Antygona jest ostatnim utworem z cyklu tragedii tebańskich. Trylogia tebańska obejmuje jeszcze dwa utwory Sofoklesa, którymi są: Król Edyp i Edyp w Kolonos. Wszystkie nawiązują do słynnych starożytnych mitów rodu Labdakidów. W ostatnim dziele przedstawione są końcowe dzieje głównego bohatera, który jest rozdarty pomiędzy prawem boskim a prawem ludzkim.
Spis treści:
Plan wydarzeń Antygony można przedstawić w następujących punktach:
Akcja tragedii rozpoczyna się w Tebach. Miasto właśnie stoczyło walkę z wrogimi wojskami, w wyniku której zginęli dwaj bracia: Eteokles i Polinejkes. Pierwszy został uznany za bohatera wojennego, drugi za zdrajcę i tchórza. Oboje zginęli w wyniku bratobójczego starcia o tron.
Ich siostra Antygona chce dokonać pochówku Polinejkesa, jednak jest to wbrew zakazowi aktualnego władcy Teb – Kreona. Antygona, mimo wszystko dokonuje symbolicznego pochówku, za co zostaje skazana na śmierć.
Hajmon, narzeczony Antygony i syn Kreona, jest zrozpaczony tę decyzją. Błaga ojca o wybaczenie, jednak władca Teb pozostaje nieugięty.
Antygona zostaje skazana na brutalną śmierć głodową poprzez zamurowanie w grobowcu. Popełnia tam samobójstwo. Życie odbiera sobie również zrozpaczony Hajmon, który przebija się mieczem. Na wieść o tragedii matka Hajmona i zarazem żona Kreona popada w rozpacz i także targa się na swoje życie.
Władca Teb traci całą rodzinę.
W trakcie wojny dochodzi do bratobójczej walki, w wyniku której giną dwaj bracia Antygony: Polinejkes i Eteokles. Władca Teb, Kreon, zakazuje pochówku Polinejkesa, gdyż został on uznany za zdrajcę. Antygona zdradza siostrze Ismenie zamiar pogrzebania brata mimo woli Kreona. Ismena przypomina jej o fatum, które krąży nad ich rodziną – ojciec Edyp poślubił własną matkę, a następnie wydłubał sobie oczy, a ostatnio dwaj bracia odebrali sobie wzajemnie życie. Pomimo przestróg siostry Antygona decyduje się pochować brata.
Chór przedstawia historię krwawej bratobójczej walki Polinejkesa i Eteoklesa.
Kreon oświadcza ludowi Teb swoją wolę. Eteokles zostaje uznany za bohatera, którego należy „pochować i uczcić ofiarą”, natomiast Polinejkes — za zdrajcę, który zasługuje wyłącznie na to, by jego ciało pozostawić na pastwę zwierzyny. Władca Teb oznajmia, że każdy, kto złamie zakaz, zostanie skazany na śmierć.
Jeden ze strażników donosi, że ciało Polinika (Polinejkesa) zostało pochowane. Strażnicy nie są w stanie powiedzieć, kiedy i kto zabrał ciało.
Chór podpowiada władcy Teb, że bogowie okazali troskę zmarłemu. Kreon wpada we wściekłość. Oznajmia, że ten, kto sprzeciwił się jego woli, ma zostać jak najszybciej doprowadzony do władcy (a jeśli tak się nie stanie, to za złamanie zakazu odpowiedzą wszyscy strażnicy).
Chór śpiewa pieśń o potędze człowieka. Zwraca uwagę na doskonałe osiągnięcia ludzkości, takie jak wynalezienie mowy. Podkreśla jednak jego ułomności, które wynikają z siły namiętności. Mogą one doprowadzać do zbrodni lub cnoty.
Przewodnik chóru zauważa, że strażnik prowadzi Antygonę – przyłapaną na gorącym uczynku.
Strażnik opowiada o tym, jak złapał na gorącym uczynku Antygonę. Władca Teb wypytuje pojmaną, czy miała świadomość zakazu. Antygona przyznaje, że wiedziała o zakazie, lecz mimo woli Kreona zdecydowała się pogrzebać brata. Oznajmia, że nie boi się śmierci, gdyż wie, że jest ona nieunikniona.
Kreon oskarża Antygonę o złamanie zakazu i zarzuca jej pychę. Według niego oddanie czci zdrajcy jest złem. Dziewczyna śmiało oznajmia, że jej zdaniem zmarli mają inne prawa, a nienawiść nie powinna być przenoszona na tych, którzy już nie żyją.
Strażnicy przyprowadzają Ismenę, która chce wziąć część winy na siebie. Antygona nie zgadza się na to. Co więcej, zarzuca Ismenie, że „szukała rady w słowach, gdy trzeba było jej szukać w czynie”.
