Reklama

Mięśniaki macicy w ciąży mogą utrudniać jej donoszenie i powodować komplikacje okołoporodowe. Nie zawsze jednak się tak dzieje, część kobiet, u których podczas ciąży zdiagnozowano mięśniaki, nie ma żadnych problemów. Mięśniaki to niezłośliwe nowotwory z komórek mięśni gładkich, z których zbudowana jest macica. Najczęściej są efektem zaburzeń gospodarki hormonalnej i nie dają żadnych objawów, dlatego zdarza się, że wykrywane są dopiero w czasie ciąży podczas rutynowego badania USG.

Reklama

Mięśniaki a ciąża:

Mięśniaki macicy a ciąża

Mięśniaki w ciąży mogą (ale nie muszą!) być przyczyną ciążowych powikłań. Wszystko zależy od ich rozmiaru i umiejscowienia. Niektóre rodzaje mięśniaków w ciąży mogą prowadzić do poronienia, przedwczesnego porodu, krwotoku poporodowego. Najczęściej nie dają żadnych objawów, dlatego wykrywa się je podczas badań prenatalnych USG u 1-10 proc. ciężarnych.

Co ciekawe, ryzyko występowania tej dolegliwości nie jest u wszystkich kobiet takie samo. Mięśniaki w ciąży częściej występują u starszych pań oraz u tych, które mają wyższe BMI, cukrzycę lub nadciśnienie tętnicze. Kobiety w ciąży, u których stwierdzono mięśniaki macicy, powinny być pod stałą opieką lekarską, gdyż zmiany hormonalne towarzyszące ciąży mogą przyspieszyć wzrost guzów.

Rodzaje mięśniaków macicy i ich wpływ na ciążę

Te łagodne guzy są jednym z najczęściej występujących schorzeń kobiecego narządu rozrodczego – w Polsce dotykają niemal co drugą kobietę powyżej 35. roku życia. Rodzaj zmiany zależy od umiejscowienia mięśniaka. Możemy je podzielić na mięśniaki:

  • podsurowicówkowe. Rosną na zewnątrz macicy i nie stwarzają zagrożenia dla ciąży. Jeśli jednak mięśniak podsurowicówkowy zlokalizowany jest na tylnej ścianie macicy i jest duży, może, zwłaszcza w ciąży, uciskać na odbytnicę i jelita, objawiając się bólem i/lub zaparciami. Czasami dochodzi do wklinowania jelita i całkowitej niedrożności jelit. To samo dotyczy mięśniaka śródściennego w tej lokalizacji.
  • śródścienne. Mięśniaki śródścienne w ciąży najczęściej nie zagrażają ciąży, ale mogą pogarszać ukrwienie błony śluzowej macicy w okolicach łożyska, co może skutkować nawracającymi krwawieniami, przedwczesnymi skurczami, rzadziej poronieniem.
  • podśluzówkowe. Znajdują się wewnątrz macicy i rosną w kierunku błony śluzowej. Są najgroźniejsze dla kobiet w ciąży, ponieważ płód ma za mało miejsca do rozwoju, co może prowadzić do przedwczesnego porodu, a nawet poronienia.

Rzadziej występują mięśniaki:

  • uszypułowane - połączone z macicą szypułą, czyli tkanką łączną. Podsurowickówe mięśniaki uszypułowane są bezpieczne w ciąży, ale uszypułowany mięśniak podśluzówkowy prowadzi do poronień.
  • szyjkowe,
  • międzywięzadłowe.

Mięśniaki macicy a powikłania w ciąży

U kobiet w ciąży, które miały mięśniaki macicy, częściej dochodziło do powikłań:

Mięśniaki macicy mogą też uniemożliwiać poród naturalny i przyczyniają się do konieczności zakończenia ciąży poprzez cesarskie cięcie.

Mięśniaki a ciąża po 40.

Z wiekiem rośnie ryzyko różnych powikłań ciąży, a także wystąpienia mięśniaków macicy. Z tego względu kobiety, które zaszły w ciążę późno (po 35 roku życia) są bardziej narażone na wykrycie mięśniaków ciąży oraz na wymienione wyżej komplikacje. Więcej o ciąży w późnym wieku znajdziesz w materiale: Ciąża po 40 jest ciążą wysokiego ryzyka.

Leczenie mięśniaków macicy w ciąży

W czasie ciąży niemożliwe jest leczenie operacyjne mięśniaków. Nie stosuje się także farmakologii. Pacjentka, u której wykryto mięśniaki w trakcie trwania ciąży, musi przebywać pod stałą kontrolą lekarską. Wraz ze wzrostem macicy, rosną także guzy, co może prowadzić do powikłań.

Także poza ciążą nie wszystkie mięśniaki macicy wymagają leczenia farmakologicznego lub operacyjnego. Jeśli mięśniaki macicy są niewielkie i nie wywołują dokuczliwych objawów, często wystarczy pozostawanie pod regularną obserwacją i opieką ginekologa. Jeśli mięśniak macicy szybko rośnie, może prowadzić do stanu zapalnego w organizmie.

Mięśniaki po porodzie

Guzów nie usuwa się w czasie trwania ciąży. Najczęściej usuwa się mięśniaki po porodzie, a dokładniej po zakończeniu połogu, czyli minimum sześć tygodni po porodzie. Zabieg ich usunięcia jest najczęściej wskazaniem do cesarskiego cięcia w kolejnej ciązy.

W okresie laktacji poziom hormonów jest podobny do tego w późnym okresie pomenopauzalnym. Ten niski poziom hormonów może przyczyniać się do zmniejszania się lub zaniku mięśniaków macicy.

Mięśniaki macicy a płodność i zajście w ciążę

Mięśniaki mogą utrudniać, a nawet uniemożliwiać zajście w ciążę. Mogą też powodować problemy z jej donoszeniem oraz powodować ciężki przebieg porodu. Jednak nie zawsze trzeba usuwać mięśniaka przed zajściem w ciążę, wiele zależy od rozmiaru, liczby i umiejscowienia zmian. Operacja może dodatkowo spowodować nieprawidłowości kształtu jamy macicy, choć u niektórych kobiet histeroskopia jest jedyną opcją. Obecnie za najlepszy sposób leczenia mięśniaków przed ciążą uważa się farmakologię:

- Znane są przypadki kobiet, u których wyłącznie ze względu na obecność mięśniaków macicy zdiagnozowano niepłodność, a które po leczeniu farmakologicznym zaszły w ciążę i urodziły zdrowe dzieci – mówi prof. dr hab. n. med. Grzegorz Jakiel, ginekolog i androlog ze Szpitala Klinicznego im Prof. W. Orłowskiego w Warszawie. - Jest to możliwe, ponieważ zmniejszenie objętości mięśniaka octanem uliprystalu zwiększa szanse na wykonanie operacji oszczędzającej, polegającej na wyłuszczeniu mięśniaka lub mięśniaków, z zachowaniem macicy. Czasem już samo leczenie farmakologiczne pozwala uniknąć operacji i umożliwia zajście w ciążę – wystarczy, że uda się skutecznie zmniejszyć rozmiary mięśniaka.

Objawy mięśniaków macicy

Rzadko są groźne i u wielu kobiet nie dają żadnych objawów, wykrywa się je dopiero podczas badania USG. Zdarza się jednak, że mięśniaki macicy, zwłaszcza duże, powodują dolegliwości. Jeśli planujesz ciążę, a obserwujesz u siebie poniższe objawy, koniecznie skonsultuj to z ginekologiem, bo mięśniaki macicy można leczyć przed ciążą, tym samym zwiększając szansę na zapłodnienie i prawidłowy przebieg ciąży.

Objawy mięśniaków:

  • obfite i długie miesiączki,
  • ucisk na pęcherz moczowy,
  • ucisk na jelito grube,
  • ból podbrzusza,
  • ból podczas współżycia,
  • uczucie pełności w jamie brzusznej,
  • ucisk na narządy rodne,
  • częste oddawanie moczu,
  • ból kręgosłupa lędźwiowego.

Jeśli USG potwierdzi u ciebie mięśniaki macicy, lekarz zaproponuje ci odpowiednie leczenie, uwzględniając twoje plany zajścia w ciążę.

Farmakologiczne leczenie mięśniaków macicy

Metoda leczenia mięśniaków macicy uzależniona jest od ich wielkości, umiejscowienia, wieku kobiety i tego, czy planuje ona dzieci. Zabiegi operacyjne, które przez długi czas były podstawową formą leczenia (usuwania) mięśniaków, mogą powodować trudności lub niemożność zajścia w ciążę. Obecnie metod leczenia jest więcej, a u kobiet planujących potomstwo, najczęściej zaleca się:

  • leczenie farmakologiczne np. octanem uliprystalu, który zmniejsza rozmiary mięśniaków i łagodzi objawy,
  • embolizację tętnic macicy, która pozwala na leczenie mięśniaków bez użycia skalpela poprzez zatkanie głównych naczyń odżywiających macicę i zatrzymanie tempa wzrostu guzów.

Operacyjne (chirurgiczne) usuwanie mięśniaków macicy

Usunięcie zmian podczas zabiegu chirurgicznego jest nadal częste i w pewnych okolicznościach wskazane. Miomektomia – to operacyjne wyłuszczenie guza poprzez:

  • histeroskopię - wziernikowanie macicy, pozwala na diagnostykę i pobranie wycinków przez szyjkę macicy,
  • laparoskopię - wyłuszczenie mięśniaka poprzez nacięcia w powłoce brzusznej,
  • laparotomię - usunięcie mięśniaka po otwarciu powłok brzusznych,

Histerektomia, czyli chirurgiczne usunięcie macicy, kiedyś była częściej stosowana w ramach leczenia mięśniaków na macicy. Teraz macicę usuwa się w sytuacjach, kiedy nie można zastosować innych metod.

Uwaga! Usunięcie pojedynczego mięśniaka macicy nie gwarantuje, że nie będzie nawrotów. Mięśniaki macicy często wracają.

źródło: Puls Medycyny, materiały prasowe programu Zdrowa Ona

Więcej o komplikacjach w ciąży:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama