
    Reklama
    Reklama