Kreon nakazuje Ismenie uznać Antygonę za zmarłą. Nie baczy na to, że skazuje na śmierć narzeczoną swojego syna, Hajmona. Władca w głębi duszy liczy na to, że oskarżona przerazi się, gdy zostanie odprowadzona na śmierć, i poprosi o wybaczenie.
Chór opiewa pieśń „Szczęśliwy, kogo w życiu klęski nie dosięgły!”. Jest to nawiązanie do rodu Labdakidów, dla którego los jest szczególnie niesprzyjający.
Syn władcy Teb, Hajmon, ostrzega ojca, że lud popiera postępowanie Antygony. Ludzie buntują się przeciwko woli Kreona. Hajmon zarzuca ojcu, że nie bierze pod uwagę tego, co mówią inni. Władcę oburza to oświadczenie i stanowczo oznajmia synowi, że nie zamierza słuchać rad „młokosa”.
Kreon chce ukarać Hajmona za zuchwałość, zabijając ukochaną na jego oczach. Młodzieniec jednak wychodzi. Władca Teb wyjawia Przewodnikowi Chóru, że zamuruje Antygonę żywcem, jednak pozostawi jej odrobinę pokarmu, co miałoby złagodzić dramatyczny wymiar wyroku. W ten sposób chce uchronić się przed klątwą bogów.
Chór śpiewa o sile miłości, która przewodzi światu.
Antygona rozpacza nad swoim losem. Jest młoda, a musi umierać, jeszcze zanim tak naprawdę poznała życie i nie zdążyła się nim nacieszyć. Wyraża bunt przeciwko swemu przeznaczeniu.
Chór rozpamiętuje losy innych postaci starożytnych (Danae, Likurg), które, tak jak Antygona, cierpiały w zamknięciu.
Wróżbita Tyrezjasz odwiedza władcę Teb. Oznajmia mu, że bogów uraził zakaz pogrzebania ciała Polinika i odmawiają przyjmowania ofiar od Kreona. Starzec radzi mu uwolnienie Antygony i godne pochowanie jej brata.
Po wizycie Tyrezjasza chór przypomina Kreonowi, że niewidomy wróżbita nigdy się nie myli.
Chór śpiewa hymn do Dionizosa, który jest opiekunem Teb.
Posłaniec ogłasza tragiczne wieści przewodnikowi chóru: Antygona powiesiła się w grobowcu, zrozpaczony Hajmon również popełnił dramatyczne samobójstwo poprzez przebicie się mieczem.
Kreon jest zrozpaczony śmiercią syna.
Rozmowę podsłuchuje także żona władcy Teb, Eurydyka. Ukochana Kreona przepełniona bólem po stracie syna odbiera sobie życie. Gdy wieść o żonie dociera do władcy, popada on w jeszcze większą rozpacz. Jego pragnieniem jest śmierć. Chór przypomina królowi, że to nie on decyduje o swych dalszych losach, lecz wszystko leży w rękach bogów.
Antygona to utwór, który powstał w czasach, gdy w Atenach trwała dyskusja sofistów na temat prawa. Próbowali oni rozstrzygnąć, które prawo ma większą wartość – zwyczajowe, boskie czy ustawowe. Warto zauważyć, że mimo upływu lat, to kwestia, która wciąż jest aktualna.
Sofiści zadawali ważne pytania, np. czy władca ma prawo ustalać zasady, które są wbrew przyjętej wierze? Debatowali też nad tym, czy religijne wartości powinny ograniczać władzę panujących.
Każdy utwór literacki wymaga zrozumienia nie tylko następujących po sobie zdarzeń, lecz także poszczególnych postaci. Opis bohaterów Antygony pomoże ci zrozumieć pobudki postępowania poszczególnych bohaterów tej greckiej tragedii.
Zobacz także:
Rabat nalicza się automatycznie w koszyku. Oferta dostępna na aniakruk.pl. Promocja obowiązuje na prawie całą ofertę, z wyjątkiem produktów przecenionych, kart podarunkowych i zestawów. Szczegóły na stronie.
Rabat na cały asortyment dostępny w sklepach stacjonarnych i na e-clarena.eu. Promocja obowiązuje dla zamówień powyżej 100zł oraz obejmuje produkty nieprzecenione. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.
Rabat 20% dla wszystkich klientów przy zakupach za min. 150 zł. Oferta obowiązuje w sklepach stacjonarnych oraz na www.calzedonia.com, nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły w sklepach i na stronie.
Rabat na wszystko dostępny na www.basiclab.shop. Promocje nie łączą się. Szczegóły na stronie.
