Ciąża po 40. zdarza się coraz częściej. Zmiana stylu życia współczesnych kobiet sprawiła, że wiele z nich decyduje się na późne macierzyństwo. Zajście w ciążę po 40 roku życia może nieść pewne ryzyko, ale ma też swoje plusy. Jakie zagrożenia wiążą się z ciążą po 40? Czy kobieta po czterdziestce można urodzić zdrowe dziecko? Te i inne wątpliwości rozwiewa dr n. med. Wojciech Gontarek, ginekolog położnik.
Spis treści:
Ciąża po 40. roku życia określana jest jako ciąża wysokiego ryzyka. Dotyczy to nie tylko pierwszej ciąży, w którą kobieta zachodzi w tym wieku, ale również kolejnej. Każda obarczona jest większym ryzykiem powikłań.
Po 40 roku życia u ciężarnej rośnie ryzyko:
W ostatnich latach aż czterokrotnie wzrosła liczba kobiet, które po 40. roku życia decydują się na pierwsze dziecko. Uważa się, że macierzyństwo w tym wieku jest bardziej spokojne. Rodzice mogą zapewnić dziecku stabilność finansową. Kobieta z reguły nie jest już tak mocno skoncentrowana na budowaniu kariery i może poświęcić się wychowaniu dziecka, nie martwiąc się o swoją pozycję w pracy. Może lepiej odnaleźć się w roli matki.
Mimo że ryzyko powikłań w czasie ciąży po 40. rośnie, wiele kobiet przechodzi późną ciążę bez większych problemów i rodzi zdrowe dzieci.
Późna ciąża niesie jednak za sobą ryzyko wystąpienia u dziecka:
Kobieta ciężarna powinna pozostawać pod stałą kontrolą lekarza oraz poddawać się regularnym badaniom. Na 3 miesiące przed zapłodnieniem należy zacząć przyjmować kwas foliowy w celu zminimalizowania ryzyka wystąpienia wady cewy nerwowej u dziecka. Jeszcze przed zajściem w ciążę powinna się do niej przygotować i wykonać badania:
Aby określić szanse na naturalne zapłodnienie, należy wykonać badanie hormonów: AMH, FSH i HCG. Z czasem liczba jajeczek kobiety maleje, a jej płodność spada. Badania te pozwalają określić tzw. rezerwę jajnikową, czyli ilość komórek jajowych w organizmie kobiety.
Badanie AMH to także informacja dla kobiety o tym, jak długo może jeszcze wstrzymywać się z ciążą. Może także ułatwić decyzję o pobraniu komórek jajowych, zanim ich rezerwa się wyczerpie, zamrożeniu ich i wykorzystaniu w przyszłości do zabiegu in vitro.
Komórki jajowe, które dojrzewają i owulują u kobiety w wieku 40-45 lat, częściej niż u młodych kobiet mają nieprawidłowości genetyczne.
Kobiety decydujące się na późne macierzyństwo powinny zadbać o swoje zdrowie – bezwzględnie zrezygnować z picia alkoholu, palenia papierosów i unikać możliwości zakażenia wirusami i bakteriami.
Po 12. tygodniu ciąży kobieta powinna znajdować się pod stałym nadzorem ginekologicznym. – Do 20. tygodnia każdą pacjentkę staram umawiać na wizytę raz na trzy tygodnie – zapewnia dr Gontarek. Później takie kontrole odbywają się co dwa tygodnie.
Wiele kobiet w przypadku prawidłowo rozwijającej się ciąży nie zwalnia tempa życia i nadal chodzi do pracy, nie zwracając uwagi na to, że w danym momencie panuje np. wysoka zachorowalność na grypę. Wirusy wywołujące te choroby w znacznym stopniu utrudniają, a czasem nawet uniemożliwiają prawidłowy rozwój płodu.
– Czterdziestoletnia kobieta w ciąży powinna pójść na zwolnienie lekarskie – uważa dr n. med. Wojciech Gontarek. – Jeżeli jest w zdrowej ciąży i jest ona na wczesnym etapie, to biorąc pod uwagę, że u pacjentek starszych zagrożenia są większe, powinna wypoczywać już wcześniej – argumentuje lekarz.
W ramach Narodowego Funduszu Zdrowia kobiety w ciąży po 40. roku życia w uzasadnionych przypadkach mają prawo do bezpłatnych badań prenatalnych:
Wady wrodzone oraz nieprawidłowości w rozwoju dziecka rozpoznaje się do 12. tygodnia ciąży. Wczesna diagnostyka, czyli między 10. a 13. tygodniem ciąży, pozwala każdej pacjentce wiedzieć praktycznie wszystko o rozwoju swojego dziecka – mówi dr n. med. Wojciech Gontarek.
Z medycznego punktu widzenia, najlepszym czasem na zajście w ciążę jest wiek między 20. a 25. rokiem życia, kiedy kobieta jest już w pełni dojrzała pod względem biologicznym i psychicznym. Ze statystyk wynika jednak, że coraz więcej pań decyduje się na późne macierzyństwo, po skończeniu 35., a nawet 40. roku życia. Odkładanie macierzyństwa na później wynika najczęściej z braku odpowiednich dochodów oraz warunków mieszkaniowych, chęci nauki oraz rozwoju kariery zawodowej. Warto jednak wiedzieć, że w większości przypadków szanse na urodzenia dziecka po 40. drastycznie maleją. Zaledwie u 10 proc. kobiet może dojść do zapłodnienia w naturalny sposób. Po 45. roku życia zajście w ciążę za pomocą własnego jajeczka jest niemal niemożliwe. Taką szansę ma tylko 5 procent kobiet.
Konsultacja: dr. n. med. Wojciech Gontarek, ginekolog położnik
Zobacz także:
Płodność kobiety po 40. roku życia w stosunku do wieku biologicznie najlepszego do zajścia w ciążę, czyli 18-25 lat wynosi zaledwie 20 proc. - Dlatego zajście w ciąże jest o wiele trudniejsze i trzeba się do takiej ciąży dobrze przygotować - mówi Grzegorz Południewski, ginekolog. Co to oznacza? Ginekolog radzi, by na początku zadbać o niedobory witamin i mikroelementów. Obejrzyj film i dowiedz się, jak warto się do takiej ciąży przygotować. Wywiadu udzielił: Grzegorz Południewski, ginekolog, autor bezpłatnej aplikacji w telefonie dla kobiet po porodzie pod nazwą IQBobas (na android, iphone). Polecamy: Ciąża po 40. roku życia - jakie niesie zagrożenia? Jak się przygotować do ciąży po 40.? Ciąża po 40 - 5 kroków jak się do niej przygotować
Na wywiad z profesorem Arturem Jakimiukiem umawiałam się, kiedy jeszcze nie widać było, że jestem w ciąży. Późnej ciąży, bo mam 38 lat i czekam na trzecie dziecko. Jednak kiedy się spotkaliśmy, nie dało się już ukryć, że mój brzuszek nie wynika z przejedzenia... Oczywiście pan profesor jest profesjonalistą. Szczerze opowiedział mi, co sądzi o późnych mamach i ich maluchach. Jakie widzi dobre i... gorsze strony dojrzałego macierzyństwa . Polki zachodzą w ciążę znacznie później niż choćby dziesięć lat temu. Pierwsze dziecko rodzą w wieku 27-28 lat, ale coraz częściej zostają matkami po trzydziestce, a nawet po czterdziestce. Czy pana, jako lekarza, niepokoją te zmiany? Niepokoją mnie tylko z racji tego, że u kobiet w bardziej zaawansowanym wieku istnieje większe ryzyko powikłań . Z drugiej strony, te pacjentki są bardziej zdyscyplinowane jeśli chodzi o o regularność wizyt czy prowadzenie ciąży. Młode kobiety podchodzą do oczekiwania na dziecko z większą nonszalancją, czasami nawet lekceważeniem. Nierzadko nie dbają tak o ciążę jak ich dojrzalsze koleżanki. Te znowuż często więcej o macierzyństwie czytają, dowiadują się, zapisują się na zajęcia szkoły rodzenia itp. Można więc powiedzieć, że tu jest właściwie coś za coś... Ale ja bardzo lubię lubię pracować z dojrzałymi pacjentkami. A zatem czy zgadza się pan ze stwierdzeniem Johna Morowsky'ego, członka brytyjskiego Narodowego Instytutu Zdrowia, zamieszczonym w „The Guardian”, że „dobry wiek na rodzenie dzieci to przedział 34-40 lat. Abstrahując od tego, że młodsze kobiety są bardziej płodne i sprawne w sensie biologicznym, to właśnie te starsze są dojrzalsze emocjonalnie i rzadziej podejmują ryzykowne zdrowotnie zachowania”. Tak, ten czynnik emocjonalny odgrywa istotną rolę i w ciąży , i w trakcie porodu . Także położne często mówią, że te dojrzalsze panie...
