Lektury do liceum i technikum 2023/2024: pozycje obowiązkowe i uzupełniające

Lektury w liceum i technikum to klasyka literatury polskiej i powszechnej, a także utwory współczesne. Uczniowie będą czytać m.in. dzieła Jana Pawła ll. W podstawie programowej do języka polskiego znajdziemy listę lektur obowiązkowych i uzupełniających dla wszystkich uczniów oraz listę lektur obowiązkowych i uzupełniających dla tych uczniów, którzy będą realizować rozszerzony program z języka polskiego.

Spis treści:

Lista lektur obowiązkowych do liceum i technikum
Spis lektur nieobowiązkowych do szkoły średniej

Lista lektur obowiązkowych do liceum i technikum

Spis lektur do liceum i technikum zawarty jest w Rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 13 sierpnia 2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia.

O kolejności omawiania niżej wymienionych lektur - w klasie pierwszej, drugiej, trzeciej i czwartej (oraz piątej w przypadku technikum) decyduje nauczyciel języka polskiego.

Lektury obowiązkowe do liceum i technikum w roku szkolnym 2023/2024 (zakres podstawowy):

Biblia, w tym fragm. Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;
Jan Parandowski, Mitologia, część I: Grecja;
Homer, Iliada (fragm.), Odyseja (fragmenty);
Sofokles, Antygona;
Horacy, wybrane utwory;
Bogurodzica, Lament świętokrzyski (fragm.), Legenda o św. Aleksym (fragm.), Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragm.);
Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragm.);
Pieśń o Rolandzie (fragm.);
Gall Anonim, Kronika polska (fragm.);
Dante Alighieri, Boska komedia (fragm.);
Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; psalmy, w tym Psalm 13, Psalm 47; Tren IX, X, XI, XIX; Odprawa posłów greckich;
Piotr Skarga, Kazania sejmowe (fragm.);
wybrane wiersze następujących poetów: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński;
Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragm.);
William Szekspir, Makbet, Romeo i Julia;
Molier, Skąpiec;
Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny, wybrane satyry;
Franciszek Karpiński, wybór sielanek i liryki religijnej;
Adam Mickiewicz, Oda do młodości; wybrane ballady, w tym Romantyczność; wybrane sonety z cyklu Sonety krymskie oraz inne wiersze; Konrad Wallenrod, Dziady cz. III;
Juliusz Słowacki, Kordian; wybrane wiersze, w tym Grób Agamemnona (fragm.), Testament mój;
Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia;
Cyprian Kamil Norwid, wybrane wiersze;
Bolesław Prus, Lalka, Z legend dawnego Egiptu;
Eliza Orzeszkowa, Gloria victis;
Henryk Sienkiewicz, Potop;
Adam Asnyk, wybór wierszy;
Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara;
wybrane wiersze następujących poetów: Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff;
Stanisław Wyspiański, Wesele;
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom I – Jesień);
Stefan Żeromski, Rozdziobią nas kruki, wrony…, Przedwiośnie;
Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragm.);
wybrane wiersze następujących poetów: Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Kazimiera Iłłakowiczówna, Julian Przyboś, Józef Czechowicz, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy;
Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli;
Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat;
Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
wybrane wiersze następujących poetów: Stanisław Baliński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Kazimierz Wierzyński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Czesław Miłosz, wybrane wiersze, w tym z tomu Ocalenie, oraz Traktat moralny (fragmenty), Tadeusz Różewicz, Miron Białoszewski, Jarosław Marek Rymkiewicz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, wybrane wiersze, w tym z tomów Pan Cogito oraz Raport z oblężonego Miasta, Halina Poświatowska, Stanisław Barańczak, Jan Polkowski, Wojciech Wencel;
Albert Camus, Dżuma;
George Orwell, Rok 1984;
Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragm.);
Sławomir Mrożek, Tango;
Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie), Górą „Edek” (z tomu Prawo prerii);
Jacek Dukaj, Katedra (z tomu W kraju niewiernych);
Antoni Libera, Madame;
Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie);
Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach);
Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty);
wybrane utwory okresu stanu wojennego;
powojenna piosenka literacka – wybrane utwory Jacka Kaczmarskiego, Wojciecha Młynarskiego, Agnieszki Osieckiej oraz wybrane teksty Kabaretu Starszych Panów, a także utwory w wykonaniu Ewy Demarczyk.

Lektury obowiązkowe do liceum i technikum w roku szkolnym 2023/2024 (zakres rozszerzony):

Arystoteles, Poetyka, Retoryka (fragm.);
Platon, Państwo (fragm.);
Arystofanes, Chmury;
Wergiliusz, Eneida (fragm);
św. Augustyn, Wyznania (fragm.);
św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna (fragm.);
François Rabelais, Gargantua i Pantagruel (fragm.);
Michel de Montaigne, Próby (fragm.);
Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki);
William Szekspir, Hamlet;
wybrane utwory poetyckie z romantycznej literatury europejskiej, w tym wybrane wiersze angielskich poetów jezior;
Juliusz Słowacki, Lilla Weneda;
Cyprian Kamil Norwid, Bema pamięci żałobny rapsod, Fortepian Szopena, Czarne kwiaty (fragm.), Promethidion (fragm.);
realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, Ojciec Goriot lub Charles Dickens, Klub Pickwicka, lub Mikołaj Gogol, Martwe dusze, lub Gustaw Flaubert, Pani Bovary);
Stanisław Wyspiański, Noc listopadowa;
Franz Kafka, Proces (fragm.);
Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata;
Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy;
Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu Sklepy cynamonowe;
Tadeusz Konwicki, Mała Apokalipsa;
Jorge Luis Borges, wybrane opowiadanie;
Janusz Głowacki, Antygona w Nowym Jorku;
Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania;
wybrane eseje następujących autorów: Jerzy Stempowski, Gustaw Herling-Grudziński, Zbigniew Herbert, Zygmunt Kubiak, Jarosław Marek Rymkiewicz (co najmniej po jednym utworze);
wybrane teksty z aktualnych numerów miesięczników oraz kwartalników literackich i kulturalnych