Rabat do -30% na wybrane nowości z kolekcji Wiosna/Lato 2024 i wiele więcej! Oferta dostępna w sklepach stacjonarnych i na gomez.pl. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.
Produkt widoczny na zdjęciu nie jest objęty rabatami.
7% rabatu na 700 największych marek kosmetyków i perfum. Oferta dostępna na ezebra.pl. Szczegóły na stronie.
Dzieło Homera Odyseja ze względu na swą treść określane bywa mianem opowieści przygodowej lub fantastycznej baśni. W pierwszych czterech pieśniach Odyseja opowiada o wędrówce Telemacha, syna Odyseusza. Pozostałe części eposu mówią o tułaczce i powrocie Odyseusza do rodzinnej Itaki. Spis treści: Odyseja – plan wydarzeń Odyseja – streszczenie (krótkie) Geneza utworu Odyseja Cechy gatunkowe eposu Problematyka utworu Odyseja Odyseja – opis bohaterów Odyseja – plan wydarzeń Odyseja Homera to dzieło bardzo rozbudowane, więc przebiegowi fabuły najlepiej przyjrzeć się w podzielonym na pieśni planie wydarzeń: Pieśń I Informacja o losach bohaterów wracających z wojny trojańskiej. Narada bogów w sprawie losów Odyseusza (wstawiennictwo Ateny za królem Itaki). Atena w domu rodzinnym Odysa i jej rady dla Telemacha. Zmiana w postawie Telemacha. Pieśń II Spotkanie mieszkańców Itaki na wiecu. Okręt — dar Ateny dla Telemacha. Podróż Telemacha na Peloponez. Pieśń III Przybycie Telemacha do Pylos. Opowieść Nestora. Opis ofiary składanej Atenie. Wyjazd Telemacha do Lakedajmonu. Pieśń IV Obchody podwójnych zaślubin. Opowieści o Odysie. Opowieść Menelaosa a o spotkaniu ze starcem Proteusem u wybrzeży Egiptu. Zasadzka na Telemacha wracającego na Itakę. Sen Penelopy. Pieśń V Kolejna narada bogów. Rozkaz Zeusa dotyczący uwolnienie Odyseusza przez Kalipso. Uwolnienie Odyseusza przez Kalipso. Dotarcie Odyseusza na tratwie na wyspę Feaków (Scherię). Pieśń VI Córka króla Feaków, Nauzykaa wraz z grupą dziewcząt nad brzegiem morza. Prośba córki króla Feaków o pomoc. Pieśń VII Droga Odyseusza do pałacu Alkinoosa pod...
Terminy: prometeizm oraz postawa prometejska oznaczają poświęcenie się dla dobra społeczeństwa. Bardzo ważne jest, by postaci Prometeusza nie pomylić z bohaterem innego mitu, Syzyfem . Dzięki naszemu streszczeniu mitu o Prometeuszu i związanych z nim zagadnień, łatwo utrwalisz sobie wszystko, co warto wiedzieć na ten temat. Spis treści: Mit o Prometeuszu – plan wydarzeń Mit o Prometeuszu – streszczenie Problematyka mitu o Prometeuszu Mit o Prometeuszu – plan wydarzeń Dzieło Prometeusza: powstanie człowieka z gliny i łez. Ogień — dar Prometeusza dla ludzi. Zesłanie Pandory, a wraz z nią chorób i nieszczęść. Podstęp Prometeusza. Prometeusz ukarany. Mit o Prometeuszu – streszczenie Prometeusz był tytanem (tytani to jedni z pierwszych bogów), który ulepił człowieka. Stworzył go z gliny zmieszanej ze łzami i wyposażył w duszę z iskier ukradzionych z rydwanu Heliosa (bóg Słońca). Ulepiony przez Prometeusza człowiek był nagi, słaby i nieświadomy swoich czynów. Przypominał jednak swą postacią bogów. Prometeusz dał człowiekowi ogień, by go ogrzewał i chronił przed zwierzętami. Naraził się tym Zeusowi, bo ogień mógł być przynależny tylko bogom. Prometeusz przekazał też człowiekowi wiedzę na temat przyrody, nauczył pisać i liczyć. Wszystko to rozzłościło Zeusa. Gromowładny wezwał do siebie Hefajstosa (boga ognia) i rozkazał mu stworzyć kobietę o urodzie bogini. Afrodyta (bogini miłości i piękna) obdarowała tę kobiecą postać talentem uwodzenia. Atena (bogini mądrości) nauczyła ją kobiecych prac. Tak powstała Pandora, która zeszła na ziemię z tajemniczą puszką. Pandora udała się do Prometeusza, ten jednak zorientował się, że to podstęp i odesłał Pandorę. Niestety brat Prometeusza, Epimeteusz, ożenił się z piękną...
