Fazy cyklu miesiączkowego

Starasz się o dziecko? Poznaj najpierw swój cykl miesiączkowy! Składa się on z czterech faz, w czasie których dochodzi do dojrzewania pęcherzyka jajnikowego oraz zmian hormonalnych w organizmie kobiety. Odgrywają one kluczową rolę w wyznaczaniu jej płodności. Zobacz, w której fazie cyklu miesiączkowego masz największe szanse na zapłodnienie.

Dni płodne to kilka dni w trakcie cyklu miesiączkowego kobiety, kiedy ma ona największe szanse zajścia w ciążę. Oznacza to, że współżycie w tym czasie wiąże się z dużym prawdopodobieństwem zapłodnienia. Dni płodne występują w okresie okołoowulacyjnym – wtedy, gdy komórka jajowa zostaje uwolniona i czeka na plemnik. W czasie innych faz cyklu płodność jest niewielka, a w końcówce cyklu wręcz niemożliwe jest zapłodnienie.

Cykl miesiączkowy zaczyna się liczyć od pierwszego dnia wystąpienia miesiączki do ostatniego dnia przed ponownym krwawieniem. U każdej kobiety dzieli się na:

fazę krwawienia miesiączkowego (menstruacja);
fazę pęcherzykową zwaną też fazą folikularną;
fazę owulacyjną;
fazę lutealną.

Miesiączka, czyli faza menstruacyjna

Zaczyna się od pierwszego dnia krwawienia menstruacyjnego (jest też pierwszym dniem nowego cyklu miesiączkowego) i trwa zwykle 3-6 dni. W tym czasie w organizmie kobiety złuszcza się błona śluzowa macicy i w postaci krwi wydostaje się na zewnątrz. To wtedy odczuwasz bóle brzucha, bywasz rozdrażniona i poddenerwowana.

Faza krwawienia miesiączkowego a dni płodne

Szanse na zajście w ciążę w fazie krwawienia miesiączkowego są prawie równe zeru. Dla większości kobiet jest to okres niepłodności. Dla wielu par jest to czas odpoczynku od starań o dziecko, również ze względów higienicznych.

Faza pęcherzykowa, czyli faza folikularna

Nazywana jest fazą pęcherzykową, folikularną lub proliferacyjną (fazą wzrastania) i trwa około 9-11 dni, licząc od pierwszego dnia krwawienia. To taki moment cyklu miesiączkowego kobiety, w którym następuje odnowa i dość intensywny wzrost błony śluzowej macicy. W ten sposób organizm przygotowuje się do przyjęcia zapłodnionej komórki jajowej.

Faza folikularna charakteryzuje się różną długością, nawet u tej samej kobiety. Jeżeli twój cykl miesiączkowy ma 28 dni, faza ta trwa 9 dni. W fazie folikularnej :

dojrzewa pęcherzyk Graffa, który wydziela hormony (estrogeny) pobudzające do produkcji śluz szyjki macicy;
kobieta ma śluz płodny - przejrzysty, śliski, odczuwa uczucie wilgoci i naoliwienia w przedsionku pochwy; dzięki niemu plemniki mogą przetrwać w drogach rodnych kobiety i z łatwością dotrzeć do komórki jajowej;
szyjka macicy staje się miękka i unosi ku górze.

Faza pęcherzykowa a dni płodne

W tej fazie cyklu masz szanse na zajście w ciążę. Wzrastający poziomu estrogenów oznacza początek dni płodnych. Jeżeli współżyłaś w fazie folikularnej, plemniki - w sprzyjających warunkach śluzu płodnego mogą przeżyć w drogach rodnych 3-5 dni i poczekać na dojrzałą komórkę jajową.

Faza owulacyjna - kulminacja dni płodnych

Narzędzia dla rodziców mamotoja.pl

Kalendarz dni płodnych Czytaj więcej

Najkrótsza z faz, bo trwa zaledwie jeden dzień. To wtedy, w trakcie owulacji (nazywanej też jajeczkowaniem) następuje pęknięcie dojrzałego pęcherzyka Graffa, uwolnienie się komórki jajowej (gotowej do zapłodnienia) do jajowodu. Dzieje się to zazwyczaj 10–16 dni przed końcem cyklu miesiączkowego (przy "książkowym" cyklu miesiączkowym trwającym 28 dni jest to 14 dzień). Komórka jajowa może być zapłodniona w ciągu 12 godzin od jajeczkowania i jest to moment największego prawdopodobieństwa zajścia w ciążę.

Faza owulacyjna a dni płodne

To najlepszy czas na poczęcie dziecka. Szanse na zajście w ciążę są wysokie, jeżeli współżyjesz w ciągu 36 godzin. Komórka jajowa jest uwalniana w ciągu 12 godzin i będzie gotowa do zapłodnienia tylko przez 24 godziny. Po tym czasie rozpocznie się okres niepłodny.

Faza lutealna, czyli jesteś całkowicie niepłodna

Faza lutealna nazywana także fazą progesteronową lub fazą ciałka żółtego i jest ostatnią fazą cyklu miesiączkowego kobiety. Trwa zazwyczaj 10–16 dni, licząc od momentu owulacji. W przeciwieństwie do innych faz ma względnie stałą długość u każdej kobiety.

W fazie lutealnej głównym hormonem działającym na twój organizm jest progesteron. To dzięki niemu następuje dalsze wzrastanie i rozpulchnianie błony śluzowej macicy i przygotowywanie jej do zagnieżdżenia się wcześniej zapłodnionej komórki jajowej. Jeżeli jednak nie doszło do niego, około 10.–11. dnia po owulacji ciałko żółte zaczyna zanikać. Cały cykl miesiączkowy rozpoczyna się od nowa, a twój organizm wchodzi w fazę krwawienia miesiączkowego.

To najmniej lubiana faza przez kobiety, gdyż w czasie jej trwania często pojawiają się objawy tzw. zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS) w postaci:

rozdrażnienia;
bolesnych piersi;
pobolewania w podbrzuszu;
poddenerwowania.

Faza lutealna a dni płodne

Szanse na zajście w ciążę są małe. Faza lutealna jest dla kobiet okresem niepłodnym. Niepłodność po owulacyjna bezwzględna rozpoczyna się około 3 dnia tej fazy. Istnieje kilka czynników wydłużających fazę lutealną, np. stres, zmiana klimatu czy diety.

Fazy cyklu miesiączkowego na przykładzie 28–dniowego cyklu:

Jak wyznaczyć dni płodne?

Dni płodne u każdej kobiety są sprawą indywidualną, ponieważ są uzależnione od długości trwania jej cyklu miesiączkowego. Na moment ich wystąpienia wpływ mają także inne sytuacje życiowe, takie jak np. stres, podróż, choroba itp.

Dlatego każda kobieta powinna wyznaczać swoje dni płodne samodzielnie lub z pomocą lekarza. W tym celu możesz skorzystać z:

kalkulatora dni płodnych;
obserwowania swojego ciała i śluzu z pochwy, który w czasie dni płodnych jest przezroczysty, ciągnący i przypomina kurze białko.
mierzenia temperatury ciała zaraz po przebudzeniu, jeszcze przed wstaniem z łóżka; jajeczkowanie podwyższa temperaturę ciała kobiety nawet o 0,5 stopnia;
testu owulacyjnego - wyznacza datę owulacji na podstawie poziomu hormonu LH znajdującego się w moczu; jego stężenie jest największe tuż po zakończeniu owulacji.

Pod względem "płodności" cykl miesiączkowy można podzielić na trzy fazy:

Podczas całego cyklu miesiączkowego jest tylko kilka dni kiedy może dojść do zapłodnienia. Zazwyczaj są to 3 dni przed jajeczkowaniem oraz maksymalnie 2 dni tuż po nim. Uwolnione plemniki mają zdolność zapładniania do 72 godzin, natomiast komórka jajowa jedynie przez 24 godziny.

Kiedy można zajść w ciążę?

Największe prawdopodobieństwo poczęcia jest oczywiście w fazie owulacyjnej cyklu miesiączkowego, istnieje jednak możliwość zapłodnienia również w czasie innych faz. Po zakończeniu krwawienia następuje kilka dni, w czasie których jest niska szansa na zajście w ciążę, jeżeli w tym czasie plemniki dostaną się do pochwy. Są one w stanie w przyjaznym środowisku przeczekać kilka dni na pojawienie się dojrzałej komórki jajowej.

Po fazie owulacyjnej, szanse na zajście w ciążę maleją - wzrasta poziom hormonu LH i progesteronu, które są odpowiedzialne za dni niepłodne, charakterystyczne dla fazy lutealnej. Wtedy szanse na poczęcie są naprawdę niewielkie.

W różnych fazach cyklu menstruacyjnego hormony decydują nie tylko o psychice i samopoczuciu, ale także o wyglądzie kobiety.

Cykl bezowulacyjny – czy można zajść wtedy w ciążę?

Jeżeli nie nastąpi owulacja, nie ma możliwości zajścia w ciążę. Oznacza to, że nie pękł pęcherzyk Graafa i nie doszło do wydostania się komórki jajowej do jajowodu, gdzie mogłaby być zapłodniona.

Brak owulacji nie musi jednak zatrzymać cyklu i zablokować menstruacji – krwawienie może wystąpić w normalnym spodziewanym terminie lub z lekkim opóźnieniem. Do takich cykli często dochodzi u kobiet po 35. roku życia i jest to spowodowane zbyt wysokim poziomem prolaktyny w organizmie.

Cykle bezowulacyjne mogą być też objawem zespołu policystycznych jajników, dlatego jeżeli zmagasz się z takim problemem, musisz być pod stałą opieką ginekologa.