Reklama

Wody płodowe wokół zarodka pojawiają się już ok. 38. dnia ciąży, czyli na początku 6. tygodnia ciąży. Są one produkowane przez komórki nabłonka owodni (stąd nazwa płyn owodniowy), zarówno matczyne, jak i zarodkowe. Wody płodowe podlegają stałej wymianie. Część płynu owodniowego ulega wchłonięciu, a w to miejsce wytwarzany jest nowe, i tak przez całą ciążę. Dzięki temu płód aż do porodu przebywa w zdrowym dla niego środowisku.

Reklama

Spis treści:

Czym są wody płodowe?

Mniej więcej miesiąc po zapłodnieniu wokół zarodka zamyka się pęcherz płodowy. Szczelny woreczek zbudowany jest z dwóch warstw: wewnętrznej błony płodowej (zwanej inaczej owodnią) i z zewnętrznej błony płodowej (zwanej też kosmówką). Komórki zewnętrzne owodni wydzielają specjalny płyn, zwany wodami płodowymi lub płynem owodniowym. Wody płodowe są zamknięte w przestrzeni pomiędzy błonami płodowymi. Niewielka ilość produkowana jest też przez sam organizm płodu.

Skład wód płodowych

Płyn owodniowy nie ma identycznego składu w trakcie całej ciąży. Zmienia się on w zależności od tego, jak rozwija się płód i na jakim etapie jest ciąża. Wody płodowe zawierają (w różnych proporcjach):

  • witaminy,
  • tłuszcze,
  • sole organiczne i nieorganiczne,
  • albuminy,
  • enzymy,
  • hormony,
  • meszek pokrywający skórę dziecka na późniejszym etapie ciąży,
  • maź płodową.

Jak wyglądają wody płodowe?

Wiele ciężarnych zastanawia się, jak wyglądają wody płodowe – chcą mieć pewność, że na pewno je rozpoznają. Prawidłowe wody płodowe są bezbarwne i bezwonne. Czasami są leciutko żółtawe i słodkawo pachną (to norma, nie powód do niepokoju!). Gdy wyraźnie zmieniają kolor, to sygnał, że dzieje się coś niepokojącego.

Zielone wody płodowe wskazują na to, że dziecko oddało smółkę (czyli pierwszą kupkę) do brzucha mamy. Dzieje się tak np. wtedy, gdy dziecko chce już się urodzić, ale kanał rodny się nie otwiera. W takim przypadku poród musi odbyć się szybko, żeby nie przedłużać obecności dziecka w zielonych, zanieczyszczonych wodach i aby nie doszło do poważnego niedotlenienia okołoporodowego.

Żółtawy płyn owodniowy może świadczyć o niedotlenieniu dziecka albo wskazywać na konflikt serologiczny. Brązowe, cuchnące wody płodowe są szczególnie groźne. Ich pojawienie się może oznaczać, że doszło do obumarcia płodu wewnątrz macicy. Płyn owodniowy zabarwiony na różowo lub czerwono oznacza obecność krwi w wodach płodowych i wymaga pilnej konsultacji w szpitalu położniczym.

Do czego służą wody płodowe? Funkcje

Płyn owodniowy spełnia kilka bardzo ważnych funkcji, które warunkują prawidłowy rozwój płodu. Dlatego tak istotne jest, aby był świeży (stale się wymieniał) i był w odpowiedniej ilości. Głównym zadaniem wód płodowych jest:

  • ochrona płodu przed urazami i uszkodzeniami;
  • zapewnienie stałej temperatury wewnątrz macicy;
  • tworzenie bariery przed drobnoustrojami, które znajdują się w pochwie ciężarnej;
  • transport substancji odżywczych od matki do dziecka;
  • umożliwienie płodowi trenowania oddechu;
  • umożliwienie dziecku przemiany materii (dziecko już w brzuchu mamy oddaje mocz);
  • umożliwienie dziecku swobodnego poruszania się.

Prawidłowa ilość wód płodowych

To, jak dużo wód płodowych powinno znajdować się w macicy, zależy od wielkości dziecka i rozwoju ciąży. Po pierwszym trymestrze jest ich tylko ok. 100 ml, natomiast pod koniec ciąży ich ilość wzrasta do 1-1,5 litra. Czasami pojawia się problem wielowodzia lub małowodzia. Oba te stany nie są dobre dla dziecka i jego rozwoju, i wymagają leczenia.

Objętość wód płodowych sprawdza lekarz podczas badania USG ok. 20-25. tygodnia ciąży. Mierzy się wtedy rozmiary tzw. kieszeni owodniowych, których zsumowane wymiary dają tzw. indeks płynu owodniowego (AFI). AFI w normie to wartość 5-20. AFI poniżej 5 świadczy o małowodziu, a powyżej 20 – o wielowodziu.

Badanie wód płodowych w ciąży

Czasami lekarz decyduje się na wykonanie amnioskopii. Badanie to polega na dokładnym obejrzeniu wód płodowych przez wziernik wprowadzany przez szyjkę macicy. W ten sposób można też szacować ilość wód płodowych oraz ocenić ich barwę.

Amnioskopię wykonuje się pod koniec trzeciego trymestru ciąży, zwykle po 37. tygodniu ciąży, a najlepiej w terminie porodu. Wtedy szyjka macicy jest na tyle rozszerzona, że lekarz może użyć amnioskopu, czyli wziernika, by ocenić stan wód płodowych i zadecydować o dalszym postępowaniu.

    Odejście wód płodowych

    Odejście wód płodowych następuje zwykle tuż przed porodem lub w czasie jego trwania. Do sączenia się wód płodowych dochodzi, gdy szyjka macicy nie jest jeszcze rozwarta, miejsce przerwania ciągłości pęcherza płodowego znajduje się daleko od niej, a sam otwór w pęcherzu jest niewielki. Czasami sączenie się wód nie informuje o rozpoczynającym się porodzie, ale świadczy o zakażeniu wewnątrzmacicznym. Intensywne wypłynięcie płynu owodniowego ma miejsce, gdy szyjka macicy jest rozwarta, a pęcherz pęka na większym odcinku.

    Wiele kobiet zastanawia się, czy będą w stanie odróżnić wody płodowe od upławów. Na ogół nie jest to trudne – wody płodowe są bezbarwne, wodniste i nie mają zapachu. Z kolei upławy są białawe, gęstsze i mają charakterystyczną woń. Z kolei śluz może być bezbarwny i bezwonny, ale jest ciągliwy, a płyn owodniowy nie.

    Uwaga! Odejście czy sączenie wód płodowych przed 36. tygodniem ciąży, gdy dziecko nie jest jeszcze gotowe do przyjścia na świat, wymaga konsultacji lekarskiej, a często leczenia i obserwacji na oddziale szpitalnym!

    Jakie jest pH wód płodowych?

    Każda ciężarna, która ostatecznie chce się przekonać, czy rzeczywiście dochodzi u niej do sączenia się wód płodowych (czy po prostu na bieliźnie lub wkładce pojawiła się wydzielina z pochwy), powinna kupić papierki lakmusowe. Służą one do określania pH. Wystarczy taki papierek przytknąć do „podejrzanego” płynu i pozwolić mu się nim nasączyć. Jeśli papierek zmieni kolor na niebieski, granatowy lub turkusowy – doszło do wycieku wód płodowych, które zawsze mają odczyn zasadowy. Jeśli papierek zmieni kolor na zielonkawy lub żółtawy, albo wcale nie zmieni koloru, to znak, że papierek nie miał kontaktu z wodami płodowymi.

    Najczęściej wody płodowe odchodzą, gdy ciężarna odczuwa już akcję skurczową macicy. Czasami jednak ich odejście jest pierwszym sygnałem nadchodzącego porodu. Gdy tak się stanie, nie należy czekać na to, aż pojawią się skurcze porodowe, ale od razu jechać na porodówkę.

      Zobacz też:

      Reklama
      Reklama
      Reklama
      Reklama