Spis lektur nieobowiązkowych do szkoły średniej

W każdym roku szkolnym nauczyciel wybiera dwie lektury uzupełniające, które powinni przeczytać uczniowie. Nie ma jednak żadnych przeciwwskazań, aby uczeń przeczytał więcej lektur, niż te, które zostały wskazane przez nauczyciela. Znajomość lektur nieobowiązkowych może przydać się przy pisaniu wypracować z języka polskiego, a także podczas egzaminu maturalnego.

Lektury uzupełniające w liceum (zakres podstawowy):

Sofokles, Król Edyp;
Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (fragm.);
Kronika Książąt Polskich, oprac. Jerzy Wojtczak- -Szyszkowski;
Dzieje Tristana i Izoldy (fragm.);
Giovanni Boccaccio, Sokół;
Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego (fragm.);
Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (fragm.);
Miguel de Cervantes y Saavedra, Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy (fragm.);
Wespazjan Kochowski, Psalmodia polska (wybór psalmów);
Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (fragm. z części I);
Ignacy Krasicki, Monachomachia (fragmenty);
Stanisław Trembecki, Franciszek Kniaźnin, wybrane utwory;
Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III (fragm.);
Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła;
Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (fragm.);
Juliusz Słowacki, Beniowski (fragm.), Listy do Matki (fragm.);
Aleksander Fredro, Śluby panieńskie;
Johann Wolfgang Goethe, Cierpienia młodego Wertera (fragm.), Faust (fragm.);
George Byron, Giaur (fragm.);
Adam Mickiewicz, Dziady cz. IV;
Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem;
Maria Konopnicka, wybór wierszy;
Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki (fragm.);
Stefan Żeromski, Echa leśne, Ludzie bezdomni;
Zofia Nałkowska, Granica;
Tadeusz Peiper, wybór wierszy;
Joseph Conrad, Lord Jim;
Anna Kamieńska, Anna Świrszczyńska, Julia Hartwig, Stanisław Grochowiak, Ryszard Krynicki, Edward Stachura, Adam Zagajewski, wybór wierszy;
Kazimierz Moczarski, Rozmowy z katem (fragm.);
Zofia Nałkowska, Przy torze kolejowym (z tomu Medaliony);
Witold Pilecki, Raport Witolda;
Wiesław Kielar, Anus mundi;
Jan Józef Szczepański, Święty;
Zofia Kossak-Szczucka, Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919;
Tadeusz Różewicz, Kartoteka;
Józef Czapski, Na nieludzkiej ziemi (fragm.);
Leopold Tyrmand, Dziennik 1954 (fragmenty);
Jarosław Iwaszkiewicz, wybrane opowiadanie;
Stanisław Lem, Wizja lokalna;
John Ronald Reuel Tolkien, Władca pierścieni. Drużyna pierścienia;
Samuel Beckett, Czekając na Godota;
Friedrich Dürrenmatt, Wizyta starszej pani;
Eugène Ionesco, Lekcja

Lektury uzupełniające (zakres rozszerzony):

Erazm z Rotterdamu, Pochwała głupoty (fragm.);
Tomasz Morus, Utopia (fragm.);
Pedro Calderon de la Barca, Życie snem;
Wolter, Kandyd, czyli optymizm (fragm.);
Jean-Jacques Rousseau, Nowa Heloiza (fragm.);
wybrane utwory epickie okresu romantyzmu: Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, Victor Hugo, Nędznicy, Edgar Allan Poe, wybrane opowiadanie, Henryk Rzewuski, Pamiątki Soplicy (fragmenty);
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom II – Zima);
Aldous Huxley, Nowy wspaniały świat;
Gabriela Zapolska, Moralność pani Dulskiej;
Gustaw Herling-Grudziński, Wieża;
Florian Czarnyszewicz, Nadberezyńcy;
Bohumil Hrabal, wybrane opowiadania;
Wiesław Myśliwski, Widnokrąg;
Julian Stryjkowski, Austeria;
Umberto Eco, Imię róży;
Zofia Kossak-Szczucka, Błogosławiona wina;
Ferdynand Antoni Ossendowski, Mocni ludzie, Ludzie, zwierzęta, bogowie;
Krystyna Lubieniecka-Baraniak, Gdy brat staje się katem;
wybrane wiersze poetów polskich i obcych;
wybrana powieść polska i obca z XX lub XXI wieku;
wybrany dramat polski i obcy z XX lub XXI wieku;
Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei (fragm.), Tryptyk rzymski, Pamięć i tożsamość (fragm.), Fides et ratio (fragm.);
Karol Wojtyła, Przed sklepem jubilera;
Stefan Wyszyński, Zapiski więzienne;
Paweł Zuchniewicz, Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim

Niektóre z wymienionych lektur znajdują się w domenie publicznej. Oznacza to, że można przeczytać je za darmo na stronie lektury.gov.pl.

Zobacz też: