Przerwa na karmienie piersią w pracy – kiedy przysługuje?
Przerwa na karmienie piersią przysługuje kobietom zatrudnionym na umowę o pracę, które wracają po urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim. Sprawdź, jak polskie prawo chroni młode mamy w tym zakresie, jak napisać wniosek i czy można zrezygnować z przerwy na karmienie.
Powrót do pracy nie musi oznaczać rezygnacji z kamienia piersią. Przywilejem, który ma ułatwić kobietom powrót do aktywności zawodowej po urlopie macierzyńskim, jest możliwość skorzystania z przerwy na karmienie piersią.
Prawo pracy a przerwa na karmienie piersią: podstawa prawna
Podstawę prawną do przerwy na karmienie stanowi Art. 187 Kodeks Pracy:
„Przerwy w pracy na karmienie piersią § 1. Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy. Pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda. Przerwy na karmienie mogą być na wniosek pracownicy udzielane łącznie. § 2. Pracownicy zatrudnionej przez czas krótszy niż 4 godziny dziennie przerwy na karmienie nie przysługują. Jeżeli czas pracy pracownicy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jej jedna przerwa na karmienie”.
Jeśli pracodawca zignoruje wniosek o udzielenie przerwy na karmienie dziecka piersią, popełni wykroczenie przeciwko prawom pracownika (art. 281 pkt 5 Kodeksu pracy). W takiej sytuacji pracownica może zgłosić ten fakt do Państwowej Inspekcji Pracy.
Warto również wiedzieć, że matka karmiąca w pracy nie może wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, które mogą mieć niekorzystny wpływ na karmienie. Pracodawca ma obowiązek zapewnić jej odpowiednie warunki. Jeżeli nie jest to możliwe, pracodawca powinien zwolnić matkę na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy w warunkach szkodliwych. Mówi o tym art. 176 § 1 Kodeksu pracy.
Jak korzystać z przerwy na karmienie piersią?
To, jak długo ma trwać przerwa na karmienie, reguluje artykuł 187 Kodeksu Pracy. Jednocześnie artykuł ten nie określa, w jakich porach pracownica może korzystać z przysługującego jej prawa. Kobiecie zatrudnionej na:
Zobacz także
- mniej niż 4 godziny dziennie – nie przysługuje przerwa;
- 4 do 6 godzin dziennie – przysługuje jedna przerwa;
- więcej niż 6 godzin dziennie – przysługują dwie przerwy.
Co istotne, nie chodzi o wymiar zatrudnienia, ale o dobowy wymiar godzin pracy.
Długość przerw na karmienie uzależniona jest od liczby dzieci, które pracownica karmi piersią. Jeżeli pracownica karmi:
- jedno dziecko – przysługują jej przerwy po 30 minut każda;
- więcej niż jedno dziecko – przysługują jej 45-minutowe przerwy. Jeżeli matka karmi piersią więcej niż jedno dziecko, nie muszą to być dzieci urodzone podczas jednego porodu.
Kodeks pracy nie reguluje, kiedy i jak kobieta może wykorzystać przysługujące jej przerwy. Oznacza to, że może ona np. wyjść z pracy odpowiednio wcześniej, i w ten sposób skorzystać ze swojego prawa do przerwy na karmienie. Warto wiedzieć, że przerwy te można także wykorzystać na odciąganie pokarmu. Zachowując odpowiednie zasady przechowywania odciągniętego pokarmu, mleko można podać dziecku po powrocie do domu.
Karmienie piersią w pracy w praktyce może się okazać niemożliwe, szczególnie jeśli matka nie mieszka blisko miejsca zatrudnienia. Żłobek w miejscu pracy to także nadal rzadkość. Jeśli kobieta nie może nakarmić dziecka w miejscu pracy, może je opuścić lub ktoś może przywieźć jej dziecko w porze karmienia. Ten przywilej można także zrealizować w inny sposób. Zamiast przerwy kobieta może wystąpić o skrócenie czasu pracy na karmienie. Można także wystąpić o to, by przerwa ta była realizowana tuż przed rozpoczęciem pracy i tuż przed jej zakończeniem. W praktyce oznaczałoby to późniejsze przychodzenie do pracy i wychodzenie wcześniej.
Wniosek o udzielenie przerwy na karmienie piersią: wzór
Kobieta może skorzystać z przerwy na karmienie piersią po uprzednim złożeniu wniosku u pracodawcy. Nie ma jednolitego wzoru, jak taki wniosek powinien wyglądać. Należy jednak pamiętać o kilku zasadach:
- w dokumencie trzeba powołać się na podstawę prawną, czyli artykuł 187 Kodeksu Pracy, według którego takie prawo jej przysługuje;
- we wniosku kobieta powinna zaznaczyć, z jakiego przywileju matki karmiącej chciałaby skorzystać: są to do wyboru skrócony czas pracy, 2 krótsze przerwy lub jedna dłuższa;
- jak w każdym podaniu, nie może zabraknąć daty, miejscowości, nadawcy i odbiorcy.
Rezygnacja z przerwy na karmienie piersią: do kiedy
Prawo pracy nie określa, do kiedy przysługuje przerwa na karmienie piersią. Oznacza to, że przerwa przysługuje każdej kobiecie do czasu, gdy nie przestanie ona karmić dziecka. Pracodawca może jednak zażądać zaświadczenia od lekarza (lekarza rodzinnego, ginekologa lub pediatry) o tym, że kobieta karmi – zazwyczaj wystarcza samo oświadczenie matki.
Zobacz także: