Szczepionka przeciw Hib: przed czym chroni i kiedy podaje się ją dziecku

Szczepionka przeciw Hib zgodnie z kalendarzem szczepień podawana jest dzieciom w wieku 2-6 miesięcy (3 dawki) oraz w 16. miesiącu życia (4. dawka). Szczepionka działa przeciwko pałeczce hemofilnej typu b (Haemophilus influenzae typu B) – bakterii, która jest przyczyną chorób o ciężkim przebiegu. Patogen zwykle atakuje dzieci do 5. roku życia, dlatego że bakteryjna otoczka jest słabo rozpoznawana przez niedojrzały układ odporności dziecka. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania chorobom wywołanym przez Hib jest podanie szczepionki.

Spis treści:

• Szczepionka Hib – na co uodparnia?
• Jakie są rodzaje szczepionki przeciw Hib?
• Kiedy zaszczepić dziecko przeciw zakażeniom Hib?
• Skutki uboczne po szczepieniu przeciw Hib

Szczepionka Hib – na co uodparnia?

Szczepionka Hib chroni przed chorobami, które może wywołać pałeczka hemofilna typu b. Podając ją dziecku, zapobiegamy takim chorobom, jak:

• zapalenie opon mózgowo‑rdzeniowych (śmiertelność – 5 proc.; trwałe, poważne ubytki neurologiczne – 25 proc., z czego w 6 proc. następuje trwała utrata słuchu)
• sepsa – uogólnione zakażenie z ciężkimi objawami ze strony wielu narządów,
• zapalenie nagłośni (może prowadzić do niedrożności dróg oddechowych i uduszenia się dziecka)
• zapalenie płuc
• zapalenia dróg oddechowych (np. oskrzeli, zatok)
• zapalenie ucha środkowego
• zapalenie skóry i tkanki podskórnej
• zapalenie stawów
• zapalenie osierdzia
• zapalenie szpiku kostnego.

Szczepionka przeciw Hib: rodzaje

Szczepionki przeciw zakażeniom Hib (Haemophilus influenzae) dostępne w Polsce to:

1. Szczepionki monowalentne, zawierające wyłącznie składnik chroniący przeciw Hib:

• szczepionka Act-HIB
• szczepionka Hiberix.

1. Szczepionki skojarzone: zawierają składnik, który chroni przeciw Hib oraz dodatkowo składniki uodporniające jednocześnie przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi (składnik bezkomórkowy), wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, poliomyelitis (IPV), tj. szczepionki DTaP+HBV+IPV+Hib:

• szczepionka INFANRIX -IPV + Hib,
• szczepionka PENTAXIM,
• szczepionka INFANRIX Hexa,
• szczepionka HEXACIMA.

Szczepionki monowalentne są bezpłatne w ramach programu szczepień ochronnych. Natomiast szczepionki skojarzone, które zawierają komponent Hib, są płatne. Cena szczepionki 6w1 w zależności od apteki wynosi od 160 zł do 200 zł, natomiast szczepionka 5w1 to koszt to ok. 120-165 zł za jedną dawkę.

Kiedy zaszczepić dziecko przeciw zakażeniom Hib?

W Polsce szczepienie przeciw haemophilus influenzae typu b jest szczepieniem z obowiązkowego kalendarza szczepień. Szczepione powinny być niemowlęta od 6. tygodnia do 6. miesiąca życia – co 6-8 tygodni (podaje się trzy dawki). W 2. roku życia (16-18. miesiąc życia) podaje się dawkę przypominającą. Od czasu wprowadzenia w 2007 r. tych szczepień, ciężkie zakażenia Hib są rzadkością w Polsce.

Szczepionka może być podawana razem z innymi szczepionkami, ale w osobne miejsca lub w jednym wstrzyknięciu w postaci skojarzonej (5w1 lub 6w1). Szczepionka podawana jest domięśniowo, w okolicę przednio-boczną uda.

Jeśli z różnych powodów szczepienie nie zostało rozpoczęte w pierwszym półroczu życia, dzieciom od 6. do 12. miesiąca życia zaleca się 2 dawki szczepienia podstawowego między 6. a 12. miesiącem życia plus dawkę przypominającą w 2. roku życia.

Skutki uboczne po szczepieniu przeciw Hib

Przeciw Hib nie można szczepić dzieci z infekcją, przede wszystkim w ostrej fazie chorób gorączkowych. Niepożądane odczyny poszczepienne występują jednak rzadko. Są to przede wszystkim odczyny miejscowe (ból, zaczerwienienie w miejscu ukłucia). Bardzo rzadko pojawiają się po szczepionce Hib powikłania w postaci odczynów ogólnych (które zwykle ustępują w ciągu 24 godzin), takich jak:

• złe samopoczucie,
• płacz dziecka,
• rozdrażnienie,
• gorączka.

Uwaga: Jeśli podaje się szczepionkę skojarzoną przeciw Hib, mogą pojawić się niepożądane odczyny poszczepienne po innych składnikach tej szczepionki (głównie po składniku krztuścowym).

Zobacz także:

• Szczepionka monowalentna, poliwalentna, skojarzona: co znaczą te określenia?
• Dwie szczepionki, które uratowały 1,5 miliona dzieci na świecie
• Szczepienia przeciwko rotawirusom: czy są skuteczne, kiedy podaje się je dzieciom?

Konsultacja merytoryczna

dr Paweł Grzesiowski

Pediatra, immunolog, prezes Fundacji „Instytut Profilaktyki Zakażeń”, ekspert Naczelnej Rady Lekarskiej ds. COVID-19, autor wielu publikacji na temat profilaktyki, immunologii i szczepień